Tìm hiểu về gây tê ngoài màng cứng trong chuyển dạ Thứ Ba, 09/05/2023, 00:00

1. Tìm hiểu về kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng

Khoang ngoài màng cứng là vị trí nằm giữa dây chằng vàng và màng cứng, bên trong khoang ngoài màng cứng có chứa rất nhiều rễ thần kinh của tủy sống, bao gồm cả mỡ và mạch máu. Khi thực hiện thủ thuật gây tê ngoài màng cứng, bác sĩ gây mê sẽ tiêm một lượng thuốc gây tê vào khoang ngoài màng cứng. Lượng thuốc này sẽ khuếch tán dần vào trong khoang dưới nhện. Tại vị trí này, thuốc gây tê sẽ tác động trên các vùng rễ thần kinh xương sống, tủy sống và các sợi thần kinh của cột sống. Sau khoảng 10 – 15 phút, thuốc gây tê sẽ khởi phát và có tác dụng.

Kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng trong chuyển dạ

Biện pháp gây tê ngoài màng cứng được áp dụng lý tưởng nhất đối với các trường hợp cần đến sự ức chế thần kinh giao cảm và sợi thần kính cảm giác, từ đó hỗ trợ việc giảm thiểu cơn đau.

Kỹ thuật gay tê ngoài màng cứng chủ yếu được ứng dụng làm phương pháp giảm đau trong lúc chuyển dạ. Đa phần, thai phụ không cần thiết phải gây tê ngoài màng cứng trước khi cổ tử cung mở được 3cm, trừ trường hợp thai phụ đang sử dụng oxytocin để thúc đẩy việc chuyển dạ.

2. Quy trình áp dụng tiêm tê ngoài màng cứng trong khi chuyển dạ

2.1 Quy trình áp dụng gây tê ngoài màng cứng trong chuyển dạ

Gây tê ngoài màng cứng là biện pháp hữu hiệu trong việc giúp phụ nữ giảm thiểu đáng kể cơn đau trong quá trình vượt cạn. Với kỹ thuật này, bác sĩ gây mê sẽ đưa một lượng thuốc gây tê vào khoang ngoài màng cứng nhằm giúp cho sản phụ giảm cảm giác đau. Tuy nhiên, sản phụ vẫn có thể cảm nhận thấy được các cơn gò tử cung từng đợt nhưng cơn đau đã được giảm đi nhiều. Thông thường, kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng sẽ được thực hiện khi cổ tử cung của người mẹ đã mở được 3 phân, và mẹ đang trong quá trình chuyển dạ tích cực để đón em bé. Tuy nhiên, việc quyết định khi nào nên truyền giảm đau ngoài màng cứng còn phụ thuộc vào chỉ định của bác sĩ theo từng trường hợp cụ thể.

Bác sĩ gây mê sẽ là người quyết định liều lượng thuốc tê và thực hiện việc gây tê ngoài màng cứng cho mẹ

Về quy trình tiêm tê ngoài màng cứng, đầu tiên bác sĩ gây mê sẽ đặt một đường truyền tĩnh mạch cho sản phụ, sau đó sẽ luồn một cây kim mảnh vào phần thắt lưng gần tủy sống của sản phụ. Lúc này người mẹ cần nằm ở tư thế cong lưng để mở rộng cột sống, đưa thuốc tê vào thuận lợi hơn.

Vùng phía dưới lưng của mẹ sẽ được sát khuẩn và được gây tê tại chỗ một vùng nhỏ. Sau đó, kim dùng để gây tê ngoài màng cứng sẽ được luồn vào giữa hai đốt sống thắt lưng (vùng vừa gây tê) và luồn vào khoang màng cứng. Bác sĩ sẽ luồn một ống thông nhỏ qua kim gây tê. Sau khi đặt xong ống thông dẫn truyền thuốc tê, bác sĩ sẽ rút kim ra và cố định ống thông vào lưng sản phụ.

Tiếp đó, một liều thuốc gây tê thử nghiệm tại chỗ sẽ được truyền vào cơ thể mẹ thông qua ống thông ngoài màng cứng. Trong khi thuốc tê thử nghiệm được đưa vào, nếu có bất kỳ cảm giác bất thường nào như chóng mặt, cảm giác tê cứng đột ngột, hai chân trở nên nặng, có vị kim loại trong miệng thì cần thông báo ngay với bác sĩ gây mê để điều chỉnh lại cho phù hợp. Ngoài ra, trong suốt quá trình thực hiện gây tê ngoài màng cứng để giảm đau, mẹ sẽ được theo dõi huyết áp liên tục để kịp thời xử trí nếu trong trường hợp bị hạ huyết áp. Nếu việc thử nghiệm tiêm tê màng cứng đã đạt yêu cầu và hoàn toàn an toàn, bác sĩ sẽ thực hiện tiêm tê bổ sung. Sản phụ sẽ cảm thấy các cơn đau dần được giảm đi trong vòng 10 – 20 phút. Sau đó, các liều tiêm bổ sung tiếp theo sẽ được truyền liên tục để giúp mẹ bầu vượt cạn dễ dàng hơn cho đến khi em bé được sinh ra. Khi mẹ đã vượt cạn thành công, các bác sĩ sẽ rút ống thông ngoài màng cứng ra, sản phụ sẽ có cảm giác lại trong vòng từ 4 – 6h.

2.2 Tác dụng phụ có thể gặp khi gây tê ngoài màng cứng trong chuyển dạ

Gây tê ngoài màng cứng sẽ giúp mẹ cảm nhận cơn đau đẻ một cách dễ chịu hơn, song cũng giống như bao thủ thuật y tế khác, kỹ thuật này cũng sẽ gây ra một số phản ứng phụ nhất định, tuy nhiên không phải ai cũng sẽ gặp những phản ứng phụ này.

Theo đó, sản phụ đôi lúc sẽ thấy hai chân dần trợ nên nặng trì hơn, tê và khó khăn khi điều khiển chân vận động. Nhiều sản phụ cũng gặp phải trường hợp bí tiểu, khi đó, bác sĩ sẽ đặt ống thông tiểu để dẫn lưu nước tiểu cho mẹ. Ngoài ra, một số sản phụ sẽ bị hạ huyết áp trong quá trình chuyển dạ, cần phải được theo dõi kiểm tra cũng như truyền dịch khi khẩn cấp.

Trong quá trình chuyển dạ, mẹ bầu sẽ liên tục được theo dõi huyết áp

Ngoài các phản ứng phụ trên thì sản phụ có thể gặp thêm một số vấn đề khác như:

– Cảm giác rét run và ngứa ran trên cơ thể

– Quá trình đặt ống thông ngoài màng cứng không thể thực hiện do một số yếu tố liên quan đến cơ địa

– Lượng thuốc gây tê chưa đủ, không phân bố đồng đều, dẫn tới việc giảm đau không như ý muốn

Vì vậy, để việc gây tê ngoài màng cứng đạt tiêu chuẩn và hiệu quả, đòi hỏi ekip bác sĩ gây tê phải là những người có chuyên môn và được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật này nhằm tính toán được chính xác lượng thuốc tê đưa vào cơ thể và phòng tránh được các nguy cơ có thể xảy ra, cũng như xử lý kịp thời các tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài yếu tố về chuyên môn, thì kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về điều kiện cơ sở vật chất cũng như các trang thiết bị thực hiện. Bên cạnh đó, sản phụ và thai nhi cũng cần được đội ngũ bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe sát sao trong suốt quá trình chuyển dạ và vượt cạn.

Vì vậy, khi quyết định lựa chọn phương pháp gây tê ngoài màng cứng để đẻ không đau, các bà bầu nên lưu ý lựa chọn những bệnh viện sản phụ khoa uy tín, có đủ điều kiện chuyên môn và cơ sở vật chất để thực hiện kỹ thuật trên.

Theo Benhvienthucuc.vn