Tại sao quan hệ tình dục đồng tính nam có nguy cơ lây nhiễm HIV cao? Thứ Ba, 30/04/2024, 00:00

1. Nam quan hệ tình dục đồng giới là ai?

Nam quan hệ tình dục đồng giới (viết tắt là MSM từ tiếng Anh: Men who have sex with men hoặc males who have sex with males) là một khái niệm để nhấn mạnh đến hành vi của những người nam có quan hệ tình dục với những người nam khác.

2. Tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm MSM

Nam quan hệ tình dục đồng giới đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm này tăng rõ rệt trong những năm gần đây.

Giám sát trọng điểm năm 2018 chỉ ra tỷ lệ hiện nhiễm trong nhóm này là 10,8% tăng nhanh so với năm 2011 chỉ là 2,9%. Tỷ lệ nhiễm mới HIV cao trong nhóm MSM cũng tăng lên từng năm. Một số địa phương người nhiễm HIV mới được phát hiện có tới hơn 50% là nhóm MSM, năm 2023, 49% người nhiễm HIV mới là nam quan hệ tình dục đồng giới. MSM được dự báo có thể trở thành nhóm chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số người nhiễm mới HIV được ước tính hàng năm trong thời gian tới.

3. Các con đường lây nhiễm HIV bạn nên biết

- HIV là vi rút gây ra là một hội chứng gây suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. Người nhiễm HIV do hệ thống miễn dịch bị suy giảm nên dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội như lao, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm nấm,… Hiện nay, căn bệnh này chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bệnh được điều trị các thuốc kháng vi rút (ARV) để kiểm soát lượng HIV trong cơ thể và nâng cao sức đề kháng của người bệnh.

- HIV lây nhiễm chủ yếu qua 3 con đường sau đây:

• Lây qua đường tình dục: Người nhiễm HIV nếu quan hệ tình dục không an toàn, không sử dụng các biện pháp bảo vệ sẽ lây bệnh cho đối phương.
• Lây qua đường máu: Vi rút HIV sẽ lây từ người bệnh sang người khác qua đường máu trong các trường hợp như truyền máu, dùng chung bơm kim tiêm, dụng cụ y tế, dao cạo, kim xăm trổ, tiếp xúc trực tiếp với máu HIV thông qua vết thương hở...

• Lây từ mẹ sang con: Nếu người mẹ bị nhiễm HIV thì trong quá trình mang thai sẽ lây bệnh sang cho con thông qua nhau thai, nước ối, dịch âm đạo, máu khi sinh nở và qua sữa mẹ trong quá trình cho con bú.

(Ảnh: internet)

4. Hành vi quan hệ tình dục ở người đồng tính nam

- Hành vi tình dục của MSM có thể rất đa dạng, bao gồm quan hệ tình dục qua đường miệng, đường hậu môn, cọ dương vật vào nhau và thủ dâm cho nhau.

- Theo truyền thống, quan hệ tình dục của người đồng tính nam chủ yếu là giao hợp qua hậu môn. Trong quan hệ tình dục qua hậu môn ở người MSM, người đưa dương vật của mình vào hậu môn của người kia được gọi là “top” và người tiếp nhận dương vật của bạn tình vào hậu môn của mình được gọi là bottom hay “bot”. Người thực hiện cả vai trò top hay bot được gọi là người linh hoạt (versatile).

Người có vai trò top có cảm nhận khoái cảm từ cảm giác ở dương vật, người có vai trò bot có cảm nhận khoái cảm từ các tận cùng thần kinh ở hậu môn và thông qua kích thích gián tiếp tuyến tiền liệt ở nam giới.

- Do ở hậu môn có cơ vòng hậu môn co thắt thường xuyên nên việc giao hợp qua hậu môn có thể gây đau đớn hay khó khăn đối với nhiều người. Một số người ở vai trò bottom sử dụng các hợp chất nitrite (như amyl nitrite với tên lóng là popper) để giãn cơ vòng hậu môn để giao hợp dễ dàng hơn. Ngoài ra popper còn làm tăng cảm giác ham muốn và khoái cảm. Người ở vai trò top cũng có thể dùng popper để tạo cảm giác phê và tăng ham muốn nhưng ít sử dụng hơn do popper làm giảm khả năng cương cứng.

- Trong quan hệ tình dục qua hậu môn, ngoài cách thức đưa dương vật vào hậu môn còn có những hình thức khác như đưa ngón tay (hoặc nắm tay) vào hậu môn, đưa đồ chơi tình dục vào hậu môn, quan hệ tình dục miệng-hậu môn.

5. Vì sao quan hệ tình dục đồng tính nam có nguy cơ cao lây nhiễm HIV?

Các nhà chuyên môn nghiên cứu về hành vi của nhóm MSM đã chỉ ra các nguyên nhân cơ bản sau:

- Quan hệ tình dục qua đường hậu môn: lớp niêm mạc ở hậu môn thường mỏng, không có chức năng tiết dịch bôi trơn nên rất dễ bị tổn thương xây xước trong quá trình quan hệ, điều này đã vô tình tạo điều kiện cho HIV lây nhiễm dễ dàng. Bên cạnh quan hệ tình dục qua hậu môn, quan hệ bằng đường miệng, dùng chung đồ chơi tình dục cũng có thể lây nhiễm HIV nếu đối phương có vết thương hở.

Những người có quan hệ tình dục linh hoạt là động lực rất quan trọng lây truyền HIV ở cộng đồng MSM. Khi đóng vai trò bot, những người này lại có nguy cơ bị nhiễm HIV cao và khi bị nhiễm HIV thì ở vị trí top, những người này lại là nguồn lây HIV cho những người khác. Nguy cơ lây nhiễm HIV qua giao hợp đường hậu môn cao hơn so với giao hợp qua âm đạo do niêm mạc ở trực tràng dễ bị tổn thương và dễ bị vi rút xâm nhập hơn so với niêm mạc âm đạo.

Quan hệ tình dục qua hậu môn, nếu không áp dụng biện pháp bảo vệ còn làm tăng nguy cơ nhiễm một số bệnh lây truyền qua tình dục khác như Chlamydia, lậu, giang mai, herpes…, bệnh qua đường máu như viêm gan C, viêm gan B và nguy cơ ung thư hậu môn trực tràng do nhiễm virus u nhú người (HPV) và nhiều bệnh truyền nhiễm khác như viêm gan A, thương hàn, salmonella, shigella, amip, E. coli… STDs vừa là bạn đồng hành, vừa là yếu tố nguy cơ, vừa là yếu tố chỉ điểm của HIV/AIDS.