Vui chơi giúp trẻ rèn luyện các kỹ năng quan trọng và xây dựng thế mạnh Thứ Tư, 02/04/2025, 12:05

Trong thế giới kỹ thuật số ngày càng phát triển, không có gì đáng ngạc nhiên khi trẻ em ngày càng dành nhiều thời gian hơn cho một loại thiết bị nào đó. Và mặc dù chắc chắn có nhiều điều cần học, khám phá và tạo ra bằng thiết bị, nhưng có những kỹ năng mà thiết bị không phải lúc nào cũng dạy được cho trẻ mà trẻ em cần phải học.

Chơi củng cố chức năng điều hành và kỹ năng điều chỉnh tâm trạng

Chức năng điều hành, điều tiết cảm xúc và các kỹ năng thể chất nói chung rất quan trọng để trẻ học hỏi và rèn luyện khi chúng lớn lên. Cách tốt nhất để trẻ học những kỹ năng này là thông qua vui chơi; đó là lý do tại sao chúng ta nói rằng vui chơi là công việc của trẻ em. Khi các thiết bị trở nên phổ biến hơn và khi nhiều trẻ em có lịch học và hoạt động có tổ chức hơn, thì việc dành thời gian để chơi mà không cần thiết bị có thể bị lãng quên.

Nhiều cha mẹ và con cái thực sự đang quên cách chơi như thế nào. Trước đây, cha mẹ thường mang theo đồ chơi để giải trí cho con cái trong khi chờ đợi việc gì; bây giờ họ chỉ đưa điện thoại cho con mình. Hiện nay, các thiết bị rất phổ biến và dễ dàng nên có thể phải mất rất nhiều nỗ lực để đặt chúng sang một bên và tìm việc khác để làm.

Chơi là điều cần thiết để phát triển lành mạnh

Từ khi còn nhỏ, vui chơi là một phần quan trọng trong cuộc sống của trẻ. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, những tương tác đơn giản, vui tươi với người lớn giúp phát triển cấu trúc não bộ vững chắc, xây dựng nền tảng của sức khỏe suốt đời và khả năng phục hồi. Thông qua các trò chơi và hoạt động vui chơi, trẻ em có thể thực hành và củng cố các kỹ năng chức năng điều hành quan trọng sẽ giúp ích cho chúng trong suốt cuộc đời, bao gồm học cách tập trung sự chú ý, tăng cường trí nhớ làm việc và phát triển khả năng tự chủ cơ bản.

Hoạt động vui chơi theo lứa tuổi

Ở các độ tuổi khác nhau, trẻ em có những trò chơi khác nhau phù hợp cho trẻ phát triển não bộ và kỹ năng. Các hoạt động dành cho trẻ nhỏ cần người lớn tham gia cùng trẻ em. Các hoạt động dành cho trẻ lớn hơn cho phép người lớn lùi lại, giúp trẻ phát triển tính độc lập khi chuyển sang chơi thường xuyên hơn với bạn bè. Các lứa tuổi được phân chia như sau (theo tài liệu của Trung tâm phát triển trẻ em của Đại học Harvard):

• 6 tháng tuổi, 9 tháng tuổi, 12 tháng tuổi, 18 tháng tuổi
• 2-3 tuổi
• 4-7 tuổi
• 8-12 tuổi
• 13-17 tuổi

Trong 3 năm đầu đời, vui chơi có nghĩa là xây dựng các kết nối não bộ và các kỹ năng cơ bản. Khi trẻ lớn hơn (4-7 tuổi), vui chơi sẽ xây dựng những kỹ năng đó và mang đến cho trẻ cơ hội suy nghĩ, sáng tạo, hợp tác với nhau (như các trò chơi vẽ tranh, ghép hình rất tốt cho việc xây dựng trí nhớ và kỹ năng nhận thức). Ở lứa tuổi từ  8-12 tuổi, trẻ có khả năng thực hiện các hoạt động phức tạp hơn như giải ô chữ, cờ vua, cờ vây, học 1 nhạc cụ,…

Ngay cả thanh thiếu niên cũng cần thời gian để chơi. Cũng như trẻ nhỏ, chơi giúp hỗ trợ việc học và phát triển, đặc biệt là trong việc xây dựng chức năng điều hành và các kỹ năng tự điều chỉnh, chẳng hạn như đặt mục tiêu và lập kế hoạch trước, thích nghi và linh hoạt, kiểm soát hành vi bốc đồng. Những kỹ năng này mang đến cho thanh thiếu niên nền tảng vững chắc khi trưởng thành và giúp quản lý các trách nhiệm ngày càng tăng liên quan đến trường học, như khối lượng bài tập về nhà và thời gian dành cho thể thao và câu lạc bộ. Cơ hội vui chơi cũng giúp ích cho thanh thiếu niên, chúng sẽ tự nhiên tìm kiếm sự độc lập và có nhiều thời gian hơn với bạn bè cùng trang lứa. Cơ hội vui chơi có nhiều hình thức khác nhau tùy theo sở thích cá nhân. Thể thao, nấu ăn, âm nhạc, sân khấu và thậm chí cả trò chơi điện tử (trong chừng mực) có thể khuyến khích sự sáng tạo, kỹ năng sống và niềm vui.

Cuộc sống của thanh thiếu niên rất dễ trở nên quá bận rộn và căng thẳng. Hãy giúp các bạn trẻ có thời gian chơi và nghỉ ngơi để có được cân bằng lành mạnh.

Nguồn: developingchild.harvard.edu