Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc sử dụng nội tiết để tránh thai sau khi giao hợp mà không sử dụng một biện pháp phòng tránh nào.

Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng càng sớm càng tốt và tối đa trong vòng 3 ngày (72 giờ) sau khi quan hệ không được bảo vệ

Có ba dạng thuốc tránh thai khẩn cấp: thuốc chỉ chứa progestin, thuốc ngừa thai dạng phối hợp và thuốc có hoạt chất ulipristal.

Ảnh minh họa: nguồn internet

Cơ chế tránh thai của thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai cấp kỳ có tác dụng làm ngăn cản quá trình trụng trứng, hoặc ngăn cản quá trình thụ tinh, hoặc ngăn cản trứng đã thụ tinh làm tổ ở trong tử cung.

- Ngăn cản quá trình rụng trứng: Thuốc tránh thai có chứa hormon sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể giúp ức chế cơ thể tiết ra ovestrin để từ đó ức chế sự điều tiết ra FSH và metakentrin, đồng thời dẫn tới việc ức chế buồng trứng rụng trứng.

- Tiết chất nhầy cổ tử cung: Thuốc tránh thai có chứa progestin khiến tuyến thể ở cổ tử cung bị ảnh hưởng trở nên đặc dính, làm cho tinh trùng không đi qua được và không gặp trứng được, từ đó có tác dụng tránh thai.

- Biến đổi niêm mạc tử cung, ngăn sự làm tổ: Thuốc tránh thai chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào và không có tính quy luật giống progestin và estrogen như cơ thể sản xuất ra trong thời kì kinh nguyệt bình thường, điều này khiến màng trong tử cung phát dục không tốt khiến trứng không thể làm tổ trong tử cung được, từ đó có tác dụng tránh thai.

Lưu ý: Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc phá thai (là thuốc dùng trong trường hợp đã có sự làm tổ của trứng thụ tinh). Thuốc tránh thai khẩn cấp không thể phá được thai một khi phôi thai đã làm tổ trong lòng tử cung.

Ảnh minh họa: nguồn internet

Hiệu quả tránh thai của thuốc

- Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể phát huy tác dụng trong 36 giờ hoặc 72 giờ sau khi quan hệ, tùy theo từng loại thuốc. Nhưng nhìn chung, càng uống gần thời điểm sau khi quan hệ thì hiệu quả càng cao.

- Điều quan tâm là ngay cả thực hiện theo đúng chỉ dẫn thì hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp cũng chỉ vào khoảng 75% đến 89%.

- Càng dùng nhiều và càng muộn sau quan hệ thì hiệu quả tránh thai càng giảm.

Thuốc tránh thai khẩn cấp là một phương pháp tình thế, chỉ dùng trong trường hợp khẩn cấp, và không thể thay thế cho phương pháp ngừa thai dùng thường xuyên và không phải là thuốc phá thai. Mặc dù viên thuốc tránh thai khẩn cấp có cơ chế tác dụng như viên thuốc tránh thai thông thường nhưng không nên sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp như biện pháp tránh thai thông thường mà chỉ sử dụng khi thật sự cần thiết.