Mãn dục ở tuổi 50 Thứ Ba, 03/10/2023, 00:00

Bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện, khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ngoại hình ông Vũ như ngoài 60 tuổi, đi lại chậm, khòm lưng, tóc bạc nhiều, thưa mỏng, giọng nói và biểu cảm buồn bã. Đây là những dấu hiệu điển hình của mãn dục ở nam giới.

Xét nghiệm cho thấy nồng độ testosterone trong máu người bệnh ở mức 6-7 nanomol/lít, trong khi mức trung bình ở người trưởng thành là hơn 12 nanomol/lít.

Mãn dục nam là một phần trong quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, xảy khi hormone testosterone suy giảm dưới mức trung bình. Testosterone được sản xuất yếu tại tinh hoàn và một lượng nhỏ của tuyến thượng thận, từ tuần thứ 7 thai kỳ. Nội tiết tố này tăng cao ở tuổi dậy thì, đạt đỉnh ở độ tuổi 20-30. Sau 40 tuổi, lượng nội tiết tố bắt đầu suy giảm. Tuổi càng cao thì tốc độ suy giảm testosterone càng diễn ra nhanh hơn.

Hiệp hội Tiết niệu châu Âu (EAU) thống kê 2,1-5,7% nam giới 40-79 tuổi có triệu chứng suy sinh dục. Mỗi năm, nồng độ testosterone giảm 0,4-1,3%. Người mắc bệnh nền đái tháo đường type 2, bệnh thận, ung thư, béo phì, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)... nguy cơ giảm testosterone nhanh hơn. Riêng nhóm người bệnh tiểu đường type 2 có 42% suy sinh dục.

Bác sĩ Thiện cho biết suy giảm testosterone ảnh hưởng đến sinh lý, thể chất, tâm lý, hạnh phúc gia đình và công việc của nam giới. Những triệu chứng điển hình là mệt mỏi, thiếu sức sống, giảm hứng thú với cuộc sống, dễ buồn ngủ, dễ cáu gắt, giảm khả năng làm việc, giảm sức mạnh và độ bền khi chơi thể thao... Đàn ông suy sinh dục thường giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương... Ở độ tuổi sinh sản, nếu bị suy sinh dục, nam giới có thể vô sinh, hiếm muộn.

Ngoài yếu tố tuổi tác, mãn dục sớm có thể đến từ nhiều lý do khác, phổ biến là stress. Như trường hợp ông Vũ, việc kinh doanh gặp khó khăn, rơi vào nợ nần, sức khỏe người thân không tốt... khiến ông căng thẳng kéo dài.

Khi bị stress, cơ thể sẽ giải phóng các hormone như cortisol và adrenalin. Những hormone này ức chế việc sản xuất testosterone. Do đó, nam giới khi stress thường giảm ham muốn.

Nếu nam giới sinh hoạt tình dục hoặc thủ dâm quá độ; tiếp xúc với hóa chất độc hại, môi trường ô nhiễm lâu dài; dùng một số thuốc có tác dụng phụ; thừa cân, béo phì cũng có thể bị sụt giảm testosterone. Người mắc các bệnh huyết áp cao, tiểu đường, cơ gân, suy thận mạn tính, suy giáp nguyên phát nặng, HIV hoặc lối sống, chế độ ăn uống, vận động không hợp lý.... cũng thuộc nhóm nguy cơ.

Bác sĩ Thiện cho biết hiện tình trạng mãn dục ở nam giới thường được điều trị bằng bổ sung testosterone ngoại sinh, như tiêm, dán, gel bôi ngoài da. Các liệu pháp này cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa nam học. Nếu suy sinh dục do bệnh, nam giới cần điều trị bệnh gốc. Tùy vào mức độ mãn dục, độ tuổi và bệnh nền của mỗi người, bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ phù hợp.

Sau ba tháng bổ sung hormone sinh dục bằng thuốc bôi hàng ngày, nồng độ testosterone của ông Vũ tăng gần đạt mức trung bình. Tần suất quan hệ tình dục mỗi tháng là 1-2 lần. Người bệnh tiếp tục sử dụng thuốc và tái khám hàng tháng.

Bác sĩ Thiện khuyến cáo nam giới trưởng thành nếu gặp vấn đề sức khỏe sinh sản, hoặc các triệu chứng suy sinh dục, như tinh hoàn nhỏ, chậm có con, giảm ham muốn, mất cơ bắp, mệt mỏi, hay quên, thiếu máu nhẹ, rụng tóc, ngực to... cần đi khám để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Bác sĩ lưu ý nam giới không tự bổ sung testosterone, sử dụng các loại thuốc được giới thiệu làm tăng khả năng cương dương, kéo dài thời gian "yêu". Lạm dụng testosterone ngoại sinh có thể khiến cơ thể mất hoàn toàn khả năng tự sản xuất testosterone dẫn đến rối loạn tâm lý, sinh lý, teo tinh hoàn, ảnh hưởng khả năng sinh sản.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cảnh báo lạm dụng testosterone ngoại sinh có thể làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong. Tuy nhiên, điều này chưa rõ ràng, do suy sinh dục cũng có sự liên quan với các yếu tố tim mạch như béo phì, đề kháng insulin, tăng đường huyết, rối loạn lipid máu, cô đặc máu...

Để chủ động phòng ngừa suy sinh dục sớm, nam giới sau 40 tuổi được khuyến khích giảm cân, tập thể dục, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc, tránh rượu bia, bỏ hút thuốc lá...

Theo Vnexpress