9 cách tinh tế khiến bạn có vẻ bất an mà không hề nhận ra

Thật khó để tìm thấy một người nào chưa từng cảm thấy bất an vào một thời điểm nào đó trong đời. Ngay cả những người dường như không lo lắng gì cũng có những bất an. Đó là bởi vì, mặc dù chúng ta thường nghĩ về bất an như một điều hiển nhiên, nhưng thực tế là nó xuất hiện theo đủ mọi cách tinh tế. Có những cách thức thầm lặng mà sự bất an thường bộc phát, cách nó có thể ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp của bạn, và những bước bạn có thể thực hiện để đối mặt trực tiếp với nó.

Hiểu về sự bất an 

Sự bất an là trải nghiệm cảm thấy không an toàn hoặc không chắc chắn về chính bản thân mình. 

Theo Janice Holland, một cố vấn chuyên nghiệp về trị liệu mô hình chấn thương: Sự bất an thường bắt nguồn từ những chấn thương chưa được giải quyết hoặc những nhu cầu chưa được đáp ứng, dẫn đến trạng thái cảnh giác cao độ bên trong, nơi chúng ta tìm kiếm sự công nhận từ bên ngoài, phân tích quá mức hành động của mình và nghi ngờ giá trị hoặc khả năng của bản thân.

Bạn cũng có thể cảm thấy bất an (hoặc cảm thấy bất an sâu sắc hơn) trong một số tình huống nhất định hoặc xung quanh một số người nhất định. 

9 Dấu hiệu tinh tế của sự bất an 

Vấn đề của sự bất an là nó thể hiện dưới đủ mọi hình thức ẩn giấu. Thực tế, có thể bạn thậm chí không hề biết hoặc không nhận ra sự bất an mà mình đang trải qua trong các tương tác hàng ngày với mọi người. Hãy chú ý đến một số dấu hiệu tinh tế sau:

Xin lỗi quá mức

Xin lỗi là điều mà tất cả chúng ta đều phải làm - chúng ta đều là con người có khiếm khuyết - nhưng nếu bạn thấy mình hoặc người khác thường xuyên làm điều này, thì đó có thể là vấn đề về sự bất an. 

Theo chuyên gia Holland: "Việc xin lỗi quá mức có thể phản ánh nỗi sợ trở thành gánh nặng hoặc phạm sai lầm. Khi ai đó xin lỗi quá mức, điều đó có thể cho thấy họ không tin tưởng vào giá trị vốn có của mình và cảm thấy cần phải hạ mình hoặc tỏ ra dễ chịu với người khác". 

Hành vi này thường là một nỗ lực vô thức nhằm duy trì sự bình yên và tránh bị từ chối. Hơn nữa, việc xin lỗi quá mức vì sợ "lỗi lầm" của mình có thể khiến bạn xa lánh một người hoặc một nhóm người. Nó cũng có thể khiến ai đó tự hỏi liệu họ có làm gì sai để phải xin lỗi quá mức như vậy, dẫn đến căng thẳng không cần thiết.

Khó khăn khi chấp nhận lời khen

Theo Sanam Hafeez, một nhà tâm lý học thần kinh tại Thành phố New York và là giám đốc của 'Comprehend the Mind', trong khi sự bất an có thể khiến mọi người xin lỗi quá mức, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nó có thể khiến họ bỏ qua hoặc gạt bỏ lời khen từ người khác. "Việc không thể nói 'cảm ơn' khi được khen và cảm thấy cần phải nói điều gì đó tự hạ thấp bản thân là dấu hiệu của sự bất an. Phản ứng như vậy thường báo hiệu bạn đang gặp khó khăn trong việc chấp nhận chính mình".

Nhu cầu liên tục về sự xác nhận

Thường xuyên tìm kiếm sự xác nhận từ người khác là một dấu hiệu tinh tế khác của sự bất an. Hành vi này thường biểu hiện bằng việc liên tục yêu cầu sự trấn an hoặc câu kéo lời khen. Theo thời gian, nó có thể gây căng thẳng cho các mối quan hệ, vì người khác có thể cảm thấy áp lực phải liên tục khuyến khích hoặc khẳng định. Mặc dù thỉnh thoảng được xác nhận là bình thường, nhưng việc dựa dẫm quá mức vào nó có thể cho thấy sự thiếu tự tin vào quyết định, khả năng hoặc giá trị bản thân.

Rút lui khỏi xã hội

Mặt khác, sự bất an của một số người có thể biểu hiện qua việc tự cô lập. "Nếu bạn sợ bị đánh giá hoặc cảm thấy mình không thuộc về nơi nào, có lẽ bạn đang tự cô lập mình, điều này sẽ chỉ càng làm tăng thêm cảm giác tự ti của bạn" - theo Tiến sĩ Hafeez. Điều này có thể giống như việc tránh hoàn toàn các buổi tụ tập xã hội hoặc hạn chế nói chuyện trong các cuộc trò chuyện khi ở trong môi trường tập thể.

Né tránh thử thách, tự loại mình khỏi cuộc chơi, hoặc luôn chơi an toàn là cách dễ nhất để tránh thất bại tiềm tàng. (Đó cũng là cách nhanh nhất để ngăn cản thành công của bạn về lâu dài). Sự né tránh thường được ngụy trang dưới hình thức thực tế hoặc đơn giản là tận hưởng hiện trạng, nhưng nó thường có thể biểu thị nỗi sợ bị tổn thương hoặc thất bại. 

Bù trừ quá mức

Bù trừ quá mức là một dấu hiệu tinh tế của sự bất an, thường liên quan đến việc phóng đại điểm mạnh hoặc thành tích để che giấu sự tự ti tiềm ẩn. Điều này có thể trông giống như việc liên tục khoe khoang hoặc lấn át các cuộc trò chuyện để đảm bảo người khác nhìn thấy giá trị của họ. Mặc dù nó có thể tạm thời tăng sự tự tin, nhưng nó thường khiến người khác xa lánh và tạo ra cảm giác mất cân bằng trong các mối quan hệ. Nếu thực hiện thường xuyên, hành vi này có thể củng cố cảm giác bất lực ở bản thân, đồng thời khiến người khác cảm thấy không thoải mái.

Chủ nghĩa hoàn hảo

Việc luôn hoàn thành tốt mọi việc có vẻ là một điều tích cực, nhưng nếu quá mức, nó có thể là một dấu hiệu tinh tế của sự bất an. "Chủ nghĩa hoàn hảo thường che giấu cảm giác thiếu sót sâu sắc. Những người đấu tranh với chủ nghĩa hoàn hảo thường sợ bị chỉ trích hoặc thất bại, bị từ chối và họ tin rằng giá trị của họ gắn liền với hiệu suất hoàn hảo chứ không phải giá trị vốn có của họ”.

Chủ nghĩa hoàn hảo có thể dẫn đến sự tự ti, khiến họ không bao giờ cảm thấy đủ tốt khi làm bất cứ điều gì. 

Ghen tị và so sánh

Ghen tị và so sánh là những dấu hiệu tinh tế của sự bất an, làm suy yếu lòng tự trọng và gây căng thẳng cho các mối quan hệ. Hành vi này thường liên quan đến việc tập trung vào những gì người khác có hoặc đạt được, dẫn đến cảm giác bất lực hoặc oán giận. Theo thời gian, nó có thể tạo ra một vòng luẩn quẩn của những lời tự vấn tiêu cực và sự bất mãn, khiến việc trân trọng những tiến bộ cá nhân trở nên khó khăn hơn. Những xu hướng này thường bắt nguồn từ sự đấu tranh sâu sắc hơn với lòng tự trọng và nỗi sợ hãi rằng mình không đủ tốt. 

Làm hài lòng mọi người 

Những người thích làm hài lòng người khác thường đặt nhu cầu và hạnh phúc của người khác lên trên nhu cầu và hạnh phúc của bản thân, thường phải trả giá đắt. "Hành vi này có vẻ quan tâm, nhưng thực chất lại phản ánh nỗi sợ bị xa lánh hoặc bị từ chối", Holland nói. "Sâu bên trong, họ tin rằng tình yêu và sự gắn kết phải được giành lấy, chứ không phải được cho đi một cách dễ dàng".

Những bất an tiềm ẩn có thể âm thầm ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống, mà thường người ta không nhận ra hết mức độ ảnh hưởng của chúng. Từ việc gây căng thẳng cho các mối quan hệ cá nhân đến việc làm suy yếu sự tự tin trong công việc và ảnh hưởng đến lòng tự trọng, những hành vi tinh tế này có thể tạo ra rào cản cho sự kết nối chân thành và sự phát triển cá nhân.

Theo Tiến sĩ Hafeez: “Sự bất an có thể biểu hiện trong các mối quan hệ theo nhiều cách khác nhau, hoặc thông qua kiểu xa cách về mặt cảm xúc và không muốn bộc lộ sự yếu đuối với người khác, hoặc thông qua ham muốn thể hiện bản thân một cách cưỡng chế. Những bất an tiềm ẩn thường dẫn đến sự miễn cưỡng trong việc thể hiện cảm xúc hoặc nhu cầu một cách cởi mở, và có thể tạo ra một vòng luẩn quẩn của khoảng cách và hiểu lầm”. 

Kết luận

Chiến lược giải quyết tình trạng bất an

Giải quyết sự bất an đòi hỏi sự tự nhận thức, kiên nhẫn và sẵn sàng thực hiện những thay đổi có ý nghĩa. Nếu bạn cảm thấy quen thuộc với bất kỳ dấu hiệu bất an nào ở trên, dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện.  

• Ưu tiên nhận thức bản thân: “Hãy tập quan sát suy nghĩ và hành vi của bạn mà không phán xét”. Viết nhật ký hoặc thực hành chánh niệm có thể giúp bạn nhận ra khi nào sự bất an xuất hiện, cho phép bạn lựa chọn một phản ứng khác. 
• Thực hành lòng biết ơn: Hãy nỗ lực mỗi ngày để biết ơn những gì bạn đang có. Các nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan trực tiếp giữa lòng biết ơn và lòng tự trọng - "Điều này có thể giúp bạn chuyển hướng sự tập trung khỏi nỗi bất an và nuôi dưỡng tư duy tích cực". 
• Kiềm chế những lời tự vấn tiêu cực: Nhẹ nhàng thách thức những niềm tin tiêu cực của bạn khi chúng xuất hiện. Hãy tự hỏi liệu bạn có chấp nhận nghe người khác nói về chính mình như vậy không. "Hãy ngắt dòng suy nghĩ đó và thay thế nó bằng một suy nghĩ từ bi. Học cách sống trọn vẹn với hiện tại có thể giúp bạn giảm bớt những câu chuyện cũ khiến bạn cảm thấy mình nhỏ bé". 
• Hạn chế so sánh: Giảm xu hướng so sánh bản thân với người khác, kể cả trên mạng xã hội, trong môi trường làm việc và trong các mối quan hệ xã hội. 
• Thực hành lòng trắc ẩn với bản thân: Vượt qua sự bất an đòi hỏi lòng can đảm để ưu tiên bản thân và đặt ra ranh giới. "Điều này có nghĩa là cho phép bản thân được nghỉ ngơi, nói không và lựa chọn những con đường phù hợp với giá trị của mình. Thực hành lòng trắc ẩn với bản thân nuôi dưỡng cảm giác xứng đáng và nhắc nhở bạn rằng sự không hoàn hảo là một phần của con người". 
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Việc vây quanh mình bởi những người ủng hộ có thể nâng đỡ và khích lệ bạn, “hãy xây dựng một cộng đồng nơi bạn sống để củng cố và khẳng định lại con người bạn cũng như những phẩm chất tích cực của bạn từ những người sẽ ủng hộ hành trình của bạn”.

Mặc dù đôi khi được che giấu kỹ lưỡng và dường như vô hại, nhưng sự bất an có thể định hình một cách tinh tế cách chúng ta nhìn nhận bản thân và ảnh hưởng đến cách chúng ta tương tác với thế giới. Bằng cách nhận ra các khuôn mẫu và thực hiện các bước để giải quyết chúng, chúng ta có thể vun đắp sự tự tin sâu sắc hơn, cải thiện các mối quan hệ và có một cuộc sống viên mãn hơn. 

Nguồn: verywellmind.com