Hiểu các dấu hiệu và giai đoạn dậy thì ở nam giới
Thứ Ba, 26/08/2025Tuổi dậy thì không giống nhau ở mỗi người. Độ tuổi bắt đầu, thời điểm kết thúc và những thay đổi xảy ra đều khác nhau ở mỗi người.
Tuổi dậy thì của bé trai bắt đầu khi nào ?
Tuổi dậy thì thường bắt đầu ở độ tuổi từ 9 đến 14 và kéo dài khoảng 5 đến 6 năm (tính trung bình là khoảng 11,5 – 12 tuổi).
Trẻ trai dậy thì sớm (dậy thì trước 9 tuổi) có thể có nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn cần được điều trị. Ở một số trẻ, dậy thì có thể bắt đầu bình thường nhưng sau đó dừng lại - điều này thường gặp ở hội chứng Klinefelter (là Hội chứng tập hợp các đặc điểm ở nam giới do có hai hoặc nhiều nhiễm sắc thể X). Nếu dậy thì bắt đầu sớm hoặc không tiến triển bình thường, bạn nên đi khám bác sĩ vì việc điều trị thường là cần thiết để tránh các vấn đề sức khỏe lâu dài.
Các giai đoạn dậy thì của bé trai
Chúng ta thường nghĩ về tuổi dậy thì theo hướng những thay đổi về thể chất. Các bác sĩ gọi đó là "giai đoạn Tanner" của tuổi dậy thì, mô tả các giai đoạn phát triển của bộ phận sinh dục và lông mu. Ngoài ra, còn có những thay đổi quan trọng xảy ra ở não bộ trong giai đoạn dậy thì, chịu trách nhiệm cho những thay đổi về cảm xúc, suy nghĩ và hành vi. Những thay đổi này ở não bộ diễn ra trong hơn 10 năm và tiếp tục kéo dài đến sau 20 tuổi.
Tanner giai đoạn 1
- Đây là giai đoạn tiền dậy thì (thường dưới 11 tuổi), khi cơ quan sinh dục giống trẻ em, chưa có lông mu và thể tích tinh hoàn nhỏ hơn 4 ml (đo chiều dài nhất dọc theo tâm tinh hoàn nhỏ hơn 2,5 cm).
- Hình dáng cơ thể giống trẻ em, chiều cao tăng khoảng một cm sau mỗi hai tháng.
- Trong giai đoạn này, nhận thức về bản thân bắt đầu phát triển, nhưng tư duy vẫn rất thẳng thắn và thực tế. Trẻ đã có sự hiểu biết cơ bản về suy nghĩ và cảm xúc của người khác.
Tanner giai đoạn 2
- Thường bắt đầu vào khoảng tuổi 11
- Quá trình sản xuất testosterone ở tinh hoàn bắt đầu và tinh hoàn trở nên lớn hơn (thể tích khoảng 4 ml; kích thước dài nhất dọc theo trung tâm là 2,5-3,2 cm). Bìu bắt đầu phát triển và da trở nên mỏng hơn và đỏ hơn. Lông mịn, mềm bắt đầu phát triển ở gốc dương vật, nhưng kích thước của dương vật không thay đổi nhiều nếu có.
- Chiều cao tăng khoảng một cm sau mỗi hai tháng và hình dáng cơ thể không thay đổi nhiều.
- Trong giai đoạn này, những thay đổi về hormone có thể khiến tâm trạng thất thường, trẻ muốn được độc lập và có không gian riêng nhiều hơn, đồng thời cũng bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến ngoại hình của mình. Các kỹ năng giải quyết vấn đề và kiểm soát sự bốc đồng dần hình thành, cùng với việc trẻ có ý kiến riêng và bắt đầu đặt câu hỏi với người lớn. Trẻ cũng dễ có xu hướng thích mạo hiểm, tìm cảm giác mới lạ và đôi khi thử phá vỡ các quy tắc.
Tanner giai đoạn 3
- Các thay đổi thể chất xuất hiện thường sau 13 tuổi.
- Nồng độ testosterone tăng. Tinh hoàn (thể tích 6-12 ml, kích thước dài nhất khoảng 3,6 cm) và bìu tiếp tục phát triển, dương vật bắt đầu dài ra. Lông mu sẫm màu hơn, thô hơn, xoăn hơn và bắt đầu lan rộng ra một vùng rộng hơn.
- Cơ thể bắt đầu phát triển nhanh hơn. Chiều cao tăng 1,5 cm mỗi hai tháng, vai bắt đầu nở rộng và khối lượng cơ tăng lên. Có thể xảy ra tình trạng phát triển mô vú (chứng vú to ở nam giới) - tình trạng này thường tự biến mất khi dậy thì.
- Mụn trứng cá có thể bắt đầu, giọng nói có thể bắt đầu vỡ và sự cương cứng tự nhiên (và xuất tinh trong khi ngủ) có thể bắt đầu.
- Thay đổi tâm trạng, bộc phát cảm xúc, thất vọng, cáu kỉnh và tức giận có liên quan đến sự gia tăng testosteronetrong thời gian này. Mong muốn hòa nhập với bạn bè tăng lên và sự tập trung chuyển từ gia đình sang bạn bè.
- Thùy trán của não vẫn còn non nớt, nên khả năng phán đoán, kiểm soát xung động và lập kế hoạch còn hạn chế. Kỹ năng lý luận và sử dụng logic đang phát triển. Nhận thức và hứng thú với tư duy và tương lai bắt đầu hình thành. Khả năng lý luận về suy nghĩ của người khác và suy ra những ý nghĩa tiềm ẩn cũng tăng lên.
- Sự gia tăng tính mạo hiểm và tìm kiếm cảm giác mạnh.
Tanner giai đoạn 4
- Giai đoạn 4 là giai đoạn diễn ra mạnh mẽ nhất các sự thay đổi.
- Nồng độ testosterone đạt đỉnh. Tinh hoàn tiếp tục phát triển (12-20 ml, kích thước dài nhất 4,1-4,5 cm), bìu to hơn và sẫm màu hơn. Dương vật phát triển cả về chiều dài và chiều rộng. Lông mu đã mọc như người trưởng thành nhưng chưa lan xuống đùi trong. Sự phát triển của tinh trùng bắt đầu, do đó khả năng sinh sản được đạt được trong giai đoạn này.
- Sự phát triển của cơ thể đạt đỉnh điểm khi chiều cao tăng gần một cm mỗi tháng, khi xương và cơ phát triển.
- Lông mọc ở nách, giọng nói trầm hơn và mụn trứng cá có thể tăng lên.
- Cường độ và mức độ phức tạp về cảm xúc đạt đến đỉnh điểm. Những giai đoạn buồn bã và bối rối có thể xảy ra thường xuyên, lo lắng về mặt xã hội hoặc tình dục có thể phát triển và cảm giác bị từ chối có thể xuất hiện. Việc thử nghiệm bản sắc bằng cách thay đổi ngoại hình hoặc hành vi có thể xảy ra.
- Khả năng phân tích sự việc phát triển, kỹ năng lập luận được cải thiện (nhưng có thể chưa nhất quán), và tư duy có hệ thống về tương lai và lập kế hoạch bắt đầu. Khả năng diễn giải các tín hiệu phi ngôn ngữ (ví dụ như biểu cảm khuôn mặt, ngôn ngữ cơ thể) cũng tăng lên.
- Hành vi mạo hiểm diễn ra mạnh mẽ nhất trong giai đoạn này, có thể là tiêu cực (sử dụng chất kích thích, liều lĩnh về thể chất, hung hăng) và tích cực (thử các hoạt động thể chất, xã hội và học tập mới).
Tanner giai đoạn 5
- Đây là giai đoạn cuối đánh dấu sự kết thúc của quá trình trưởng thành về mặt cơ thể. Đa phần đến tuổi 18, các trẻ nam thường đạt đến đỉnh điểm của tăng trưởng.
- Sự trưởng thành của hệ thống sinh sản đạt được, bao gồm điều hòa nội tiết tố và sự phát triển của dương vật, bìu và tinh hoàn (thể tích lớn hơn 20 ml; kích thước dài nhất lớn hơn 4,5 cm).
- Thể chất của người trưởng thành đạt được khi đạt chiều cao tối đa, nhưng sự phát triển cơ bắp vẫn tiếp tục sau tuổi dậy thì.
- Lông mặt sẽ phát triển, tình trạng vú to ở nam giới và mụn trứng cá có thể biến mất.
- Khi não bộ hoàn thiện, khả năng điều hòa cảm xúc được cải thiện và tâm trạng thay đổi thất thường giảm bớt. Ý thức về bản sắc được phát triển mạnh mẽ hơn, các giá trị cá nhân được thiết lập, và các mối quan hệ với bạn bè và bạn tình trở nên ổn định hơn.
- Tư duy trừu tượng phát triển, cho phép diễn giải ý nghĩa, tìm ra các khuôn mẫu, kết nối các ý tưởng và nhìn nhận bức tranh toàn cảnh. Khả năng kiểm soát và phối hợp suy nghĩ và hành vi tiếp tục phát triển sau tuổi dậy thì, cũng như các kỹ năng xã hội.
- Việc chấp nhận rủi ro bắt đầu giảm khi khả năng kiểm soát xung động tăng lên và kỹ năng lập luận được cải thiện, dẫn đến việc đánh giá rủi ro và ra quyết định tốt hơn.






