Con bạn có đang sử dụng AI để làm bài tập về nhà?
Chủ Nhật, 07/09/2025Khi con bạn trở lại trường, rất có thể chúng sẽ có kế hoạch sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hoàn thành bài tập về nhà.
Trong một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew (Mỹ) năm 2024, 26% thanh thiếu niên từ 13 đến 17 tuổi cho biết họ đã sử dụng ChatGPT cho việc học tập. Các chatbot AI đã trở nên phổ biến hơn kể từ đó, vì vậy con số này hiện có thể cao hơn.
Việc sinh viên nhờ chatbot viết bài luận, đó gọi là gian lận. Quan trọng nhất, nó làm mất đi cơ hội học tập của các em. Đáng tiếc là trẻ em dễ dàng làm điều này vì các công cụ phát hiện nội dung do AI tạo ra không đáng tin cậy. Vì vậy, khi giáo viên chấm bài, chúng ta không phải lúc nào cũng biết được bài luận đó đã được sử dụng hay chưa.
Đó là lý do tại sao việc cha mẹ trao đổi với con cái về thời điểm nên và không nên sử dụng AI khi bắt đầu năm học lại quan trọng đến vậy.
Theo Robbie Torney, giám đốc cấp cao phụ trách chương trình AI tại Common Sense Media, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ các lựa chọn phương tiện truyền thông lành mạnh cho trẻ em, cho biết: "Hãy đảm bảo rằng họ sử dụng AI như một công cụ học tập chứ không phải là một cách tắt".
Sau đây là cách thực hiện.
Sử dụng AI để hướng dẫn và động não, không phải để suy nghĩ hoặc viết
Trước tiên, hãy nói chuyện với trẻ em về lý do tại sao mục tiêu của chúng nên là "học hỏi và phát triển". Nếu AI làm thay chúng, nó sẽ "cướp đi cơ hội đó".
Tuy nhiên, AI có thể giúp các em học tập. Các em có thể sử dụng AI như một gia sư. "Nó có thể rất hữu ích trong việc giải thích các khái niệm khó hoặc giúp các em thoát khỏi bế tắc, nhưng tư duy sáng tạo và công việc mới là điều nên làm".

(Hình ảnh Francesco Carta/Moment RF/Getty Images)
Điều quan trọng là phải giải thích tại sao những quy tắc này lại quan trọng. "Bộ não của chúng ta giống như cơ bắp vậy. Trẻ em sẽ không học được kỹ năng nào nếu không được thực hành".
Lý tưởng nhất là thống nhất về những ranh giới này trước khi trẻ em sử dụng AI, nhưng sau đó "kiểm tra thường xuyên" để đảm bảo các công cụ AI không thay thế việc học của trẻ.
Đừng tin mọi thứ AI nói với bạn - và hãy cùng nhau tìm hiểu
Chatbot nói với người dùng những điều không đúng sự thật. Hiện tượng này được gọi là ảo giác, và nó xảy ra thường xuyên.
Đôi khi, chatbot lại bỏ sót một số chi tiết. Ví dụ, gần đây khi học sinh nộp bài nghiên cứu, một số bài giống nhau một cách kỳ lạ, khiến giáo viên luôn lo lắng rằng AI có thể đã tạo ra chúng. Ví dụ, nhiều học sinh đã sai lầm khi khẳng định rằng không có luật liên bang nào hỗ trợ nạn nhân của deepfake khỏa thân - mặc dù Đạo luật gỡ bỏ đã được ban hành vào tháng 5.
Vì vậy, điều quan trọng là không nên chấp nhận câu trả lời của AI một cách hời hợt mà phải dạy trẻ cách kiểm tra thông tin nhận được. Có một cách để làm điều này là sử dụng tài liệu học tập ở trường - chẳng hạn như về chủ đề quang hợp - và so sánh những thông tin đó với những gì chatbot cung cấp.
Thật tuyệt khi cùng nhau thực hiện thử nghiệm này. Và cha mẹ không nên cảm thấy e ngại khi làm điều này chỉ vì cho rằng mình chưa hiểu hết cách thức hoạt động của AI. Bởi vì, hầu hết mọi người đều không hiểu.
“Bạn không cần phải là chuyên gia về AI để giúp con bạn sử dụng AI một cách khôn ngoan, và việc tham gia đặt câu hỏi và cùng nhau khám phá có thể dạy cho chúng những kỹ năng cần thiết cho tương lai”.
Điều này rất quan trọng bởi vì, dù muốn hay không, chatbot có lẽ sẽ tồn tại lâu dài. "Việc truy cập thông tin thông qua giao diện AI sẽ ngày càng trở nên phổ biến đối với trẻ em, giống như cách trẻ em truy cập thông tin trực tuyến đã trở nên phổ biến".
AI có thể giúp ích cho việc học tập nhưng không thể tư vấn riêng tư
Điều quan trọng nữa là phải dạy trẻ em rằng chúng không nên nhận lời khuyên cá nhân từ chatbot hoặc chia sẻ thông tin riêng tư với chúng.
Trẻ em dễ quên rằng chatbot AI chỉ là công nghệ. "Trẻ nhỏ thường không phân biệt được giữa tưởng tượng và thực tế, khiến chúng dễ nghĩ rằng AI là người thật hoặc là bạn bè".
Một mối lo ngại là các chatbot, vốn được đào tạo để trò chuyện lãng mạn, có thể tham gia vào các cuộc trò chuyện liên quan đến tình dục với trẻ em. Chúng cũng có thể đưa ra lời khuyên sai lầm, khuyến khích suy nghĩ tiêu cực hoặc thậm chí thay thế các mối quan hệ với người khác.
Vậy nên, nhắc nhở trẻ em rằng AI không phải là con người là một ý tưởng hay. Nếu chatbot đưa ra một câu trả lời khiến người ta có cảm giác nó không phải là con người, thì cha mẹ có thể nói những câu như: "Con có để ý AI nói 'Mẹ thích ý tưởng của con không?' Đó chỉ là lập trình thôi. AI chẳng nghĩ gì về ý tưởng của con cả".
Trẻ em cũng có thể vô tình công khai thông tin cá nhân thông qua chatbot - đây là điều cảnh báo. Nếu một đứa trẻ tải lên ảnh ngôi nhà của bạn và hệ thống sử dụng nó làm một phần của bộ dữ liệu đào tạo, ảnh đó có thể được hiển thị cho những người dùng khác. Do đó, điều quan trọng là phải giải thích lý do tại sao trẻ em không bao giờ nên chia sẻ thông tin cá nhân với các công cụ AI.
Cuối cùng, hãy đặt ra các quy tắc rõ ràng cho gia đình về thời điểm sử dụng chatbot.
- Cha mẹ nên cân nhắc cho phép trẻ em sử dụng chatbot ở những nơi như phòng sinh hoạt chung, nhưng không nên sử dụng trong phòng ngủ, nơi không thể giám sát.
- Nên thiết lập những khoảng thời gian không sử dụng công nghệ - chẳng hạn như trong bữa ăn và trước khi đi ngủ - khi không có ai sử dụng công nghệ.
Con bạn có thể sẽ thử sử dụng AI để hỗ trợ việc học tập - nếu chúng chưa làm vậy. Chatbot đã trở nên phổ biến đến mức việc hiểu cách sử dụng chúng là một kỹ năng sống cần thiết cho con em chúng ta.
Đó là lý do tại sao chúng ta nên dạy trẻ em sử dụng AI để hỗ trợ học tập, chứ không phải làm thay việc của chúng - và dạy chúng cách đặt câu hỏi về mọi thứ mà chatbot nói với chúng. Một cách để dạy điều này là sử dụng chatbot cùng nhau.
Trẻ em cũng nên biết rằng chúng không nên tìm đến các nền tảng AI để xin lời khuyên. Dù chúng nghe có vẻ giống con người, nhưng chúng cũng không phải là thật - Và hậu quả của việc để AI cản trở việc học của trẻ chắc chắn sẽ rất nghiêm trọng.
Nguồn: CNN






