Sức khoẻ sinh sản và sức khoẻ tình dục: Từ bằng chứng tới chính sách

 

 

Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng trong việc mở rộng độ bao phủ của các dịch vụ  chăm sóc SKSS/SKTD.  Việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu, các tiến bộ khoa học - công nghệ góp phần quan trọng vào việc giải quyết các vấn đề như giảm chênh lệch tỷ suất giới tính khi sinh, giảm tử vong ở mẹ, tử vong trẻ em đặc biệt là trẻ sơ sinh, giảm tỷ lệ phá thai và tăng cường chăm sóc SKSS cho vị thành niên, thiếu niên, người cao tuổi và cho các nhóm dân tộc đặc thù, như người nhiễm HIV, người dân tộc thiểu số... 

 

Chất lượng dịch vụ về làm mẹ an toàn và chăm sóc sơ sinh đã được cải thiện rõ rệt. Tỷ lệ tử vong bà mẹ đã giảm từ 233 ca tử vong/ 100.000 ca sinh (năm 1990) xuống còn 69 ca tử vong/ 100.000 ca sinh (năm 2009). Tuy nhiên, vẫn còn sự chênh lệch trong tỷ lệ tử vong và bệnh tật giữa các vùng miền, giữa các nhóm dân số khác nhau, đặc biệt trong nhóm dân tộc thiểu số. 

 

Vẫn còn có sự khác biệt và thiếu công bằng trong tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc SKSS/SKTD có chất lượng giữa các vùng miền khác nhau trên toàn quốc. Theo PGS. TS Lưu Thị Hồng – Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), tỷ lệ tử vong trong sinh đẻ ở miền núi cao hơn gấp 3 lần so với các tỉnh  đồng bằng, đặc biệt ở các tỉnh miền núi phía bắc như Lai Châu, Điện Biên… 

 

Đội ngũ y bác sỹ tại miền núi thiếu hụt là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ tử vong trong sinh đẻ khó giảm. 

 

Hiện một phần ba thanh niên ở ta vẫn gặp cản trở trong việc tiếp cận đầy đủ thông tin và dịch vụ về SKSS/SKTD. Ông Arthur Erken, Trưởng Đại diện UNFPA tại VN nhấn mạnh việc VN chưa có một Cơ sở dữ liệu Quốc gia đáng tin cậy về sức khoẻ sinh sản của thanh thiếu niên­ dẫn đến sự hạn chế trong việc xây dựng và giám sát những chính sách và chương trình phù hợp với sức khoẻ sinh sản của giới trẻ. "Do đó, tăng cường sử dụng bằng chứng dựa trên các nghiên cứu để xây dựng các chính sách và chương trình y tế đặc biệt là trong lĩnh vực SKSS là đặc biệt quan trọng” - ông Arthur Erken nói.

 

Tiến hành nghiên cứu xã hội và thực nghiệm mới có thể hiểu được rõ hơn các yếu tố văn hoá, xã hội, kinh tế và các cấu trúc xã hội ảnh hưởng thế nào đến phụ nữ và nam giới trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ SKSS/SKTD.

 

Có những vấn đề rất đáng quan tâm đã được đề cập. Việc sử dụng dịch vụ chăm sóc SKSS và phòng chống HIV của phụ nữ làm trong các khách sạn nhà hàng Hải Phòng. Cuộc khảo sát tỷ lệ bạo hành gia đình và hiểu biết luật phòng chống bạo lực gia đình ở những phụ nữ đến phá thai tại quận 4, TPHCM, Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng bạo lực gia đình đối với phụ nữ tại khu vưc duyên hải Nam Trung Bộ. Chương trình "Chúng tôi thấy, chúng tôi nói” đã sử dụng ảnh kể chuyện trong can thiệp cộng đồng về giới, bạo lực giới và SKSS/SKTD, về tỷ lệ học sinh bị quấy rối tình dục và các yếu tố liên quan… 

 

Kết quả Hội nghị sẽ được sử dụng cho việc định hướng các nghiên cứu tới đây về lĩnh vực này, góp phần đạt được tiếp cận phổ cập chăm sóc SKSS/SKTD ở nước ta vào năm 2015.