Tự làm hại bản thân

Thế nào là tự làm hại bản thân?

• Tự làm hại bản thân không phải là hành vi hiếm gặp, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.
• Nếu bạn tự làm hại bản thân, bạn không hề yếu đuối, điên rồ hay muốn gây sự chú ý. Nó chỉ có nghĩa là bạn đang bị choáng ngợp bởi cảm xúc hiện tại của mình và đây là cách bạn đã tìm ra để đối phó.
• Một số người tự làm hại bản thân có nguy cơ tự tử nhưng làm hại bản thân không nhất thiết có nghĩa là bạn muốn kết thúc cuộc đời mình.
• Tự làm hại bản thân có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn trong thời gian ngắn nhưng thường không hiệu quả về lâu dài. Lý do là, mặc dù tự làm hại bản thân giúp xoa dịu những cảm xúc đau đớn, nhưng nó đồng nghĩa với việc bạn không học được những chiến lược lành mạnh khác để đối phó với chúng. Bạn cũng không tìm ra giải pháp cho những vấn đề gây ra chúng ngay từ đầu. Nó cũng có thể để lại sẹo, điều mà nhiều người tự làm hại bản thân không thích. May mắn thay, có những điều khác bạn có thể làm để bắt đầu cảm thấy tốt hơn, cả hiện tại lẫn về lâu dài.
• Nếu bạn đang tự làm hại mình, hãy nói chuyện với người mà bạn tin tưởng. Bạn là người quyết định xem mình đã sẵn sàng dừng lại hay chưa và muốn nói chuyện với ai. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu bạn tìm được người mà bạn tin tưởng để chia sẻ. Một thành viên thân thiết trong nhóm bạn, bác sĩ hoặc cố vấn học đường có thể là những người đáng tin cậy để bạn tâm sự.
• Nếu bạn không muốn nói chuyện trực tiếp với ai đó, bạn có thể gọi đến đường dây trợ giúp nơi bạn có thể ẩn danh hoàn toàn nhưng vẫn có thể nói chuyện với người hiểu được những gì bạn đang trải qua.

Nếu bạn bị thương nghiêm trọng, uống phải thứ gì đó có độc hoặc dùng thuốc quá liều, hãy gọi 115 và yêu cầu xe cứu thương.

Nếu bạn đang cố gắng ngăn bản thân khỏi việc tự làm hại mình ngay lúc này, bạn hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.

Tại sao mọi người lại tự làm hại bản thân mình?

Có nhiều lý do khiến một người tự làm hại bản thân. Hầu hết mọi người tự làm hại bản thân như một cách để đối phó với những cảm xúc quá tải. Những cảm xúc này có thể bao gồm nỗi buồn tột độ, lo lắng, tức giận và xấu hổ. Đôi khi, nó chỉ đơn giản là cảm giác tê liệt. Những cảm xúc mạnh mẽ hoặc tê liệt này có thể được kích hoạt bởi một loạt các tình huống căng thẳng trong cuộc sống, từ căng thẳng công việc, học tập đến cãi vã với người mình yêu và mọi thứ khác. Điều quan trọng cần nhớ là tình huống này rất khó khăn đối với người đang trải qua và nó tạo ra những phản ứng cảm xúc mạnh mẽ.

Dấu hiệu của hành vi tự làm hại bản thân là gì?

Có nhiều cách khác nhau mà mọi người cố ý làm hại bản thân, chẳng hạn như:

• cắt hoặc đốt da của họ
• đấm hoặc đánh chính mình
• tự đầu độc mình bằng thuốc viên hoặc chất lỏng, hoặc những thứ tương tự.

Nhiều người tự làm hại bản thân sẽ cố gắng giữ bí mật. Ví dụ, nếu họ tự cắt vào da, họ có thể che giấu. Thông thường, gia đình và bạn bè thân thiết sẽ là những người nhận ra khi ai đó đang tự làm hại bản thân, và cần tiếp cận vấn đề này một cách thận trọng và thấu hiểu. 

Nếu bạn nghĩ ai đó đang tự làm hại bản thân, sau đây là một số dấu hiệu bạn cần chú ý: 

• vết cắt hoặc vết bầm tím không rõ nguyên nhân, hoặc vết bỏng thuốc lá ở những nơi như cổ tay, cánh tay, đùi hoặc ngực
• giữ cho mình được che phủ hoàn toàn, ngay cả khi trời nóng
• có tâm trạng chán nản, hay khóc hoặc thiếu động lực hoặc hứng thú làm bất cứ việc gì
• nói về bản thân theo cách tiêu cực và nói rằng họ muốn trừng phạt bản thân vì điều gì đó
• trở nên khép kín và không nói chuyện với người khác
• tự trách mình về bất kỳ vấn đề nào hoặc nghĩ rằng họ không đủ tốt cho một việc gì đó
• không muốn tiếp tục và muốn kết thúc tất cả
• dấu hiệu họ đã nhổ tóc hoặc lông mi của họ
• dấu hiệu lạm dụng rượu, ma túy hoặc thuốc. 

Có những phương pháp trị liệu nào cho chứng tự làm hại bản thân?

Trong hầu hết các trường hợp, liệu pháp trò chuyện như Liệu pháp Hành vi Biện chứng (Dialectical Behavior Therapy - DBT) được khuyến nghị cho những người tự làm hại bản thân. Liệu pháp trò chuyện bao gồm việc tham gia các buổi trị liệu với chuyên gia trị liệu để chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc của bạn, cũng như cách chúng ảnh hưởng đến hành vi và sức khỏe của bạn. Bạn cũng sẽ học được những cách lành mạnh hơn để kiểm soát những suy nghĩ và cảm xúc khó khăn, và cách đối phó tốt hơn với sự đau khổ. 

Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia tâm lý để bạn được hỗ trợ.

Nếu bạn cũng có các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như sự lo lắng hoặc trầm cảm, phác đồ điều trị của bạn có thể bao gồm thuốc để điều trị những bệnh này. 

Tôi có thể chăm sóc bản thân như thế nào nếu tôi tự làm hại mình?

Việc tìm kiếm sự hỗ trợ cho chứng tự làm hại bản thân thực sự quan trọng, nhưng bạn phải tự quyết định khi nào mình sẵn sàng ngừng tự làm hại bản thân và ai là người bạn muốn giúp đỡ. Trong thời gian chờ đợi, dưới đây là một số điều nhỏ bạn có thể làm:

• Tìm hiểu xem nguyên nhân gây ra hành vi tự làm hại bản thân là gì – những tình huống nào đang khiến bạn choáng ngợp? Đó có thể là địa điểm, hành vi nào đó của người khác, thời điểm nào đó trong ngày, v.v. Hãy ghi nhật ký để hình dung vấn đề theo thời gian. Điều này sẽ hữu ích khi bạn muốn cùng ai đó chấm dứt hành vi tự làm hại bản thân.
• Giữ liên lạc với gia đình, bạn bè và người thân có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Nếu bạn dành nhiều thời gian với những người tự làm hại bản thân, hãy tìm những người khác để ở bên và cùng nhau làm những việc bạn thích.
• Học cách nhận biết các dấu hiệu cảnh báo về cảm xúc của bạn trước khi bạn cảm thấy thôi thúc tự làm hại bản thân -  những cảm giác thể chất như tim đập nhanh, thở nông, cảm thấy khó chịu, bắt đầu cảm thấy như thể bạn không còn là chính mình hoặc những cảm xúc mạnh mẽ như tức giận, buồn bã hay tuyệt vọng. Hãy ghi lại những điều này vào nhật ký.
• Hãy nghĩ xem bạn có thể làm gì để đánh lạc hướng bản thân nếu cảm thấy thôi thúc tự làm hại mình. Hãy thử tập thể dục, nghe nhạc, nói chuyện qua đường dây nóng, chườm đá lên trán, uống đồ uống thật lạnh, vẽ hoặc tô màu. Dù điều đó có kỳ lạ đến đâu, nếu nó hiệu quả với bạn thì điều đó rất quan trọng. Bạn có thể tham gia các hoạt động giải trí và an ủi để có thể vượt qua cơn thôi thúc tự làm hại bản thân.
• Học cách thở chậm vì đây là một công cụ tuyệt vời để bình tĩnh khi bạn đang căng thẳng. Hãy thử bài tập thở bình tĩnh khi bạn nhận thấy dấu hiệu cảnh báo cảm xúc thôi thúc tự làm hại của bản thân.
• Viết ra danh sách những điều hiệu quả với bạn và mang theo bên mình để nhắc nhở bản thân khi nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo. Một số ứng dụng, ví dụ: Hộp Hy vọng Ảo ,cho phép bạn tạo lời nhắc nhở của riêng mình cho các tình huống khác nhau. 
• Hãy chăm sóc bản thân – ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ và tập thể dục mỗi ngày. Giảm hoặc ngừng sử dụng rượu bia và ma túy. Việc bỏ bê bất kỳ điều đơn giản nào trong số này sẽ khiến bạn dễ bị cảm xúc lấn át và thôi thúc tự làm hại bản thân hơn.
• Tìm một nhóm hỗ trợ – hãy hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn xem có nhóm hỗ trợ nào gần bạn dành cho những người tự làm hại bản thân không. Hoặc thử tham gia một nhóm hỗ trợ trực tuyến trên Diễn đàn Sức khỏe Tâm thần chính thống.
• Đừng bỏ qua bất kỳ cảm xúc khó khăn nào bạn đang trải qua - hãy lên kế hoạch cho những lúc đó. Hãy nói chuyện với chuyên gia tư vấn hoặc học các kỹ năng quản lý cảm xúc trên một trong những trang web tin cậy.
• Tốt nhất là bạn nên tiếp tục dùng bất kỳ loại thuốc nào được bác sĩ kê đơn và đi khám đầy đủ. Nếu bạn có thắc mắc về bất kỳ loại thuốc nào đang dùng, tốt hơn hết là nên trao đổi với bác sĩ trước khi ngừng thuốc.

Hỗ trợ người đang làm tự hại mình

Tôi có thể làm gì nếu ai đó nói với tôi rằng họ đang tự làm hại mình? 

Nếu ai đó nói với bạn rằng họ đang tự làm hại bản thân hoặc muốn tự làm hại mình, hãy giữ bình tĩnh, cảm ơn họ vì đã nói với bạn và cho họ biết bạn luôn ở bên cạnh họ. Hãy hỏi xem họ có muốn kể cho bạn nghe chuyện gì đang xảy ra không. Hãy kiên nhẫn - có thể họ sẽ không muốn mở lòng ngay lập tức, nhưng việc cho họ biết bạn sẵn sàng lắng nghe sẽ rất hữu ích. 

Hãy cho họ biết rằng khi họ sẵn sàng, bạn có thể hỗ trợ họ tiếp cận sự trợ giúp chuyên nghiệp, chẳng hạn như bác sĩ hoặc nhà tâm lý học. Hãy đi cùng họ nếu có thể. 

Nếu bạn lo lắng họ có thể có ý định tự tử, hãy hỏi họ. Điều đó có thể cứu sống họ. Hỏi về việc tự tử sẽ không gieo rắc ý nghĩ đó vào đầu họ.            

Nếu người đó có ý định tự tử, đừng để họ một mình. Bạn có thể nhờ người khác ở bên khi bạn cần rời đi hoặc cần thời gian nghỉ ngơi. Tốt nhất là nên gọi trợ giúp để bạn không phải tự mình đối phó với rủi ro. 

Nếu ai đó bị thương nghiêm trọng hoặc đã uống phải bất kỳ chất độc hại nào, hãy tìm kiếm sự trợ giúp ngay lập tức. Gọi dịch vụ cấp cứu theo số 115 và yêu cầu xe cứu thương hoặc đưa họ đến khoa cấp cứu tại bệnh viện gần nhất.  

Tôi có thể hỗ trợ người đang tự làm hại mình bằng cách nào? 

Nếu ai đó trong cuộc sống quanh bạn đang tự làm hại bản thân, bạn có thể hỗ trợ họ theo những cách sau: 

• Hãy sẵn sàng ở bên cạnh, hỗ trợ và tham gia. Tiếp tục trò chuyện với họ và đừng ngại hỏi về những điều khó khăn trong cuộc sống của họ.
• Nếu họ không muốn nói chuyện với bạn, hãy nhờ những người mà cả hai đều tin tưởng hỗ trợ họ – bạn bè, gia đình, nhân viên làm công tác thanh thiếu niên hoặc những người khác.
• Nếu họ muốn, hãy giúp họ lập kế hoạch về những cách khác nhau mà họ có thể đối phó khi họ cảm thấy muốn làm tổn thương chính mình.
• Hãy để trẻ tự quyết định về việc giảm hoặc ngừng tự làm hại bản thân. Cố gắng đừng phán xét hành vi của trẻ, mà hãy cố gắng hiểu tại sao trẻ lại tự làm hại mình.
• Khuyến khích và hỗ trợ họ làm những gì họ thích và kết nối với người khác.
• Hãy chấp nhận con người thật của họ và cho họ biết bạn quan tâm đến họ.

Là một người hỗ trợ, hãy hiểu rằng bạn không thể làm tất cả mọi việc, và bạn không cần phải tự mình giải quyết vấn đề này - hãy nhớ rằng việc nhờ giúp đỡ là hoàn toàn bình thường. Hãy tìm một người bạn có thể tâm sự, một người bạn, người thân mà bạn tin tưởng hoặc một chuyên gia tư vấn. Nếu hành vi tự gây thương tích tăng dần về tần suất hoặc cường độ, hoặc người đó có ý nghĩ muốn chết, hãy đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Nguồn: https://healthify.nz/health-a-z