Bạo hành - những vếtt thương tâm lý
Thứ Năm, 24/01/2008Sau những trận đòn roi “nhớ đời”, những câu quát mắng và đay nghiến của người lớn, hầu hết teens thường rơi vào tình trạng khủng hoảng tâm lý. Không chỉ đơn giản là thu mình lại, u lì hay ít nói, nhiều bạn còn có biểu hiện của bệnh tâm thần.
N.Anh (12t) không chịu tiếp xúc với ai, cả ngày chỉ quay mặt vào tường, khóc lóc và có ý định tử tự. Đã nhiều lần N.Anh dùng dao cứa vào tay nhưng may mắn được người nhà phát hiện kịp thời. Sau khi tìm hiểu, các bác sĩ phát hiện nguyên nhân là do bố N.Anh nát rượu, mỗi khi say thường đánh đập hai mẹ con. Trên người N.Anh còn vết sẹo to, chạy dọc ở sống lưng do có lần bố cầm dao chém hụt.
| Những người bị chấn thương tâm lý cũng dễ bị mắc phải hội chứng hậu chấn thương tâm lý (PTSD):
Triệu chứng của PTSD chia làm 3 dạng chính: hồi tưởng, né tránh và bị kích động ngày càng tăng. Các triệu chứng của bệnh hồi tưởng bao gồm nhớ lại, gặp ác mộng và các phản ứng cực đoan của cơ thể và cảm xúc trước những ký ức về sự kiện. Phản ứng về cảm xúc có thể bao gồm cảm giác có tội, lo sợ bị hại một cách cực đoan, vô cảm. Các phản ứng của cơ thể có thể gồm run lên một cách không kiểm soát, ớn lạnh hay tim đập nhanh, đau đầu dữ dội. Các triệu chứng của bệnh né tránh gồm xa lánh những hoạt động, những địa điểm, những suy nghĩ hay cảm xúc liên quan đến những việc đã xảy ra trong quá khứ. Hoặc cũng có thể là cảm giác bị tách biệt hay xa lạ đối với mọi người. Các triệu chứng của bệnh bị kích động gồm cảnh giác một cách thái quá hay dễ hoảng hốt, khó ngủ, cáu kỉnh, giận dữ và thiếu tập trung. Các triệu chứng khác liên quan đến PTSD gồm: lo sợ bị tấn công, chán nản, có suy nghĩ và cảm giác muốn tự vẫn, lạm dụng ma tuý, không có khả năng hoàn tất công việc hàng ngày. |
Những bạn rơi vào trường hợp như vậy thường không biết “bấu víu”, dựa dẫm vào ai, phải âm thầm chịu đựng trong một quãng thời gian dài. Chưa kể nhiều bạn bị đánh đập và mắng chửi ngay từ khi còn quá nhỏ dẫn tới tình trạng các bạn cho đó như một điều “hiển nhiên”.
Những “vết sẹo” khó mờ…
Teens thường được đưa đến bệnh viện khi có những dấu hiệu khá nặng về chấn thương tâm lý:
- Hay lo lắng, sợ hãi, khóc cười vô cớ.
- Không ngủ được.
- Dễ bị kích động vì những hành động và lời nói của người khác.
- Thường xuyên nổi giận, tàn ác khi đối xử với mọi người hoặc thú nuôi.
- Trốn tránh đi học, trộm cắp, đi lang thang.
- Có những biểu hiện muốn tự tử.
- Đe doạ, không cho người khác lại gần.
Trong trường hợp bị nhẹ hơn, các bạn ấy thường có biểu hiện: Mệt mỏi, ít nói, chậm chạp hơn thường ngày, thay đổi những thói quen sinh hoạt của bản thân, ăn không ngon, buồn nôn, sút cân…
Nếu được các bác sĩ, chuyên gia tư vấn can thiệp và giúp đỡ kịp thời teens có thể hoà đồng trở lại với mọi người ít nhất là sau vài tháng. Có những trường hợp nặng chấn thương, khủng hoảng về mặt tâm lý phải điều trị trong nhiều năm, có khi là cả đời bằng các liệu pháp mặt tâm lý và thuốc.
Nhưng dù có được “chạy chữa” như thế nào đi chăng nữa thì những tháng ngày bị bố mẹ, thầy cô, những người lớn khác đánh đập, mắng mỏ, sỉ vả mãi mãi là kỉ niệm đau buồn khó quên đối với teens.
Những bạn không được phát hiện và điều trị kịp thời thường có dấu hiệu của các bệnh tâm thần, phát triển lệch lạc về mặt tâm hồn, nhìn cuộc sống theo ý nghĩa tiêu cực hay có những hành vi kì quái gây hại cho những người khác.
Bạo hành - một trong những nguyên nhân của việc giết người hàng loạt
| Một nghiên cứu ở Mỹ cho thấy có 53% trẻ bị lạm dụng hay bỏ rơi khi còn bé có thể bị bắt khi vào tuổi vị thành niên, 38% dễ bị bắt khi thành người lớn và 30% dễ bị bắt vì các tội bạo lực (UNICEF, Tuổi vị thành niên, 2002). |






