Viết về đề tài đồng tính: nhà báo nói gì?

Tôi ngỡ ngàng bởi nhiều lẽ.

Thứ nhất, đó là vì chúng ta đã có một diễn đàn để cùng lên tiếng về những “Vấn đề quan tâm” – như mục tiêu của trang web này. Và qua đây tôi mới thực sự thấy được rằng những nhóm người thiểu số ở Việt Nam không hoàn toàn “bơ vơ” mà vẫn có chỗ để nương tựa…

Thứ hai đó là sự quan tâm, sự không thờ ơ của một bộ phận người trong xã hội trước các vấn đề “chướng tai gai mắt”, trước các số phận người chịu thiệt thòi. Nó càng có giá trị hơn khi gần đây chúng ta bàn rất nhiều đến tính cộng đồng, ý thức trách nhiệm công dân trước các vấn đề chung của xã hội, đến tình đồng loại…

Và thứ ba, điều tôi ngỡ ngàng nhất, đó chính là sự ấu trĩ và thiếu tình người của một bộ phần người làm báo, bao gồm cả người viết, người biên tập và quản lý. Những bài viết của họ đã như một nhát dao đâm thẳng vào phần cơ thể vốn rất nhạy cảm và đã tổn thương của người đồng tínhtrước những áp lực vô hình từ xã hội.

Có lẽ cũng chẳng cần bàn thêm về bản chất của xu hướng tình dục ở đây bởi nó quá bình thường, giống như mỗi người một nết, một tính cách vậy. Bạn đọc quan tâm chắc cũng đã có đủ thông tin cho mình về xu hướng tình dục đồng tính nếu thường xuyên theo dõi trang web này. Vì thế, cái đáng bàn ở đây chính là đạo đức và kiến thức của các nhà báo “ác tâm” kia.

Theo tôi, không còn lý do nào khác ngoài lý do thiếu kiến thức và nhu cầu “câu khách” mà những bài viết chúng ta đã và đang bàn đến được xuất bản. Như trong bài phân tích của bạn Vo Dong Cung, một cây bút ở báo NLĐ đã cố tính lập lờ trong việc sử dụng từ ngữ để cho người đọc thấy rằng chỉ trong một thời gian ngắn đã liên tiếp xảy ra nhiều vụ án do người đồng tính gây ra, qua đó ngầm đưa độc giả đến suy nghĩ “người đồng tính là đối tượng nguy hiểm”.

Còn một dạng khác trong cách viết như bạn Phùng Thị Hiên đã đề cập đến, đó là việc các nhà báo cố ý đặt hai từ “đồng tính” bên cạnh các từ chỉ hành vi, tên và đặc điểm nhận dạng của người tội phạm mà chẳng hề chỉ ra sự liên hệ giữa lý do phạm tội với xu hướng tình dục đó của họ. Sự vô lý này đã được một bạn trong diễn đàn này gọi là sự “lừa đảo” đối với độc giả và tôi cho là cũng chẳng ngoa chút nào.

Nhưng xin tạm ghép lại sự vô lý của các nhà báo tại đây. Tôi muốn bàn đến các giải pháp để trong một tương lai không xa chúng ta không còn bị đọc những viết ấy nữa.

Nếu tôi không nhầm thì ở Việt Nam các nhà báo viết về mảng đề tài HIV đã được đào tạo, tập huấn khá nhiều để không đưa những tin, bài thiếu chính xác về kiến thức, và đặc biệt là thể hiện sự kỳ thị đối với người có HIV. Tôi chưa bàn đến hiệu quả của các chương trình đào tạo, tập huấn này, chỉ thấy rằng đó là một chủ trương hoàn toàn hợp lý của các cơ quan quản lý báo chí và chỉ đạo công tác phòng chống HIV. Tôi không biết đã có cơ quan quản lý nào nghĩ đến việc đào tạo, tập huấn cho các phóng viên viết về mảng pháp luật, đời sống - xã hội để không viết sai về xu hướng tình dục đồng tính, không thể hiện sự kỳ thị với người đồng tính hay chưa, nhưng qua những gì mà tôi tìm hiểu thì chưa có một lớp nào như vậy được tổ chức. Do đó, theo tôi, sẽ không gì thiết thực hơn là việc tổ chức những lớp như vậy.

Bên cạnh đó có một việc mà chúng ta có thể làm, đó là tiếp tục cùng lên tiếng, tiếp tục tích cực tham gia các diễn đàn như thế này. Những tiếng nói của chúng ta sẽ là một kênh vận động, một tiếng nói đến những người cần phải nghe. Bằng cách này chúng ta có thể tạo áp lực đối với báo chí để họ thay đổi cách viết, và, nếu có thể, các nhà lập sách, các cơ quan quản lý sẽ ban hành một chính sách nào đó đối với cách đưa tin của các cơ quan truyền thông.

Tôi hy vọng những mong muốn của mình sẽ sớm thành hiện thực.