Thuốc uống tránh thai hàng ngày: Viên tránh thai kết hợp (Phần 2)

1. Quên uống thuốc.

Quên uống thuốc sẽ làm tăng nguy cơ thất bại. Cách xử trí như sau:

- Quên uống viên thuốc có nội tiết (trong vòng 3 tuần đầu của vỉ thuốc)

+ Nếu quên 1 hoặc 2 viên (đối với loại thuốc có nồng độ estrogen 30 - 35 mcg) hoặc quên 1 viên (đối với loại thuốc có nồng độ estrogen ≤ 20 mcg) hoặc bắt đầu vỉ thuốc chậm từ 1 - 2 ngày: bạn cần uống một viên ngay khi nhớ ra và tiếp tục uống mỗi ngày một viên như thường lệ.

+ Nếu quên từ 3 viên trở lên (đối với loại thuốc có nồng độ estrogen 30 - 35 mcg) hoặc quên từ 2 viên trở lên (đối với loại thuốc có nồng độ estrogen ≤ 20 mcg) hoặc bắt đầu vỉ thuốc chậm từ 3 ngày trở lên: bạn cần uống ngay một viên thuốc ngay khi nhớ ra và tiếp tục uống thuốc như thường lệ. Và cần dùng thêm biện pháp tránh thai hỗ trợ trong 7 ngày kế tiếp.

• Nếu xảy ra ở tuần lễ thứ nhất (bắt đầu vỉ thuốc) và có giao hợp không bảo vệ trong vòng 5 ngày vừa qua, bạn cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai khẩn cấp.
• Nếu xảy ra ở tuần lễ thứ ba, bạn cần uống tiếp những viên thuốc có nội tiết, bỏ các viên thuốc nhắc và tiếp tục ngay vào vỉ thuốc mới.

- Quên uống viên thuốc nhắc (từ viên thứ 22 đến viên thứ 28): Bỏ viên thuốc quên, uống tiếp viên thuốc kế tiếp.

2. Tác dụng phụ của viên tránh thai kết hợp

Trong thời gian 3 tháng đầu dùng thuốc, nữ giới thường dễ gặp các tác dụng phụ không mong muốn do cơ thể chưa kịp thích ứng, chủ yếu là:

Buồn nôn hoặc ói mửa;

Rối loạn tiêu hóa như co thắt dạ dày, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón;

Viêm hoặc sưng nướu (lợi);

Thay đổi vị giác, mất cảm giác ngon miệng;

Tăng hoặc giảm cân;

Sạm da, mụn trứng cá;

Phát triển lông, tóc bất thường;

Xuất huyết giữa chu kỳ kinh nguyệt;

Thay đổi lượng máu kinh;

Kích ứng âm đạo.

Một số tác dụng phụ có thể không nguy hiểm và sẽ giảm dần, bạn cần tiếp tục uống thuốc theo đúng lịch trình chỉ dẫn cũng như không được tự ý ngưng thuốc. Trong khi đó, một số khác lại có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, đòi hỏi ý kiến đánh giá của bác sĩ để cân nhắc quyết định có nên thay đổi loại thuốc tránh thai hay không.

(Ảnh: internet)

2.1. Nôn trong vòng 2 giờ sau uống thuốc

- Uống lại một viên thuốc khác.

2.2. Nôn nhiều và tiêu chảy sau uống thuốc

- Nếu xảy ra trong vòng 24 giờ, bạn cần tiếp tục uống thuốc theo đúng lịch.

- Nếu xảy ra liên tục từ 2 ngày trở lên, bạn cần thực hiện giống như trường hợp quên uống thuốc.

2.3. Rối loạn kinh nguyệt

- Kinh nguyệt không đều

+ Nhiều phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai cũng có tình trạng kinh nguyệt không đều, tình trạng này sẽ giảm và hết sau vài tháng sử dụng thuốc

+ Các nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này, bao gồm: (i) quên thuốc, (ii) uống thuốc vào những thời điểm khác nhau mỗi ngày, (iii) nôn hoặc tiêu chảy, hoặc (iv) bắt đầu uống thuốc chống co giật hoặc rifampicin

+ Xử trí tình trạng rối loạn kinh nguyệt:

• Bạn cần uống thuốc mỗi ngày và vào thời điểm tương tự nhau
• Nếu đã uống thuốc ngừa thai nhiều tháng và tình trạng rối loạn kinh nguyệt không hết sau khi uống thuốc kháng viêm thì bạn cần gặp bác sĩ để có thể uống loại thuốc tránh thai khác ít nhất trong 3 tháng.

- Mất kinh

+ Có nhiều phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai cũng bị mất kinh

+ Nếu bạn uống đều thì tiếp tục uống thuốc; nếu không chắc chắn việc uống thuốc đều thì nên thử thai xem có thai hay không.

+ Nếu bạn bỏ không uống 7 viên thuốc nhắc (vỉ 28 viên) hoặc không chờ 7 ngày sau khi uống xong vỉ thuốc (vỉ 21 viên): thì có thể tiếp tục uống thuốc.

+ Nếu quên uống thuốc hoặc bắt đầu uống vỉ thuốc mới trễ hơn thì xem lại cách uống thuốc trong trường hợp “Quên thuốc” đã hướng dẫn ở trên.

- Ra máu hoặc quá nhiều (gấp đôi bình thường trở lên) hoặc kéo dài (> 8 ngày): Bạn cần đến cơ sở y tế khám để tìm nguyên nhân. Trong quá trình khám bệnh bạn vẫn có thể tiếp tục sử dụng thuốc tránh thai.

(Ảnh: internet)

2.4. Các bất thường và tác dụng phụ khác

Khi bạn có các dấu hiệu bất thường trong lúc sử dụng viên uống tránh thai kết hợp, bạn cần đến gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân và có hướng dẫn xử trí kịp thời. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ khuyên bạn sử dụng biện pháp tránh thai khác. Cụ thể:

- Nhức đầu: Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một trong các loại thuốc giảm đau như aspirin, ibuprofen hoặc paracetamol… Nếu tình trạng nhức đầu không giảm hoặc trầm trọng hơn, có thể bạn cần sử dụng biện pháp tránh thai khác hoặc chuyển sang loại thuốc tránh thai không có estrogen.

- Buồn nôn hoặc chóng mặt: Bạn nên uống thuốc trước khi ngủ hoặc uống thuốc trong khi ăn.

- Căng ngực: Để giảm triệu chứng bạn có thể chườm ngực bằng khăn lạnh hoặc ấm. Hoặc đến bác sĩ kê đơn một trong các loại thuốc giảm đau.

- Nổi mụn: Nếu bạn đã uống thuốc ngừa thai nhiều tháng và tình trạng mụn vẫn không giảm hoặc gia tăng, bác sĩ sẽ khuyên bạn chuyển uống loại thuốc tránh thai khác ít nhất trong 3 tháng.

- Trường hợp bạn đang dùng các thuốc ngừa co giật hoặc rifampicin (các thuốc này có  thể làm giảm tác dụng của thuốc ngừa thai):

+ Nếu thời gian sử dụng thuốc ngừa co giật hoặc rifampicin kéo dài: cần chuyển sang biện pháp tránh thai khác.

+ Nếu chỉ sử dụng thuốc ngừa co giật hoặc rifampicin trong thời gian ngắn: có thể tiếp tục sử dụng thuốc tránh thai kèm với các biện pháp tránh thai hỗ trợ.

- Trường hợp phải nằm bất động một thời gian (từ vài tuần trở lên): Nếu có bệnh lý cần phẫu thuật, phải báo cho bác sĩ phẫu thuật biết là mình đang uống thuốc tránh thai. Người bệnh cần ngưng thuốc tránh thai và sử dụng các biện pháp tránh thai hỗ trợ khác trong thời gian này. Bắt đầu sử dụng lại thuốc tránh thai 2 tuần sau khi đi lại được.

- Xuất hiện các dấu hiệu của bệnh lý nội khoa (như bệnh tim, gan, tăng huyết áp hoặc tắc mạch…): Bạn cần ngừng thuốc tránh thai và sử dụng các biện pháp tránh thai hỗ trợ khác trong thời gian chẩn đoán bệnh.

- Nghi ngờ có thai: Cần phải xác định tình trạng mang thai hay không. Phải ngừng thuốc tránh thai nếu chắc chắn có thai. Không có bằng chứng về nguy cơ lên thai khi sử dụng thuốc tránh thai trong lúc mang thai.

- Đối với người nhiễm HIV/AIDS: không hoặc đang điều trị thuốc kháng virus đều có thể sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp. Người bệnh cần sử dụng bao cao su kèm theo để giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV và các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục khác.

 Xem thêm: https://tamsubantre.org/article/Thuốc uống tránh thai hàng ngày: Viên tránh thai kết hợp (Phần 1) 

TSBT tổng hợp

Nguồn: Tài liệu hướng dẫn chăm sóc sức khỏe sinh sản - Bộ Y tế; msdmanuals.com