Thay đ?i thái đ? v?i ngư?i khu Thứ Sáu, 22/06/2007, 14:53

Chú ý đến con người thay vì các khiếm khuyết của NKT;

Đối xử với NKT bình đẳng như với những người khác;

Tránh những kỳ thị liên quan tới vẻ bề ngoài của NKT;

Tránh thái độ thương hại đối với NKT;

Nhận ra NKT không dũng cảm hơn những người khác;

Luôn luôn để NKT cùng tham gia vào các cuộc hội thoại, có thể họ có nhiều điều thú vị để chia sẻ;

Trong một cuộc hội thoại với NKT mà phải có người trợ giúp riêng, thì nên giúp trực tiếp người đó hơn là nói chuyện với người trợ giúp của họ;

Luôn luôn yêu cầu được giúp đỡ NKT nếu họ gặp khó khăn, không phải đợi họ nhờ giúp;

Để NKT biểu đạt chính xác nhu cầu của họ, đừng ngồi đoán.

Bạn là ông chủ hay là người quản lý một đội ngũ?

Phát triển một chính sách tuyển dụng bình đẳng về cơ hội;

Tạo cơ hội đào tạo tốt cho NKT;

Phát triển chính sách đa dạng trong doanh nghiệp của bạn;

Tổ chức những buổi tập huấn về những nhận thức đúng với vấn đề khuyết tật cho nhân viên của bạn;

Tạo không gian nơi làm việc phù hợp với cả NKT (cửa rộng hơn, đường dốc, nhà vệ sinh tiếp cận, hoặc các phương tiện kỹ thuật hay liên lạc sử dụng dễ dàng vớI NKT....);

Bất cứ khi nào bạn cần thay đổi cơ sở vật chất nơi làm việc hay các tài liệu phần cứng, phần mềm, luôn luôn phải thông báo cho NKT trước khi bạn tiến hành.

Bạn là người tổ chức những hoạt động thư giãn, nghỉ ngơi?

Đối với những chuyến đi chơi hay cắm trại, bạn phải chú ý đến những yếu tố phù hợp với việc đi lại và ăn ở cho các thành viên là NKT (ô tô, nhà nghỉ, phòng trọ…);

Đối với bất kỳ hoạt động nào, bảo đảm rằng nơi gặp gỡ trong các hoạt động giải trí ít nhất phải có nhà vệ sinh dễ sử dụng cho NKT, thậm chí phải có chỉ dẫn bằng chữ nổi Braille dành cho người khiếm thị.

Bạn là chủ một cửa hàng, nhà hàng hay quán ba?

Bảo đảm cửa hàng hoặc nhà hàng của bạn luôn sẵn dàng chào đón các khách hàng là  NKT;

Chấp nhận chó dẫn đường trong bất cứ địa điểm nào dưới bất kỳ hoàn cảnh nào vì đó không chỉ là chó dẫn đường cho người khiếm thị mà còn là trợ thủ của những NKT vận động;

Bảo đảm cửa hàng hay nhà hàng của bạn có nhà vệ sinh dễ sử dụng cho NKT.

Bạn là chủ một khách sạn?

Bảo đảm khách sạn của bạn cung cấp những phòng thích hợp mà NKT có thể sử dụng bao gồm độ rộng cần thiết, cánh cửa rộng và phòng tắm dễ sử dụng cho NKT;

Trong các khu vực công cộng, có các đường dốc dành cho xe lăn, nhà vệ sinh dễ sử dụng cho NKT, thang máy với hướng dẫn bằng chữ nổi, và nếu có thể thì cung cấp cả hệ thống thông báo bằng loa trên sàn nhà;

Cho phép chó dẫn đường dưới bất cứ hình thức nào.

Bạn có thể làm gì trong vai trò người đại diện ở nơi công cộng?

Trong thư viện, tạo các đường dốc dẫn vào toà nhà, tạo thư mục theo các ký tự chữ nổi  Braille, sách tiếng hay viết bằng chữ nổi, sách được in ở cỡ chữ lớn với hình thức trình bày dễ hiểu. Giá sách được thiết kế dễ sử dụng cho cả người đi xe lăn hay những người hạn chế về chiều cao;

Ở viện bảo tàng, bảo đảm sự di chuyển thuận tiện cho NKT khi vào trong toà nhà (lối đi, chữ nổi…) và bảo đảm tất cả NKT có thể chiêm ngưỡng tác phẩm trong các cuộc triển lãm (hướng dẫn bằng tiếng, các khái niệm, tên gọi viết bằng chữ nổi, các đoạn băng hình hướng dẫn bằng ngôn ngữ ký hiệu);
 
Ở các trung tâm mua sắm, ngay cạnh cầu thang máy phải có lối đi dốc cho người sử dụng xe lăn;
 
Cung cấp đầy đủ chỗ đỗ xe cho NKT gần các địa điểm công cộng;

Bất cứ người nào cũng có quyền đi tự do ở các toà nhà và nơi công cộng;

Bất cứ khi nào nâng cấp hay xây dựng các toà nhà hay các địa điểm công cộng, luôn phải nghĩ đến những nguyên tắc cơ bản trong thiết kế để phù hợp với NKT;

Một hay nhiều các nhà vệ sinh nơi công cộng phải được thiết kế dễ sử dụng cho NKT;

Trong bất cứ trường hợp nào, bất cứ điều gì bạn chịu trách nhiệm, một lời khuyên đơn giản nhưng hữu ích rằng các chính sách nên liên quan đến cả những NKT.

Bạn là người tổ chức các sự kiện, các cuộc họp và hội nghị?

Bảo đảm rằng lối vào hoàn toàn dễ dàng cho NKT (lối đi dốc, chiều rộng của cánh cửa, nhà vệ sinh dễ sử dụng, hướng dẫn viết bằng chữ nổi cho phép chó dẫn đường vào, phòng ngủ và phòng tắm phù hợp);

Hỏi những người tham dự là NKT về các dụng cụ hỗ trợ cần thiết để đáp ứng các nhu cầu khác nhau của họ;

Đặt các công cụ làm việc (bút, giấy, tài liệu) trong tầm tay chứ không đặt ở những nơi khó tiếp xúc như trên giá hay bàn cao;

Cung cấp các phương tiện thích hợp nơi mà NKT có thể vào sử dụng xe lăn và chỗ đỗ xe cho NKT đi ô tô đến;

Đối với những vị trí tiếp tân ngồi, cung cấp thêm ghế cho những người gặp khó khăn trong vận động hay di chuyển và cung cấp những bàn có chiều cao bình thường (không cao như bàn uống cocktail) để thích hợp với những người sử dụng xe lăn và để những người khiếm thính sử dụng tay họ một cách thoải mái để giao tiếp bằng ngôn ngữ ký hiệu;

Đối với người khiếm thị, cung cấp thông tin và các sự kiện trên giao diện lớn hay qua các văn bản điện tử để sử dụng phần mềm đọc chữ nổi thành tiếng;

Thuyết trình với máy chiếu và các bảng biểu hay miêu tả bằng miệng nội dung, hoặc nếu có thể thì gửi các file tài liệu trước để người khiếm thị dễ theo dõi;
 
Người khiếm thị tập trung vào âm thanh, vì thế phải tránh những nơi có tiếng ồn hay nhạc quá to;

Đối với những người khiếm thính, cung cấp máy trợ thính (hệ thống khuếch âm);
 
Những người khuyết tật về trí tuệ sẽ có khó khăn trong việc hiểu các ý phức tạp. Cung cấp các dấu hiệu họ có thể sử dụng trong trường hợp họ không hiểu. Cung cấp các thông tin dễ hiểu với các hình vẽ;

Chú ý đặc biệt tới những NKT trong trường hợp khẩn cấp.

Bạn là người cung cấp thông tin cho cộng dồng?

Một người khiếm thị sẽ cần các tài liệu bằng chữ nổi Braille, băng ghi âm và các tài liệu máy tính tương thích;

Một người khiếm thị sẽ cần hơn những thông tin in bằng cỡ chữ to và các dụng cụ máy tính tương thích;

Người khiếm thính thì thích các thông tin nổi (nhìn bằng mắt) như các đoạn chú thích, hình ảnh được chép ra, tiêu mục. Họ cũng cần các hệ thống khếch âm. Cụ thể hơn, người điếc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu thì thích tự họ thể hiện theo cách của họ. Còn để giao tiếp với người tai thính thì họ phải cần qua người phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu;
 
Một người bị thiểu năng trí tuệ sẽ thích đọc những phần nội dung dễ hiểu với các điểm nhấn như tranh, biểu đồ;
 
Bảo đảm trang web của bạn thực hiện đúng các hướng dẫn truy cập Web (WAI) để NKT có thể lướt web mà không vướng các cản trở về công nghệ. 
       
Bạn là nhà báo hoặc làm việc trong lĩnh vực truyền thông?

Không nói “Người tàn tật” như thể họ là một nhóm riêng, nói người bị khuyết tật (the disable person) hoặc người có khuyết tật (the people with disabilities);

Không nói anh ta là “wheelchair bound”, hay “a wheelchair”. Chỉ nói anh ấy sử dụng xe lăn (he uses a wheelchair) hay anh ấy là một người sử dụng xe lăn (a wheelchair user);

Không sử dụng những từ như thể hiện NKT dường như yếu đuối và bị phụ thuộc, ví dụ như: “nạn nhân của…”,  “bị liệt bởi...”, hoặc “phải chịu đựng…”. Những từ này nên tránh dùng vì có thể gây hiểu lầm;
 
Nâng cao những hình ảnh đẹp của NKT tự lực mà không dựa vào tiền từ thiện hay thuốc men và tránh đến những mẫu người có hình ảnh xấu;

Tăng những chương trình làm riêng cho NKT và gia đình bao gồm sự tham gia của NKT trong các chương trình chủ đạo.

Trước khi bước vào thế kỷ 21, chúng ta đã bước vào kỷ nguyên kỹ thuật số, điều mà sẽ mang đến nhiều cơ hội cho NKT xem được các chương trình TV có phụ đề và audio phụ chú. 

Bạn là người phát triển website?

NKT rất thích lướt web. Nhiều khi nó là một cửa sổ riêng của họ tách biệt khỏi xã hội. Bảo đảm trang web của bạn tuân thủ các “hướng dẫn truy cập web tiếp cận”.

Bạn làm việc trong lĩnh vực viễn thông?

NKT nên được sử dụng các loại sản phẩm viễn thông giống như các khách hàng khác. Bảo đảm khi bạn phát triển bất cứ dịch vụ nào, ví dụ như điện thoại di động, điện thoại cố định, máy tính… phải tuân theo nguyên tắc thiết kế phổ cập;

Bất cứ điều gì bạn chịu trách nhiệm, nhớ một điều đơn giản và hữu ích: luôn nghĩ đến NKT vì họ là khách hàng của bạn.

Một nhúm kiến thức, hai thìa nhận thức và một nắm hành động đơn giản, là công thức cho một thái độ khuyết tật thành công.

Topong Kulkhanchit
(Tổ chức Người Khuyết tật quốc tế (DPI) - Văn phòng khu vực châu Á Thái Bình Dương)

Ban hành động vì sự phát triển hoà nhập - IDEA (dịch)