Bộ phim 'Clueless' – 30 tuổi đời và vẫn sống trong thế giới có người mở cửa xe

Bộ phim hài năm 1995 "Clueless" của đạo diễn kiêm biên kịch Amy Heckerling có tuổi đời gần gấp đôi so với nữ chính, công chúa của Beverly Hills Cher Horowitz (Alicia Silverstone thủ vai). Giờ đây, cũng đúng khi coi bộ phim là một tác phẩm cổ trang vì nó đúng với nguồn cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết Emma năm 1816 của Jane Austen.

Tất cả các nhân vật tuổi teen đều có điện thoại di động, thứ rất hiếm vào thời điểm đó so với ngày nay. Những bộ trang phục lộng lẫy của Mona May, đáng lẽ phải là một món đồ chắc chắn cho giải Oscar năm đó, là thời trang giữa những năm 90 được lọc qua bộ lọc quyến rũ của MTV và được bơm đầy steroid, từ những bộ áo khoác, áo vest và váy kẻ sọc nhiều màu sắc rực rỡ mà Cher và người bạn Dionne (Stacey Dash đóng) mặc trong cảnh mở đầu và quần jean rộng thùng thình cùng mũ lưỡi trai ngược được cậu bé trượt ván Travis (Breckin Meyer đóng) và những người bạn của cậu ưa thích, cho đến phong cách Grunge Seattle được Josh (Paul Rudd đóng), anh trai cùng cha khác mẹ của Cher, ưa thích. (Phong cách Grunge Seattle là một phong cách âm nhạc, thời trang và văn hóa nổi lên từ thành phố Seattle (bang Washington, Mỹ) vào cuối những năm 1980 - đầu 1990, gắn liền với sự phát triển của nhạc grunge – một tiểu thể loại của rock alternative -ND).

Internet vẫn chưa phổ biến, nên điện thoại thông minh cũng chưa có, đồng nghĩa với việc các nhân vật bị lạc đường khi lái xe, chụp ảnh Polaroid cho nhau khi đi mua sắm quần áo, và phải gọi tổng đài để hỏi số taxi khi bị kẹt. Mark Wahlberg, hai năm sau bộ phim "Boogie Nights", được biết đến với vai trò là một rapper và người mẫu đồ lót, và được biết đến với nghệ danh Marky Mark.

Nhưng trong việc khắc họa chân lý vĩnh cửu của tuổi mới lớn, "Clueless" không hề già đi một ngày nào. Theo nghĩa đó, nó tự hào sánh vai cùng tiểu thuyết của Austen, vốn đã được chuyển thể nhiều lần sang phim điện ảnh và truyền hình bởi sức hấp dẫn của nó đến mức gần như không thể chê vào đâu được. (Chỉ một năm sau "Clueless", có thêm hai phiên bản điện ảnh nữa: một phim điện ảnh với sự tham gia của Gwyneth Paltrow, và một phim truyền hình với sự tham gia của Kate Beckinsale). Cher là một phiên bản tái hiện nhân vật nữ chính của Austen, một bà mối tương lai và con gái của một người đàn ông giàu có, Emma Woodhouse. Hầu hết các nhân vật trong Beverly Hills của Heckerling đều có phiên bản tương tự trong truyện. 

Những khoảnh khắc như vậy vừa hài hước vừa chân thực, nên không cần bất kỳ lý do nào khác khi đưa chúng vào phim. Nhưng chúng cũng có chức năng một cách tinh tế, bởi chúng càng làm nổi bật thế giới sống động mà bộ phim đã tạo ra, đồng thời làm nổi bật những đặc điểm riêng của các nhóm nhỏ trong trường, dù là nhóm những cô gái trẻ xuất thân từ gia đình danh giá của Cher (họ sẽ được gọi là Heathers² hay Mean Girls³ - những cô gái độc hại - nếu bản chất họ không phải là những cô gái ngoan ngoãn) hay những đứa trẻ da đen giàu có như Dionne, những người cảm thấy bị kéo theo nhiều hướng khác nhau. 

Đây là một kịch bản tinh tế, nhìn thấy những điều mà hầu hết các phim học đường khác không làm được và dám vạch trần chúng. Lưu ý rằng Dionne thoải mái ăn mặc và nói năng giống Cher, nhưng bạn trai cô, Murray, do Donald Faison thủ vai, lại khao khát sự "chân thực" đúng chất đường phố, khiến anh ta phải cạo trọc đầu và nói những câu như "Anh lén lút sau lưng em à?", khiến Dionne phải lên tiếng phản đối, buộc tội anh ta diễn kịch. "Tiếng lóng đường phố ngày càng trở thành một hình thức diễn đạt hợp lý", Murray khẳng định. (Một cậu bé da đen ở Beverly Hills tên là "Murray" dường như là một chi tiết bổ sung để xây dựng nhân vật). 

Trong khi đó, Cher lại có radar về tương lai của chính mình kém hơn nhiều so với những người khác. Josh hoàn toàn phù hợp với cô, và anh là một đối tượng tình cảm tiềm năng bởi dù lớn lên cùng nhau, họ không có quan hệ huyết thống (đây có lẽ là chi tiết đậm chất thế kỷ 19 nhất trong phim, bên cạnh cụm từ "minor ducats"). Tuy nhiên, cả hai đều không hề nhận ra sự hấp dẫn rõ ràng của mình dành cho nhau. Thay vào đó, Cher lại theo đuổi chàng sinh viên chuyển trường đẹp trai Christian (Justin Walker), mặc dù anh ta rõ ràng, theo lời Murray, là "một người bạn của Dorothy, thích nhảy disco, đọc Oscar Wilde, và sở hữu vé xem Streisand". Ngoài việc Cher không thể nhìn thấy những gì ngay trước mặt mình, Heckerling còn có thêm một chi tiết hài hước nữa, nhưng giả sử rằng chúng ta đã đoán ra được khuynh hướng tình dục của Christian, nếu không phải từ cách anh ấy bước vào lớp học của Cher lần đầu tiên - giống như anh ấy đang làm người mẫu cho một cuốn catalogue - thì từ cách anh ấy đọc tiểu thuyết Junky của William S. Burrough trong lớp và thích xem "Spartacus" hơn là bơi cùng cô ấy. 

Tình cha con sâu sắc và họ hiểu rõ nhau. Khi Cher tiết lộ rằng cô đã mặc cả từ điểm C lên điểm B bằng cách liên tục gây áp lực lên giáo viên, Mel reo lên: "Con yêu, bố không thể nào hạnh phúc hơn nếu điểm số được tính dựa trên điểm thật!". Cả hai đều là những kẻ lập dị tự cho mình là thước đo chuẩn mực để đánh giá sự bình thường - thực ra, giống như tất cả mọi người trong phim vậy. Tất cả những bộ phim hài tuyệt vời đều có điểm chung này, và "Clueless" là một trong số đó.

1. "The Catcher in the Rye" là tựa đề tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Mỹ J.D. Salinger, xuất bản năm 1951. Đây là một trong những tác phẩm văn học kinh điển của Mỹ, đặc biệt phổ biến trong giới trẻ.
2. Heathers (1989): là một bộ phim dark comedy (hài đen) mang tính châm biếm sâu sắc về chủ đề bắt nạt học đường, áp lực xã hội, và cả bạo lực học đường nghiêm trọng. Nhóm Heathers gồm những cô gái xinh đẹp, nổi tiếng nhưng tàn nhẫn, cùng tên "Heather".

3. Mean Girls (2004): Bộ phim teen comedy nổi tiếng, nhẹ nhàng và hài hước hơn Heathers. Nhóm "The Plastics" đại diện cho những cô gái nổi tiếng, đẹp, ăn mặc sành điệu nhưng... thích nói xấu, chia bè phái, thao túng người khác.

Nguồn: rogerebert.com