Trang chủ / Trẻ em, vị thành niên / Em bé (0-12 tháng tuổi) /

Tạo ra những trải nghiệm tích cực cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Thứ Hai, 20/10/2025

Năm đầu đời là giai đoạn phát triển và trưởng thành vượt bậc của em bé. Thật dễ dàng để nhận ra em bé trong vòng tay bạn đã trở thành một đứa trẻ bập bẹ, biết bò, biết cười khúc khích, biết đi và biết nói! Trẻ sơ sinh cũng phát triển về mặt cảm xúc khi bắt đầu tìm hiểu về thế giới xung quanh.

 

Đặc điểm ở các em bé?

  • Trẻ em thích khám phá thế giới xung quanh nên bạn phải đảm bảo ngôi nhà của mình an toàn.
  • Có tính cách riêng, có thể khác với tính cách của cha mẹ.
  • Đặt ra những yêu cầu mới và gây căng thẳng cho cha mẹ, vì vậy cha mẹ có thể cần phải nhờ đến sự giúp đỡ.
  • Cần có thói quen phù hợp với khả năng riêng của trẻ và cha mẹ có thể cần điều chỉnh lịch trình của mình để phù hợp với cá nhân mới này.

Khi trẻ bắt đầu bi bô, bé thích mọi người xung quanh trò chuyện lại. Hãy tận hưởng việc trò chuyện với bé nhé. Đây là cách bé học nói.

  • Tạo ra những tiếng động ngớ ngẩn.
  • Chơi trò chơi ú òa.
  • Hát những bài hát.
  • Nói chuyện về những cuốn sách tranh vẽ đơn giản.

Bé yêu của bạn giờ đã biết cười, biết bi bô và sẽ sớm bắt đầu di chuyển nhiều hơn. Đây là những dấu hiệu thể hiện tính cách của bé và là khởi đầu cho một quá trình học tập suốt đời.

Bạn có thể nhận thấy bé bắt đầu thích thú với mọi thứ trong tầm với, đặc biệt là những món đồ chơi đơn giản có màu sắc tươi sáng và phát ra tiếng động. Dường như bất cứ thứ gì bé cầm được đều sẽ được đưa vào miệng bé.

Đến 3 hoặc 4 tháng tuổi, trẻ bắt đầu chảy nước dãi và nhai những thứ chúng cho vào miệng. Đây là cách trẻ học hỏi về thế giới xung quanh.

Đảm bảo rằng bạn không bao giờ cho trẻ đồ chơi quá nhỏ đến mức có thể nhét trọn vào miệng hoặc đồ chơi có các bộ phận dễ vỡ. Điều này có thể dẫn đến nghẹt thở!

Ngay cả những em bé nhỏ xíu cũng có những hành động rất riêng. Một số trẻ ồn ào và năng động, số khác lại trầm lặng và thụ động. Một số trẻ dễ tính và thích âu yếm, số khác lại rất nghiêm túc. Một số trẻ thoải mái, số khác lại căng thẳng hơn. Là cha mẹ, bạn đã hiểu rõ tính cách độc đáo của con mình.

Hãy nghĩ về tính cách này khi bạn chăm sóc em bé của mình.

  • Nếu bé có bản tính hay quấy khóc và khó bình tĩnh lại, hãy tránh kích thích quá mức.
  • Nếu bé nhạy cảm với những thay đổi trong thói quen, hãy đảm bảo rằng ngày của bạn không quá bận rộn hoặc có quá nhiều thay đổi. Nếu tính cách của bé khác với bạn, hãy nhớ rằng những gì khiến bé thoải mái và vui vẻ có thể không phù hợp với bạn.

Khi em bé dần lớn lên, chúng:

  • Bắt đầu lăn qua.
  • Với tay lấy đồ chơi, thìa và các đồ vật khác.
  • Muốn ngồi dậy.

Đây là bước khởi đầu cho sự tự lập, nhưng trẻ không biết điều gì có thể gây nguy hiểm cho mình. Giữ bé ở nơi an toàn, chẳng hạn như trong cũi, sẽ giúp ngăn ngừa té ngã, bỏng, ngộ độc, nghẹn thở và các chấn thương khác. Việc bảo vệ trẻ em trong nhà cũng có thể giúp giữ an toàn cho bé.

Hầu hết trẻ nhỏ sẽ trải qua những khó khăn sau đây, có thể khiến cha mẹ rất bực bội, nhưng chúng sẽ sớm vượt qua.

  • Khó ngủ: Một số trẻ sẽ gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ hoặc thường xuyên thức giấc vào ban đêm.
  • Bám lấy cha mẹ Khi trẻ không thường xuyên gặp một số người nhất định (kể cả người thân và ông bà), trẻ có thể trở nên sợ họ.

Mặc dù những vấn đề này sẽ qua đi, nhưng chúng có thể gây khó chịu rất nhiều trong thời gian này. Hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa về những phương pháp phù hợp với bạn và bé cho đến khi những vấn đề này qua đi.

May mắn thay, cha mẹ là người tự nhiên mang đến tình yêu thương mà trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần. Trong số rất nhiều thay đổi khi sinh, các bà mẹ và bạn đời của họ trải qua sự gia tăng đột biến của một loại hormone gọi là oxytocin. Hormone này thường được gọi là "hormone tình yêu". Nó tạo ra một luồng cảm xúc mãnh liệt, nuôi dưỡng mối liên kết giữa con cái và cha mẹ.

Những trải nghiệm tích cực trong những năm này giúp thiết lập các khuôn mẫu và xây dựng một mối quan hệ nền tảng vững chắc sẽ tồn tại suốt đời. Dưới đây là một vài điều cần nhớ khi bạn và bé tạo ra những trải nghiệm đầu tiên này.

Vỗ về bé. Trẻ sơ sinh nào cũng khóc. Đây là cách trẻ giao tiếp trước khi biết nói. Thông thường, rất dễ để tìm ra nguyên nhân khiến trẻ khóc. Trước tiên, hãy kiểm tra xem bé có đói không, tã có bị ướt không, hay có điều gì khác khiến bé khó chịu. Đôi khi, bé thực sự cần được vỗ về. Hãy thử quấn tã cho bé. Điều này giúp bé nhớ lại cảm giác thoải mái khi còn trong bụng mẹ. Nhiều bậc cha mẹ nhận thấy rằng việc đi bộ cùng bé, ngân nga, hát ru hoặc đu đưa nhẹ nhàng có thể giúp ích.

Thỉnh thoảng, bé vẫn khóc dù bạn có cố gắng thế nào. Nếu bạn cảm thấy bực bội, cứ đặt bé trở lại cũi và để bé khóc cho thỏa thích. Hãy nhớ rằng, sâu thẳm trong tim bạn, khóc là điều mà trẻ sơ sinh vẫn làm ở độ tuổi này, và giai đoạn này sẽ sớm qua thôi!

Bắt đầu một "cuộc trò chuyện". Tất nhiên, trẻ sơ sinh chưa hiểu được từ ngữ. Ngay lúc này, bé đang học âm thanh và nhịp điệu của ngôn ngữ - từ bạn. Khi bé bi bô và ê a, và cha mẹ trò chuyện cùng bé, bé sẽ học được cách giao tiếp qua lại trong cuộc trò chuyện.

Trò chuyện với bé là khởi đầu cho quá trình phát triển ngôn ngữ lâu dài. Việc này cũng dạy bé về cảm xúc. Đôi khi những cảm xúc đó là tình yêu thương. Đôi khi là sự thất vọng, hài hước hoặc buồn chán. Việc lắng nghe bạn nói, âm thanh và nhịp điệu lời nói, biểu cảm trên khuôn mặt bạn, và cách bạn bế bé, tất cả đều dạy bé về biểu lộ cảm xúc.

Khoảng hai tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu đáp lại bạn bằng những nụ cười, tiếng cười khúc khích và tiếng bi bô. Tất cả những thay đổi tự nhiên tuyệt vời này là những bước đầu tiên của việc học ngôn ngữ. Chúng cũng cho bạn biết rằng bé đã có một khởi đầu tốt đẹp.

Ôm ấp và bế con. Trẻ sơ sinh cảm thấy an toàn và được yêu thương khi được cha mẹ, ông bà và người chăm sóc bế. Sự âu yếm thể xác này giúp trẻ kiểm soát cảm xúc của mình. Sự kết nối gần gũi về thể xác giữa trẻ sơ sinh và cha mẹ quan trọng đến mức các bác sĩ nhi khoa khuyên nên tiếp xúc da kề da ngay sau khi sinh để giúp trẻ sơ sinh thích nghi với cuộc sống. Việc được cha mẹ bế con gần gũi quan trọng đến mức nó là một phần trong việc chăm sóc trẻ sinh non tại bệnh viện. Biểu hiện tình yêu thương này mang lại phần thưởng cho trẻ. Nó cũng mang lại niềm vui cho cha mẹ.

Hãy tin tưởng bản thân. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái là sợi dây gắn kết quan trọng và bền chặt nhất mà chúng ta từng có. Chúng giúp cha mẹ và con cái vững vàng và kiên cường vượt qua những thăng trầm của cuộc sống.

Việc tạo ra những trải nghiệm tích cực này trong năm đầu đời sẽ giúp bé phát triển các mối quan hệ lành mạnh suốt đời, đồng thời mang lại niềm vui cho cha mẹ.

Trẻ phát triển khỏe mạnh trong gia đình hạnh phúc. Giống như người lớn, trẻ sẽ phát triển tốt nhất khi ở bên cạnh những người vui vẻ và khỏe mạnh. Giờ đây, khi bạn đã bắt đầu hiểu được thói quen của bé, gia đình bạn, cũng như nhiều người khác, có thể đang bắt đầu những thói quen mới.

Nếu mọi việc trong gia đình bạn không suôn sẻ, nếu bạn cần giúp đỡ tìm kiếm các nhóm trong khu phố, hoặc nếu bạn lo lắng về con mình, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa. Bạn không đơn độc; nhiều bậc cha mẹ khác cũng có những lo lắng tương tự. Dưới đây là một số mẹo hữu ích dành cho bạn.

Mặc dù trẻ sơ sinh thường rất đáng yêu, nhưng hầu hết các bậc cha mẹ đều có những lúc bực bội, thậm chí là tức giận với con mình. Cảm giác này là bình thường và phổ biến. Điều quan trọng là cách bạn xử lý những cảm xúc này. Khi điều này xảy ra với bạn, hãy đặt bé vào một nơi an toàn như cũi và bình tĩnh lại, quan sát bé để những cảm giác căng thẳng này là tự nhiên và sẽ qua đi.

Khi em bé ngủ ít và khóc nhiều đến mức bạn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức và chán nản, thì đây chính là thời điểm hoàn hảo để tìm kiếm sự hỗ trợ từ một người lớn khác - bạn bè, người yêu, cha mẹ, chị gái hoặc bạn thân của bạn. Hãy nhớ rằng, những người thân thiết với bạn muốn cảm thấy mình hữu ích nhưng đôi khi lại không biết phải làm gì. Khi bạn tìm kiếm sự giúp đỡ, bạn đang cho những người thân yêu cơ hội họ cảm thấy mình cần thiết đối với bạn.

Việc có người lớn khác cùng chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy con cái có thể tạo nên sự khác biệt lớn. Nếu bạn ở nhà với con mỗi ngày, thỉnh thoảng hãy để con ở nhà với một người lớn đáng tin cậy khác. Hãy tận dụng thời gian này để chăm sóc bản thân hoặc ở bên cạnh chồng/vợ. Trẻ con rất đáng yêu, nhưng cha mẹ nào cũng cần được nghỉ ngơi!

Hãy gặp bác sĩ nhi khoa khi cần

Một số bé quấy khóc hơn những bé khác. Nếu bạn có thắc mắc, hãy nhớ rằng các bác sĩ nhi khoa đã học hỏi được nhiều mẹo từ hàng trăm bậc cha mẹ và có thể giúp bạn vượt qua giai đoạn này. Hãy gọi cho bác sĩ nhi khoa khi bạn cần.

Nguồn: healthychildren.org


Tin liên quan

Cha mẹ phải giải quyết cảm xúc của mình để nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh về mặt cảm xúc

Thứ Năm, 09/10/2025
“Cảm xúc ảnh hưởng đến chúng ta hàng ngày và thường khiến chúng ta gặp rắc rối, và chúng có tác động rất lớn đến cách chúng ta hiểu cảm xúc của các...

Tin khác

An toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Những mối nguy hiểm lớn nhất cần chú ý

Thứ Sáu, 21/11/2025
Ở độ tuổi này, bé còn quá nhỏ để tự mình gây ra nhiều rắc rối. Tuy nhiên, sự an toàn của bé luôn phải đặt lên hàng đầu. Ngay cả trước khi em bé chào...

Cho con bú khi trẻ có vấn đề về sức khỏe

Thứ Ba, 19/08/2025
Một số vấn đề sức khỏe có thể khiến trẻ khó bú mẹ hơn. Tuy nhiên, sữa mẹ cung cấp khởi đầu khỏe mạnh mà bé cần, điều này càng quan trọng hơn nếu...

Những thách thức phổ biến khi cho con bú - Phần 2

Thứ Tư, 13/08/2025
Việc cho con bú có thể rất khó khăn, đặc biệt là trong những ngày đầu. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu tiếp những thách thức phổ biến khi cho con bú...

Chuẩn bị cho con bú

Thứ Hai, 04/08/2025
Tìm hiểu các bước bạn có thể thực hiện trước và sau khi sinh để giúp việc cho con bú diễn ra suôn sẻ cho bạn và em bé.

Tại sao trẻ sơ sinh bị nôn trớ?

Thứ Tư, 23/07/2025
Bạn đang thắc mắc tại sao bé lại trớ nhiều như vậy và liệu đó có phải là điều đáng lo ngại không? 

Quyết định cho con bú

Thứ Hai, 21/07/2025
Khi cho con bú, bạn mang đến cho bé một khởi đầu khỏe mạnh kéo dài suốt đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo cho bé. Nuôi con bằng sữa mẹ giúp tiết...

Kiểm tra chỉ số BMI online

ĐO CHỈ SỐ CÂN NẶNG - CHIỀU CAO (BMI) ONLINE

Chiều cao của bạn (cm)

Cân nặng của bạn (kg)