Tình dục và bệnh Crohn có mối liên hệ như thế nào? Thứ Ba, 12/03/2024, 00:00

1.    Bệnh Crohn là gì?

- Crohn là bệnh viêm mạn tính đường tiêu hoá, gây tổn thương ở bất kỳ vị trí nào của ống tiêu hoá từ miệng đến hậu môn, xen kẽ các giai đoạn ổn định là các đợt bùng phát.

- Nguyên nhân gây bệnh có thể do vi trùng nhưng đến nay chưa có bằng chứng. Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính là do quá trình tự hoạt hóa miễn dịch của cơ thể: Những tế bào và protein bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn có hại, virus, nấm, và những xâm nhập bên ngoài khác lại đi chống lại các tế bào đường ruột. Như vậy, thông thường, hệ thống miễn dịch được kích hoạt chỉ khi cơ thể được tiếp xúc với những yếu tố có hại, nhưng trong bệnh Crohn, hệ thống miễn dịch là bất thường và bị kích hoạt trong khi không có mặt của bất kỳ tác nhân gây bệnh nào được biết đến. Hậu quả là tình trạng viêm mãn tính và loét của đường ruột.

- Các yếu tố có thể liên quan đến cơ chế gây như gen-di truyền, yếu tố môi trường, thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, đồ ăn nhiều đạm, đồ uống có ga, thuốc lá…

- Bệnh hay gặp ở Tây Âu và Bắc Mỹ với tỷ lệ 100-300/100.000 dân; gần đây có xu hướng tăng ở các nước phát triển khu vực Châu Á trong đó có Việt Nam. Lứa tuổi hay gặp 15-30 tuổi, nam gặp nhiều hơn nữ giới.

- Triệu chứng của bệnh Crohn hay gặp nhất là đau bụng, đi lỏng, nếu bệnh lâu dài sẽ biểu hiện thiếu máu, gầy sút cân, mệt mỏi, ăn kém; những đợt bùng phát có thể có sốt… Bệnh không chỉ tổn thương ống tiêu hoá mà còn gây ra các biểu hiện bệnh ngoài ống tiêu hoá: viêm khớp ngoại vi- khớp trục, viêm da (hồng ban nút), loét miệng, tổn thương mắt (viêm thượng củng mạc, viêm mống mắt, viêm màng bồ đào), tổn thương gan mật (viêm xơ đường mật nguyên phát),…

- Khi nào thì người bệnh nên đi khám: Người bệnh nên đi khám khi có các yếu tố sau:

• Tuổi: 20 – 40 tuổi
• Tiền sử gia đình: có một người thân, như cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con có bệnh này
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất phát triển bệnh Crohn.
• Dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như  ibuprofen, naproxen, diclofenac, piroxicam… có thể gây ra bệnh Crohn.

- Tiến triển khi không điều trị bệnh là gì?

• Tắc ruột: Bệnh Crohn theo thời gian sẽ làm ruột  dày lên gây hẹp và tắc.
• Loét thủng
• Rò tiêu hóa (fistula) sang bàng quang, âm đạo, tử cung.
• Ung thư. Nguy cơ ung thư lên đến hơn 90%, đặc biệt ở đại tràng.

Hiện nay chẩn đoán bệnh lý Crohn vẫn là vấn đề thách thức với các bác sĩ chuyên ngành tiêu hoá vì chưa có tiêu chuẩn vàng. Chẩn đoán đa mô thức dựa vào lâm sàng, cận lâm sàng, mô bệnh học, chẩn đoán hình ảnh và phẫu thuật.

Tùy giai đoạn và mức độ, biến chứng của bệnh mà lựa chọn điều trị nội khoa hay ngoại khoa. Thuốc sinh học được xem là một lựa chọn tốt cho những bệnh nhân Crohn mức độ vừa - nặng, có nhiều yếu tố tiên lượng xấu đã đem lại hiệu quả điều trị rất tốt.

2. Bệnh Crohn ảnh hưởng thế nào đến đời sống tình dục?

- Bệnh Crohn không chỉ là bệnh ở hệ tiêu hóa mà nó có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Những người mắc bệnh Crohn có thể bị hôn mê (hoặc mệt mỏi), suy nhược, sưng tấy, chảy máu trực tràng và có thể ảnh hưởng đến da, mắt và các cơ quan khác của cơ thể. Bệnh Crohn cũng có thể ảnh hưởng đến đường tiết niệu. Một số triệu chứng có thể gây ra sự thay đổi nồng độ hormone hoặc các triệu chứng khác có thể ảnh hưởng đến ham muốn tình dục. 

- Những vấn đề về tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy và phải tìm phòng vệ sinh thường xuyên có thể ảnh hưởng đến đời sống tình dục và hẹn hò.

- Các vấn đề về hình ảnh cơ thể do sẹo sau phẫu thuật, túi hậu môn cũng như lỗ rò xung quanh vùng hậu môn và sinh dục có thể khiến việc quan hệ tình dục trở nên đau đớn, ảnh hưởng đến lòng tự trọng về tình dục của người bệnh.

Phụ nữ mắc bệnh Crohn có thể mắc chứng khó tiêu, khi đó lúc giao hợp sẽ bị đau. Quan hệ tình dục qua đường hậu môn có thể gây đau đớn sau một số ca phẫu thuật điều trị bệnh Crohn. Tình trạng sưng tấy có thể khiến một số tư thế khó chịu.

- Tác động của bệnh Crohn lên năng lượng của cơ thể cũng là một yếu tố. Thật khó để có động lực hẹn hò hoặc có đời sống tình dục tích cực khi bạn cảm thấy không khỏe. Mắc bệnh có thể ngăn cản bạn đi ăn tối với bạn bè hoặc tham gia các hoạt động khác, vì vậy nó sẽ ảnh hưởng đến việc duy trì một mối quan hệ lâu dài.

- Về mặt cảm xúc: Bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh và việc giải quyết vấn đề đó có thể rất khó khăn. Điều đó dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực về hình ảnh cơ thể, bối rối về mức độ khẩn cấp hoặc tần suất cần sử dụng nhà vệ sinh, và nghiêm trọng hơn là trầm cảm. Việc không muốn ra ngoài, giao lưu hoặc xây dựng một mối quan hệ có thể khiến bạn kiệt sức về mặt cảm xúc. Việc kiểm soát các triệu chứng trong khi cố gắng duy trì cuộc sống tình dục có thể cực kỳ căng thẳng.

3. Bạn làm thế nào để cải thiện tình trạng của mình khi hẹn hò?

- Thay đổi cách hẹn hò và thân mật: Vì các triệu chứng của bệnh Crohn - đặc biệt là tình trạng khẩn cấp khi cần đi vệ sinh - có thể không thể đoán trước được nên việc không ăn uống trước cuộc gặp có thể giúp bạn đỡ lo sợ về điều này, có thể hẹn đi dạo trong công viên hay làm điều gì đó tương tự thay vì gặp nhau ở nhà hàng; có thể hẹn tại riêng của mình thay vì đến nhà người yêu để có thể thấy thoải mái khi sử dụng nhà vệ sinh và đảm bảo sự riêng tư. 

- Nói chung, quan hệ tình dục là an toàn đối với những người mắc bệnh Crohn và người bệnh không cần hạn chế quan hệ tình dục trừ khi cảm thấy đau đớn. Một số lời khuyên của chuyên gia gợi ý cho người bệnh có khó khăn trong đời sống tình dục: 

• Nói chuyện với đối tác của bạn về tình trạng của mình. Bạn có thể cảm thấy khó khăn khi nói về chuyện này, nhưng thực tế nhiều khi điều bạn đang lo ngại không phải là vấn đề lớn đối với họ.
• Quan hệ tình dục sẽ không ảnh hưởng đến lỗ thông/túi hậu môn nhân tạo bạn đang mang, nhưng nên cân nhắc việc thay nó trước khi quan hệ để không có bất kỳ tình trạng lộn xộn tiềm ẩn nào. Có nhiều sản phẩm trên thị trường có thể giữ túi cố định và quần áo có thể che kín lỗ thông và túi của bạn.
• Sử dụng đệm lót giường trước khi quan hệ nếu bạn lo lắng các sự cố có thể xảy ra. Điều này sẽ giúp bạn dọn dẹp dễ dàng hơn.
• Hãy trao đổi với bác sĩ:

+ Về việc liệu bạn có thể dùng thuốc chống tiêu chảy trước khi quan hệ tình dục hay trước khi hẹn hò hay không. Nó có thể giúp bạn có thêm thời gian vì nhiều khi không thể lường trước được nhu động ruột hoạt động thế nào trong bệnh Crohn.

+ Cách cố định túi hậu môn khi quan hệ tình dục

+ Các triệu chứng đau, khó chịu khi quan hệ để được điều trị

+ Các thuốc điều trị bệnh có thể làm giảm ham muốn tình dục, gây nhiễm nấm âm đạo để bác sĩ tư vấn và điều trị cho bạn

• Hãy suy nghĩ về những cách khác nhau để trở nên thân mật hơn ngoài tình dục. Vì bất kỳ lý do gì, giao hợp truyền thống có thể không phải là một lựa chọn cho bạn vào thời điểm đó, nhưng hãy nói chuyện với đối phương về những cách khác để bạn có thể thể hiện tình cảm của mình với bạn tình.
• Học cách nhận biết các dấu hiệu bệnh sắp xảy ra. Một khi bạn nắm được những điều này, bạn có thể điều chỉnh lịch sinh hoạt tình dục của mình cho phù hợp.
• Hãy cân nhắc việc nhận thêm trợ giúp. Ngoài việc nói chuyện với bác sĩ tiêu hóa, hãy nói chuyện với chuyên gia trị liệu tình dục hoặc nhân viên tư vấn nếu những gì bạn đã cố gắng cho đến nay không hiệu quả.

Xem thêm: Cách tôi lập kế hoạch đối phó với đợt bùng phát của bệnh Crohn như thế nào? 

TSBT tổng hợp

Nguồn: benhvienvietduc.org; benhvien108.vn; webmd.com