Xử trí triệu chứng bất thường sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp Thứ Hai, 26/09/2022, 19:00

Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng như thế nào?

Thuốc tránh thai khẩn cấp là viên uống tránh thai có hàm lượng nội tiết tố cao. Do đó, thuốc được sử dụng để giảm nguy cơ có thai ngoài ý muốn sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp tránh thai.

Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa hormone hoặc các chất hóa học có tác dụng ngăn chặn khả năng có thai. Tác dụng chính của thuốc tránh thai khẩn cấp là làm chậm quá trình rụng trứng.

Viên thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng tốt nhất trong 72 giờ sau quan hệ tình dục.

Các biểu hiện bất thường sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp

Đa phần phụ nữ không có vấn đề gì nghiêm trọng sau khi dùng thuốc tránh thai này. Tuy nhiên một số người có thể  sẽ gặp phải một số bất lợi như:

- Căng ngực, đau ngực: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất. Triệu chứng này là do tác dụng của hormone gây giữ nước và làm căng ngực. Khi nồng độ hormone giảm, thuốc hết tác dụng thì hiện tượng đau, căng ngực cũng sẽ hết.

- Tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa: Đau bụng, buồn nôn, nôn...

- Ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh nguyệt: Trong hầu hết các trường hợp, chị em không cần quá lo lắng khi có triệu chứng này. Bởi trong thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa progestin, estrogen hàm lượng cao và gây ra máu âm đạo.

Ngoài ra, một số ít trường hợp gặp phải triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, loạn thị, rong kinh, rối loạn kinh nguyệt, thay đổi tâm trạng… sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp.

Xử trí bất thường sau uống thuốc tránh thai khẩn cấp

Với trường hợp gặp tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa, nếu bị nôn ngay sau khi uống thuốc thì cần uống liều khác để thay thế. Nhưng sau 2 giờ uống thuốc mới bị nôn thì không cần uống bổ sung liều khác. Giải pháp để khắc phục tác dụng phụ này là nên uống thuốc cùng với thức ăn hoặc trước khi đi ngủ.

Với trường hơp xuất huyết, thì sau khi tới kỳ kinh tiếp theo sẽ không bị xuất huyết bất thường nữa. Tuy nhiên, có trường hợp chảy máu âm đạo là biểu hiện bất thường như sảy thai, có thai ngoài tử cung (do trước khi dùng thuốc đã có thai hoặc dùng thuốc nhưng không ngăn được việc mang thai…).  Do đó, cần đi khám ngay khi nhận thấy hiện tượng xuất huyết bất thường (ra máu nhiều, đau bụng, xuất huyết kéo dài kể cả sau kỳ kinh tiếp theo…).

Với trường hợp gặp tác dụng phụ nhức đầu, chóng mặt, loạn thị… thì cần theo dõi triệu chứng này sau uống thuốc. Nếu triệu chứng giảm dần thì thôi, nếu triệu chứng tăng dần thì nên đi bệnh viện. Nhìn chung là với những trường hợp này thì không nên tùy tiện sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp mà cần sử dụng biện pháp khác hoặc tư vấn bởi bác sĩ sản khoa.

Những điều cần lưu ý

Như chúng ta đã biết, thuốc tránh thai khẩn cấp được chỉ định sử dụng ngay sau khi có quan hệ tình dục mà không dùng biện pháp tránh thai khác. Do đó, thuốc nên được uống càng sớm càng tốt. Thuốc có tác dụng tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục. Trên lý thuyết, thuốc có thể có tác dụng tới 5 ngày sau quan hệ tình dục, nhưng sau 72 giờ, hiệu lực của thuốc sẽ giảm dần.

Nên lựa chọn các biện pháp tránh thai an toàn hơn thuốc tránh thai khẩn cấp.

Do thuốc tránh thai khẩn cấp dùng khá dễ, không bị quên như thuốc tránh thai hằng ngày, hiệu quả tránh thai đạt trên 75% nên dễ bị lạm dụng. Tuy nhiên, nếu thuốc càng dùng liên tục thì hiệu quả ngừa thai càng giảm. Hơn nữa, hàm lượng thuốc cao gấp 4 lần so với thuốc tránh thai hằng ngày, nên không được dùng quá 2 lần/tháng.

Việc lạm dụng thuốc có thể gây ra hậu quả lâu dài như teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng đến khả năng sinh đẻ. Việc lạm dụng thuốc có chứa hormone cao còn có thể dẫn đến các bệnh nan y như ung thư vú, ung thư tử cung, buồng trứng, ảnh hưởng tới gan, thận…

Dù thuốc tránh thai khẩn cấp có nhiều ưu việt, nhưng tác dụng phụ tức thời hoặc tác dụng phụ lâu dài nếu bị lạm dụng cũng không ít. Do đó, chớ coi đây là phương thuốc thần kỳ để tránh có thai ngoài ý muốn. Chỉ nên sử dụng thuốc trong trường hợp bất khả kháng.

Biện pháp tránh thai an toàn nhất vẫn là dùng bao cao su, đặt vòng tránh thai, thuốc tránh thai hằng ngày.