Bạo hành vô hình - Một dạng bạo hành tinh vi

Sau lần gặp gỡ đó, tôi chợt thoáng rùng mình ân hận, vì có lúc tôi đã thầm ghen tỵ với Hồng, thầm mong ước được như nó. Lấy chồng mà thế ư? Tôi tưởng người phụ nữ lấy chồng là để có thêm người bạn đồng hành cùng chia sẻ cho quãng đường đời thêm vui vẻ. Tôi tưởng người phục nữ lấy chồng là để được yêu thương, được quan tâm chăm sóc, là được hạnh phúc và đựơc mang hạnh phúc đến cho người khác? Lấy chồng để rồi héo hon, tiều tuỵ như Hồng thì tôi thà mãi mãi tôn thời chủ nghĩa độc thân.

Ngày ấy, khi còn là sinh viên, Hồng trẻ trung, xinh xắn, đáng yêu là thế. Hồi ấy, Hồng đã được bầu là hoa khôi của lớp, một lớp mà đa số là sinh viên nữ như lớp tôi. Hồi ấy nét cười tươi tắn, tình tình hoà nhã, dịu hiền của Hồng đã khiến bao chàng trai say mê, đem lòng thầm thương trộm nhớ. Trong số đó, Hùng nổi bật lên với những đặc điểm: Đẹp trai, hào hoa phong nhã; chu đáo, có công việc và kinh tế vững vàng. Hơn nữa, Hùng còn tỏ ra là chàng trai si tình nhất với những hành động vô cùng lãng mạn (khiến bọn con gái chúng tôi phát thèm và thầm mong ước có được người yêu như Hùng). Và cuối cùng, Hồng cũng siêu lòng trước Hùng như một điều tất yếu – trai tài gái sắc còn gì xứng đôi hơn. Lấy Hùng, tưởng rằng Hồng sẽ được hạnh phúc, được yêu thương, nâng niu và chiều chuộng. Vậy mà...

Qua tìm hiểu tôi được biết, nỗi khổ tâm của bạn tôi xuất phát từ việc Hồng không chịu nổi "cái ghen" có thể gọi là ghen quá đáng, bệnh hoạn của chồng mình. Chỉ vì hôm sinh nhật lần thứ 25 của nó có một bạn trai gọi điện chúc mừng. Cô chẳng băn khoăn gì về chuyện đó bởi đối với Hồng, đó chỉ là một người bạn bình thường (học cùng  cô từ hồi cấp III). Nhưng Hùng thì khác, anh bày tỏ sự nghi ngờ đối với với vợ. Hùng nghĩ: "Lấy chồng  rồi còn có bạn trai chúc mừng sinh nhật ư? Không có lửa thì làm sao có khói?". Từ đó anh kết tội vợ là lẳng lơ là không đoan chính. Hồng cảm thấy bị xúc phạm nặng nề, nhưng cô nghĩ có lẽ tại anh "cả giận mất khôn" nên mới nói thế nên cô chỉ tấm tức khóc và chờ cơ hội giải thích.

Nhưng mọi chuỵện không dừng ở đó, Hùng bắt đầu để ý, quan tâm đến vợ mình hơn. Mỗi lần thấy cô ăn mặc đẹp hay có bộ đồ mới là anh lại căn vặn: "Mặc đẹp thế cho thằng nào ngắm?"; Mỗi lần thấy cô đi làm sớm hay về muộn hơn thường lệ là anh lại "hỏi han". Và rồi Hùng tháp tùng vợ đến nơi đến chốn để dễ bề kiểm soát. Càng ngày Hồng càng cảm thấy ngột ngạt, ngoài giờ làm việc cô không được đi đâu nếu chưa có sự cho phép của Hùng. Thậm chí ngay cả những lần đã được chồng cho phép, sau khi về nhà cô vẫn được chồng "quan tâm" bằng ánh nhìn soi mói từ đầu đến chân, từ chân đến đầu cùng một loạt các câu hỏi, không phải là: "Em ăn cơm chưa? Em đi gặp bạn bè có vui không? Hay em có mệt không?"... mà là: "Đến đó cô gặp những ai? Có gặp mấy thằng bạn trai cũ không? Mà cô có liếc mắt đưa tình với thằng nào không đấy?". Rồi sau đó Hùng kiểm tra điện thoại di động và hít hà khắp người vợ để kiểm tra mùi lạ ... Tất cả những điều đó khiến Hồng bị tổn thương sâu sắc, cô đã cố gắng thực hiện đủ mọi biện pháp như: Giải thích, trao đổi, chia sẻ... nhưng "căn bệnh" của chồng cô dường như đã hết thuốc chữa. Không khí gia đình cô ngày càng trỏ nên căng thẳng, ngột ngạt hơn bao giờ hết.

Cực chẳng đã, Hồng viết đơn ly hôn nhưng Hùng nhất định không đồng ý với lý do: "Ký để cho cô tự do đi với thằng khác à?". Mặc cho sự phản đối của Hùng, Hồng vẫn nộp đơn ra toà xin ly hôn (với lý do không hợp) nhưng không được giải quyết. Bởi vì trước tổ hoà giải của toà án Hùng lại diễn vở kịch yêu vợ.  Hùng rối rít khẳng định: "Vợ chồng tôi không có gì to tát đâu, chẳng qua đó chỉ là sự hiểu lầm nho nhỏ. Chúng tôi sẽ cố gắng hoà giải, anh chị cứ yên tâm!..." 

Thế là một lần nữa Hồng lại thất bại, cô lại đành phải quay trở về với "cái máng lợn cũ", với anh chồng ghen bệnh hoạn của mình. Hơn nữa, giờ đây cô còn bị cô lập bởi những người xung quanh. Ngay cả bố mẹ đẻ của cô cũng không chịu hiểu cô, thậm chí còn lên án cô là không biết điều, là sung sướng không biết đường mà sung sướng; Nhà cao cửa rộng, đuợc chồng yêu, chồng chiều còn không muốn, lại còn "rửng mỡ"... Việc ly dị đối với Hồng còn khó khăn hơn bao giờ hết khi Hồng phát hiện ra mình đã mang thai. Hơn thế nữa, mẹ cô hiện giờ đang ốm nặng, bà tuyên bố sẽ không thừa nhận cô là con nếu cô có "hành động hư hỏng" là bỏ chồng. Hồng lâm vào cảnh cô đơn, bế tắc hơn bao giờ hết, tất cả như đang bủa vây, như dồn ép cô. Đôi khi Hồng thoáng xuất hiện ý nghĩ tự tử. Cô nghĩ chỉ có chết mới thoát khỏi tình cảnh này, nhưng nghĩ đến người mẹ đang ốm và đứa con vô tội trong bụng mình, cô lại cắn răng chịu đựng. Và giờ đây, hàng ngày cô phải đối mặt với khuôn mặt đểu cáng, giả dối của chồng, trong lòng khinh ghét, căm thù nhưng bên ngoài vẫn phải cố gắng tỏ ra bình thường cho cha mẹ yên lòng. Đó quả là công việc quá khó khăn, quá nặng nhọc đối với  cô.

Thay cho lời kết:

Trong cuộc đời này còn biết bao nhiêu kiếp người đau khổ, còn biết bao nhiêu người phụ nữ lâm vào tình cảnh cô đơn, bế tắc và tiến thoái lưỡng nan như Hồng - bạn tôi? Những con số thống kê thực ra chỉ là bề nổi của tảng băng, trong khi phần chìm lại lớn hơn rất nhiều. Bởi vì, thông thường các số liệu thống kê chỉ thống kê được những vụ bạo hành hữu hình và ở mức độ khá nghiêm trọng (cưỡng bức về thể chất), còn những hình thức bạo hành vô hình khác, làm sao ta có thể thống kê cho đủ?

Thực tế cho thấy, bên cạnh những người phụ nữ bị bạo hành, bị cưỡng bức về mặt tâm lý, tình cảm (như chiến tranh lạnh, xúc phạm, xỉ nhục, so sánh, miệt thị, ...) và bị cưỡng bức về mặt xã hội (ngăn cản tham gia vào các mối quan hệ giao tiếp, công tác xã hội ...) như bạn tôi, còn có rất nhiều, rất nhiều các phụ nữ khác bị cưỡng bức về mặt tình dục (chiến tranh lạnh, không quan hệ tình dục một thời gian dài; hoặc cưỡng bức, bắt ép quan hệ tình dục; gây đau đớn cho người phụ nữ, biến phụ nữ thành công cụ thoả mãn nhu cầu tình dục...); Cưỡng bức về mặt tài chính (Thu hồi, kiểm soát toàn bộ về tài chính, chỉ giao cho một số tiền ít ỏi không đủ chi tiêu cho những nhu cầu thiết yếu; hoặc dùng tiền để làm nhục, xúc phạm danh dự người phụ nữ) ... Thông thường, những nỗi thống khổ này của người phụ nữ thường khó được hiểu, được cảm thông, được giúp đỡ hơn bởi vì nó được gây ra bởi những thủ đoạn tinh vi khiến những người xung quanh khó lòng nhận ra trong khi người trong cuộc đang phải cảm nhận một cách thấm thía nhất.

Thật đau xót biết bao khi nỗi đau khổ của những người phụ nữ ấy lại bị gây nên bởi chính những người đàn ông họ đã từng yêu thương, từng tin tưởng gửi gắm cả cuộc đời mình. Những người đàn ông (dù vì bất cứ lý do gì) khi thực hiện những hành động bạo hành tàn nhẫn ấy liệu có biểt rằng: Điều đó đồng nghĩa với việc họ đang tự tay "giáng những nhát búa tạ chát chúa" để phá tan "sự ấm cúng của gia đình" cái mà đáng ra họ sẽ được hưởng?

Tình trạng đàn ông có những hành động đối xử thô bạo với phụ nữ trong gia đình vẫn là một hiện tượng phổ biến toàn cầu xảy ra ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam, nhìm chung những hành động bạo hành như vậy được coi là vấn đề nội bộ trong gia đình và thường chỉ được sự can thiệp từ bện ngoài khi thực sự cần thiết. Tuy nhiên, sự can thiệp của người ngoài, của xã hội và pháp luật hiện nay còn quá mờ nhạt. Những sự can thiệp hãn hữu đó dường như mới chỉ được thực hiện trong trường hợp những vụ bạo hành về mặt thân thể, khi sức khoẻ hay tính mạng của người phụ nữ đang bị đe doạ nghiêm trọng.

Còn trong những trường hợp mà bạo hành diễn ra hết sức tinh vi, diễn ra một cách vô hình như đã đề cập ở trên thì sao? Xã hội, pháp luật hay những người xung quanh sẽ can thiệp bằng cách nào? Và làm sao họ có thể biết bạo hành đang diễn ra để có thể can thiệp trong khi hầu hết những người phụ nữ của chúng ta lại im lặng và âm thầm chịu đựng? Đó là những câu hỏi nhức nhối đang đặt ra cho công tác bài trừ bạo hành nói chung và đối với mỗi người phụ nữ nói riêng trong sự nghiệp bảo vệ và giải phóng chính mình.

Thiên Hương