Bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc vùng kín sau sinh thường và sau sinh mổ Thứ Năm, 18/05/2023, 15:00

1. Cách chăm sóc vùng kín sau sinh thường

1.1. Một số vấn đề thường gặp khi sinh con qua đường âm đạo

Khi toàn bộ cơ thể thai nhi qua đường âm đạo của người mẹ có thể khiến cho âm đạo và tầng sinh môn bị chèn ép, rách và tổn thương. Tùy thuộc vào mức độ rách mà người mẹ cần được khâu tầng sinh môn nhiều hay ít và cần thời gian từ vài tuần đến vài tháng mới có thể hồi phục trở lại. 

Chăm sóc vùng kín khoa học để tránh viêm nhiễm sau khi sinh

Với những trường hợp sinh thường, phụ nữ có thể bị đau, khó chịu vùng kín sau sinh, nhất là khi ho, hắt hơi hay khi đi ngoài. 

Hơn nữa, sau sinh, chị em sẽ xuất hiện sản dịch. Đây là tình trạng âm đạo tiết ra máu, chất nhầy, mô niêm mạc tử cung. Thời gian đầu, máu sẽ có màu đỏ tươi, nhưng sau đó dịch dần chuyển sang màu nâu, vàng. Hiện tượng này sẽ hết trong khoảng 3 đến 4 tuần. Lưu ý, khi sản dịch bất thường, có mùi hôi hoặc có đau bụng dưới hay sốt, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn, thăm khám kịp thời. 

Ngoài ra, sau khi sinh, âm đạo của chị em cũng có thể gặp phải tình trạng sưng tấy, khô rát. Nguyên nhân là do sự thay đổi về nội tiết tố. Với một số trường hợp phụ nữ sinh em bé có trọng lượng lớn, cơ âm đạo có thể yếu hơn và gây ra cảm giác lỏng lẻo. Một số bài tập có thể giúp chị em khắc phục tình trạng này. 

1.2. Cách chăm sóc vùng kín sau sinh thường

Dưới đây là một số hướng dẫn chăm sóc vùng kín sau sinh thường mà các bà mẹ có thể tham khảo: 

- Giảm đau vùng kín bằng nước ấm: Đổ nước ấm vào bộ dụng cụ chuyên dụng hoặc bồn tắm và ngâm mình trong khoảng 20 phút. Phương pháp này giúp tăng lưu lượng máu và giúp vết thương nhanh phục hồi. Tuy nhiên, cần sử dụng nước và bồn tắm sạch sẽ để đảm bảo vệ sinh vùng kín. 

- Hạn chế dùng giấy vệ sinh mà có thể dùng bình xịt bằng tay, không xịt trực tiếp vào âm đạo. 

- Dùng bình xịt giảm đau để làm mát và giảm triệu chứng khó chịu, đau ở vùng kín. 

- Chườm đá để giảm đau. 

Theo dõi lượng sản dịch và các đặc điểm bất thường của sản dịch sau sinh

- Luôn giữ cho vùng kín sạch sẽ và khô thoáng. 

- Lựa chọn những trang phục thoải mái, đồ lót có chất liệu thấm hút tốt hoặc sử dụng đồ lót dùng một lần. 

- Có thể tham khảo bác sĩ về việc sử dụng thuốc giảm đau. 

- Thường xuyên theo dõi dịch âm đạo. Nếu dịch có đặc điểm bất thường như mùi hôi hay lượng dịch nhiều,… cần đi khám sớm. 

- Kiêng quan hệ tình dục sau sinh: Sau khi sinh, vùng kín (tầng sinh môn) thường bị tổn thương, sưng nề và đau, nếu quan hệ quá sớm khi tổn thương chưa hồi phục, chị em có nguy cơ bị nhiễm trùng vùng kín, bệnh lý hậu sản hay bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thậm chí nếu không kiêng cữ đủ lâu thì người phụ nữ sẽ phải chịu nhiều hệ lụy về sức khỏe trong tương lai và dễ bị ám ảnh khi “yêu”. Với những trường hợp sau sinh thường thì nên kiêng quan hệ trong khoảng 6 đến 8 tuần sau sinh. 

2. Cách chăm sóc vùng kín sau sinh mổ

Những phụ nữ trải qua sinh mổ, cần nhiều thời gian mới có thể phục hồi sức khỏe. Trong đó, việc chăm sóc vùng kín và chăm sóc sức khỏe tổng thể sau sinh là những yếu tố rất quan trọng.

2.1. Hướng dẫn chăm sóc vùng kín sau sinh mổ

Dù là sinh thường hay sinh mổ thì sau sinh, tử cung của người mẹ đều sẽ xảy ra tình trạng co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài cơ thể. Đây cũng là thời điểm mà vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vùng kín nếu chị em không biết vệ sinh đúng cách. Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể: 

- Thường xuyên vệ sinh vùng kín vào buổi sáng, chiều, trước khi ngủ. Trong trường hợp, sản dịch ra nhiều thì việc vệ sinh vùng kín cần diễn ra thường xuyên hơn. Có thể dùng dung dịch vệ sinh pha loãng và sau khi vệ sinh vùng kín nên dùng khăn ấm sạch để lau khô. 

Nên kiêng quan hệ sau sinh mổ trong khoảng 6 đến 12 tuần

Lưu ý khi lựa chọn dung dịch vệ sinh: 

+ Chọn sản phẩm có độ pH hợp lý từ 3,8 đến 4,5 để đảm bảo cân bằng hệ vi sinh có lợi vùng kín. 

+ Không gây khô rát hay khó chịu, an toàn cho da. 

+ Có tính kháng khuẩn, chống viêm. 

+ Có mùi dịu nhẹ, được chiết xuất từ tự nhiên.

+ Dưỡng ẩm và giúp da vùng kín luôn được mềm mại. 

+ Nên tránh những sản phẩm tạo bọt vì có thể gây khô, bào mòn và kích ứng da, từ đó làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. 

- Luôn giữ vùng kín khô ráo, sạch sẽ. 

- Với trường hợp sinh mổ thì nên kiêng quan hệ từ 6 đến 12 tuần sau sinh.

2.2. Một số lưu ý khác

- Không nên kiêng tắm gội quá lâu, nhất là những sản phụ sinh con vào mùa nắng nóng. Nếu cơ thể tiết ra mồ hôi mà không được vệ sinh sạch sẽ, sẽ rất dễ gây ra tình trạng nhiễm khuẩn. 

Thông thường, sau sinh khoảng 4 ngày là có thể tắm gội được, cần lưu ý tắm bằng vòi hoa sen, tằm bằng nước ấm và chỉ tắm nhanh khoảng 5 đến 10 phút. Tắm trong phòng kín và sau khi tắm cần lau khô người. Không nên tắm gội cùng lúc. Nên gội đầu vào khoảng thời gian ấm nhất trong ngày, cần gội nhanh và sấy khô tóc sau khi gội. 

Nếu có hiện tượng đau bụng bất thường thì cần đi kiểm tra sớm

- Không nên đi lại quá nhiều, đi lại cầu thang và cần di chuyển nhẹ nhàng. 

- Không nên ra ngoài để tránh nhiễm lạnh. 

- Lưu ý về việc chăm sóc vết mổ sau sinh mổ:

+ Thực hiện một số bài tập thở sau phẫu thuật theo những hướng dẫn của bác sĩ. 

+ Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. 

+ Theo dõi vết mổ, nếu xảy ra tình trạng bất thường thì nên đi khám sớm. Bao gồm: 

• Sốt cao. 

• Lượng sản dịch nhiều. 

• Đau bụng. 

• Đau khi đi tiểu hay tiểu gấp. 

• Dịch âm đạo có mùi hôi. 

• Không đi ngoài sau khi sinh 1 tuần. 

• Chân của sản phụ bị sưng đỏ, đau. 

Nguồn Medlatec