Tìm hiểu phương pháp gây tê ngoài màng cứng giảm đau khi sinh Thứ Ba, 09/05/2023, 00:00

1. Tìm hiểu về phương pháp gây tê ngoài màng cứng giảm đau sau sinh.

1.1 Gây tê ngoài màng cứng được hiểu thế nào?

Gây tê ngoài màng cứng là một phương pháp gây tê vùng được thực hiện bằng cách tiêm thuốc gây tê cục bộ vào khoang ngoài màng cứng nhằm ngăn chặn sự dẫn truyền thần kinh trong vùng do một số rễ thần kinh chi phối. Kỹ thuật này hiện là một trong những kỹ thuật hiệu quả và linh hoạt nhất hiện đối với chuyên ngành gây mê. Đây là kỹ thuật gây tê vùng duy nhất có thể thực hiện ở hầu hết mọi vị trí cột sống và có nhiều ứng dụng lâm sàng quan trọng.

Gây tê ngoài màng cứng linh hoạt hơn so với gây tê tủy sống

Các bác sĩ sử dụng kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng linh hoạt hơn so với gây tê tủy sống, giúp bác sĩ gây mê có nhiều lựa chọn hơn trong việc giảm đau cũng như chẩn đoán và điều trị nhiều hội chứng hoặc bệnh mãn tính. Ngoài ra, kỹ thuật gây tê vùng này còn được sử dụng kết hợp với gây mê nội khí quản, giúp giảm độ sâu của thuốc mê và do đó ổn định huyết động trong quá trình gây mê. Ngoài ra, gây tê ngoài màng cứng còn có tác dụng giảm đau cao trong giai đoạn đau cấp tính sau mổ, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn sau mổ, giúp bà mẹ tương lai trải qua ca sinh nở không đau đớn.

Ứng dụng của phương pháp này:

– Giảm những cơn đau khi chuyển dạ, sinh nở.

– Giảm đau sau mổ đối với một số cuộc mổ lớn.

1.2 Lợi ích của phương pháp gây tê ngoài màng cứng là gì?

Có tới hơn 50% thai phụ lựa chọn gây tê ngoài màng cứng khi chuyển dạ. Gây tê ngoài màng cứng là cách phổ biến nhất để giảm đau trong quá trình chuyển dạ và sinh nở.

Phương pháp này khá an toàn, giảm đau hiệu quả trong quá trình chuyển dạ và sinh nở, mẹ vẫn có thể di chuyển, rặn đẻ trên giường bệnh để sinh con. Bên cạnh đó nó còn giúp mẹ nghỉ ngơi khi chuyển dạ, không bị mất sức nếu cuộc chuyển dạ kéo dài và giúp mẹ không căng thẳng về những cơn co thắt khi chuyển dạ.

Các loại thuốc được sử dụng trong quá trình gây tê ngoài màng cứng không qua nhau thai nhiều nên không ảnh hưởng đến thai nhi.

1.3 Kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng có đau hay không?

Bác sĩ gây mê sử dụng một dụng cụ đặc biệt cho quy trình gây tê ngoài màng cứng, gây tê tại chỗ tại vị trí kim tiêm nên hầu hết phụ nữ không cảm thấy đau hoặc chỉ đau lưng nhẹ trong suốt quá trình thực hiện.

Sau đó, bác sĩ sẽ luồn một ống thông gọi là ống thông, rất mềm và mỏng, vào khoang ngoài màng cứng. Ống thông này được gắn chắc chắn vào lưng và được tháo ra khi em bé chào đời. Thông qua ống thông này, thuốc được đưa vào khoang ngoài màng cứng. Tùy vào thời điểm sinh nở hay vị trí và loại phẫu thuật cần gây tê ngoài màng cứng mà bác sĩ quyết định loại, liều lượng và nồng độ thuốc khi gây tê ngoài màng cứng.

2. Những trường hợp chống chỉ định gây tê ngoài màng cứng và rủi ro có thể gặp phải

2.1 Những trường hợp chống chỉ định gây tê ngoài màng cứng

Thai phụ chuẩn bị sinh có thể không được chỉ định phương pháp đẻ không đau bằng kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng này nếu bạn mắc một trong các trường hợp sau:

– Trường hợp đã và đang sử dụng thuốc làm loãng máu khi mang thai.

– Chất lượng máu không đạt tiêu chuẩn có thể gây ảnh hưởng đến quá trình đông máu.

– Bà bầu bị viêm vùng lưng.

– Phụ nữ mang thai bị bệnh tim hoặc gan nặng.

Phụ nữ mang thai bị bệnh tim hoặc gan sẽ không được sử dụng kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng

Gây tê ngoài màng cứng là một trong những thủ thuật hiệu quả nhất giúp sản phụ sinh con không đau khi sinh thường hoặc sinh mổ. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ điều kiện để thực hiện kỹ thuật gây tê vùng này. Nếu kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng chống chỉ định với thai phụ, bác sĩ có thể lựa chọn những cách gián tiếp khác để giảm cơn đau chuyển dạ và giúp mẹ thoải mái trong quá trình sinh em bé.

2.2 Những nguy hiểm có thể xảy ra khi gây tê ngoài màng cứng

Tất cả các quy trình gây mê đều có rủi ro, nhưng lợi ích của các kỹ thuật gây mê sẽ lớn hơn khi bác sĩ gây mê xem xét các chỉ định của bệnh nhân. Gây mê, gây tê giúp bệnh nhân cảm thấy an toàn, tránh sang chấn trong quá trình phẫu thuật, trong quá trình sinh nở và sớm hồi phục sau phẫu thuật.

Trong gây tê ngoài màng cứng, thuốc tiêm vào khoang ngoài màng cứng tương đối an toàn nhưng vẫn xảy ra các tác dụng phụ và biến chứng hiếm: tụt huyết áp, ngộ độc thuốc tê, nhiễm trùng, thủng màng cứng tụ máu ngoài màng cứng. Các bác sĩ gây mê và điều dưỡng luôn theo dõi sát sao bệnh nhân và sản phụ bằng các thiết bị theo dõi hiện đại nhằm ngăn ngừa, phát hiện và điều trị những bất thường nếu có trong quá trình thực hiện thủ thuật này.

3. Quy trình gây tê ngoài màng cứng và tác dụng phụ có thể xảy ra

Trong những trường hợp có thể chỉ định gây tê ngoài màng cứng để giảm đau khi sinh, bác sĩ đợi đến khi cổ tử cung giãn ra 3-4 cm rồi mới bắt đầu gây tê ngoài màng cứng. Mẹ và bé được theo dõi liên tục trong và sau khi gây tê

Sau khi gây tê, các cơn đau đớn sẽ giảm bớt và sản phụ vẫn cử động chân bình thường. Phụ nữ mang thai tỉnh táo và tỉnh táo trong quá trình chuyển dạ và sinh nở. Quy trình gây tê ngoài màng cứng được diễn ra gồm 8 bước dưới đây:

Bước 1: Sản phụ được yêu cầu nằm nghiêng hoặc ngồi

Bước 2: Sát trùng vùng lưng của sản phụ

Bước 3: Bác sĩ tiêm thuốc gây tê cục bộ vùng eo sản phụ

Bước 4: Bác sĩ tiến hành đưa kim Tuohy vào vùng thắt lưng, xác định chính xác khoang ngoài màng cứng qua kiểm tra giảm sức cản, đưa ống thông vào khoang ngoài màng cứng, rút kim và cố định ống thông.

Bước 5: Bác sĩ tiêm thuốc thử để xác định đúng vị trí gây tê ngoài màng cứng

Bước 6: Bác sĩ gây tê ngoài màng cứng nhằm mục đích đau cho mẹ

Bước 7: Trong quá trình sinh, mẹ được truyền thuốc vào khoang ngoài màng cứng bằng phương pháp tự điều khiển (PCEA) theo chỉ định của bác sĩ theo đúng phác đồ được cài đặt sẵn

Bước 8: Sau khi sinh, bác sĩ rút ống thông một cách nhẹ nhàng, không đau

3.2 Tác dụng phụ của gây tê ngoài cứng sau sinh

Một tỷ lệ nhỏ phụ nữ mang thai sử dụng thuốc gây tê ngoài màng cứng sau khi sinh con có thể gặp các tác dụng phụ như:

– Đau đầu

– Đi lại hoặc đi lại khó khăn tạm thời (do gây tê cục bộ ngoài màng cứng, hồi phục hoàn toàn trong vòng vài giờ)

– Vết bầm nhỏ hơi đau tại chỗ gây tê, biến mất sau 1-2 ngày.

Theo Benhvienthucuc.vn