Có thể lây truyền virus viêm gan B khi quan hệ tình dục bằng miệng? Thứ Tư, 01/11/2023, 00:00

Virus viêm gan B có khả năng lây truyền mạnh hơn từ 50 tới 100 lần so với virus gây suy giảm miễn dịch ở người (human immunodeficiency virus - HIV) - loại virus gây nên hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (acquired immunodeficiency syndrome - AIDS). Những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính là những người có kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B (hepatitis B surface antigen - HBsAg) trong huyết tương tồn tại kéo dài từ 6 tháng trở lên, và đây là nguồn lây truyền chính của virus viêm gan B.

Virus viêm gan B lây truyền bằng cách máu hoặc dịch cơ thể có chứa virus tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc, với các chỗ da không toàn vẹn hoặc qua con đường xuyên qua da. Virus viêm gan B có nồng độ cao nhất trong máu, và đường lây truyền xuyên qua da (chẳng hạn như sử dụng kim tiêm) là một trong những cách lây truyền phổ biến nhất. Tinh dịch, dịch tiết âm đạo cũng là những loại dịch có thể gây lây nhiễm, ngoài ra virus viêm gan B còn có thể được tìm thấy trong nước bọt, nước mắt, dịch mật.

Dịch não tủy, dịch khớp, dịch màng phổi, dịch màng bụng, dịch màng tim, và dịch ối cũng được coi là có nguy cơ gây lây nhiễm. Phân, nước tiểu, chất nôn, dịch rửa tỵ hầu, đờm và mồ hôi có số lượng virus không nhiều nên hiếm khi có nguy cơ lây truyền, trừ khi chúng có lẫn máu. Sữa mẹ cực kì hiếm gây lây nhiễm, do đó nhiễm virus viêm gan B không phải là chống chỉ định đối với nuôi con bằng sữa mẹ.

Thống kê trên người trưởng thành ở Hoa Kỳ cho thấy virus viêm gan B lây truyền chủ yếu bằng con đường phơi nhiễm xuyên qua da (chẳng hạn như tiêm chích ma túy) và quan hệ tình dục. Virus viêm gan B lây truyền dễ dàng qua quan hệ tình dục khác giới và quan hệ tình dục đồng giới nam. Yếu tố nguy cơ của lây truyền qua quan hệ tình dục khác giới bao gồm quan hệ tình dục không an toàn với người đã bị lây nhiễm, quan hệ tình dục không an toàn với nhiều người, và có tiền sử đã mắc một bệnh lây truyền qua đường tình dục (sexually transmitted infection - STI) khác.

Sự lây nhiễm virus viêm gan B cũng có thể xảy ra từ những tiếp xúc cá nhân (ví dụ như dùng chung dao cạo, bàn chải đánh răng, tiếp xúc với dịch tiết từ các tổn thương da, hoặc tiếp xúc với các vật thể bị nhiễm kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B). Các đường lây truyền có thể gặp khác là qua truyền máu và chế phẩm từ máu (hiếm gặp vì các sản phẩm này đã được sàng lọc và trải qua quá trình xử lý), các dụng cụ y tế bị ô nhiễm mà không được xử lý thích hợp, tiêm truyền không đảm bảo vô khuẩn, ghép tạng,...

Quan hệ tình dục là một hoạt động phức tạp với nhiều hình thái khác nhau. Đối với quan hệ tình dục đồng giới nam, các yếu tố nguy cơ bao gồm có nhiều bạn tình, tiền sử đã từng mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, quan hệ qua đường hậu môn.

Đối với hành động quan hệ tình dục qua đường miệng, hiện còn nhiều tranh cãi và vẫn chưa có các dữ liệu cụ thể. Đường lây truyền của virus viêm gan B qua nước bọt rất khó xảy ra, trừ khi có vết thương, có chảy máu. Cho đến nay vẫn còn những ý kiến trái chiều về việc một nụ hôn sâu có khiến virus viêm gan B lây lan hay không, bởi về mặt lý thuyết thì khi hôn sâu sẽ tiếp xúc với một lượng lớn nước bọt.

Việc sử dụng các loại đồ chơi tình dục có làm lây nhiễm virus viêm gan B hay không cũng chưa có dữ liệu cụ thể, nhưng về lý thuyết virus viêm gan B có thể tồn tại lâu trong ngoại cảnh (bao gồm cả bề mặt của những dụng cụ này), do đó sử dụng chúng cũng có thể là một con đường lây nhiễm.

Các biện pháp phòng tránh lây nhiễm virus viêm gan B bao gồm:

• Không tiêm chích ma túy.
• Quan hệ tình dục an toàn, chung thủy, với người không bị nhiễm virus viêm gan B và đã được sử dụng vắc - xin phòng bệnh.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch, vết thương hở của người khác.
• Tránh dùng chung các vật dụng như bàn chải, dao cạo,...
• Sử dụng vắc - xin phòng virus viêm gan B.

Hiện nay, tiêm vắc-xin ngừa viêm gan B là cách dự phòng viêm gan B hiệu quả nhất, thúc đẩy hệ miễn dịch cơ thể chiến đấu với virus ngay cả khi đã phơi nhiễm.