Hứa hẹn của AI đối với sức khỏe phụ nữ Thứ Năm, 16/01/2025, 00:00

Nhưng giờ đây, các bác sĩ X quang có một vũ khí bí mật: trí tuệ nhân tạo (AI). Trong nhiều năm, chụp nhũ ảnh đã kết hợp một công nghệ gọi là phát hiện hỗ trợ máy tính có thể đánh dấu các đốm có tế bào bất thường mà mắt người đôi khi bỏ sót. Các dạng AI mới nhất tiếp tục tinh chỉnh các khả năng này theo những cách có thể mang lại lợi ích cho vô số phụ nữ.

"Thỉnh thoảng, máy tính sẽ khoanh tròn một số thứ mà chúng tôi còn đang phân vân hoặc không để ý, và nó sẽ thay đổi cách tiếp cận của chúng tôi", Tiến sĩ Pierre Sasson, chủ nhiệm Khoa X quang tại Bệnh viện Mount Auburn trực thuộc Harvard (Mỹ), cho biết. "AI cũng củng cố những phát hiện đáng ngờ mà chúng tôi thấy khiến chúng tôi tự tin hơn khi gọi bệnh nhân quay lại để xét nghiệm thêm. Điều đó xảy ra hàng ngày".

Nhưng trong khi phần mềm chụp tuyến vú AI được ca ngợi là một trong những ứng dụng hấp dẫn nhất của công nghệ trong sức khỏe phụ nữ, thì nó không phải là ứng dụng duy nhất. Và trong khi các ứng dụng của AI đã bùng nổ trong những năm gần đây, các hình thức trước đó đã âm thầm trở thành một phần của dịch vụ chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ trong nhiều thập kỷ. "Chúng ta không còn ở buổi bình minh của trí tuệ nhân tạo nữa, tôi cho rằng chúng ta đang ở giữa buổi sáng. Nó đã hiện diện, đã được sử dụng và đã giúp ích", Tiến sĩ Sasson nói.

(Ảnh: © mhillips007/Getty Images)

Tìm thấy nhiều bệnh ung thư vú hơn

Một trong những ứng dụng sớm nhất của AI, vào những năm 1970 và 1980, là trong các hệ thống phát hiện hỗ trợ máy tính được thiết kế để xác định chính xác các vấn đề ở thai nhi trên hình ảnh siêu âm. Ngày nay, AI tiếp tục cải thiện độ chính xác của các xét nghiệm hình ảnh của phụ nữ bằng cách giúp phát hiện và theo dõi không chỉ ung thư vú mà còn cả lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung và tiền ung thư cổ tử cung, cùng nhiều tình trạng khác.

"Trên thực tế, trong số hơn 700 thiết bị hỗ trợ AI và máy học được FDA chấp thuận trong chăm sóc sức khỏe, phần lớn được sử dụng trong lĩnh vực X quang", Tiến sĩ Bernardo Bizzo, giám đốc cấp cao của Mass General Brigham AI trực thuộc Harvard, một doanh nghiệp đa dạng kết nối nghiên cứu học thuật và phát triển sản phẩm AI, cho biết.

Theo Tiến sĩ Sasson: "Việc sử dụng AI trong chăm sóc sức khỏe vẫn còn rời rạc, nhưng cuối cùng nó đã được tích hợp vào hoạt động hàng ngày của chúng ta, đặc biệt là trong lĩnh vực X quang. Tôi cho rằng nó ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh trong việc chăm sóc bệnh nhân".

Việc sử dụng AI trong chụp nhũ ảnh đã dẫn đến những kết quả đáng chú ý. Một nghiên cứu vào tháng 8 năm 2023 được công bố trên tạp chí The Lancet Oncology chỉ ra rằng các kết quả chụp tuyến vú được hỗ trợ bởi AI cho thấy nhiều hơn 20% ung thư so với kết quả đọc đôi thông thường của hai bác sĩ X quang khác nhau. Công nghệ thực hiện được điều này mà không làm tăng tỷ lệ dương tính giả được tìm thấy trên hình ảnh chụp (những vùng trông giống như ung thư nhưng lại bình thường sau khi thử nghiệm bổ sung và điều này thường gây lo lắng cho bệnh nhân).

AI cũng có thể cảnh báo các kỹ thuật viên chụp ngực xem hình ảnh vú họ chụp có chất lượng cao hay không. “Điều đó xảy ra trước khi hình ảnh được chuyển đến bác sĩ X quang. AI ưu tiên bệnh nhân để giúp chúng tôi xác định xem có vấn đề gì cần được chú ý sớm hơn không”, TS Sasson.

Những hạn chế đáng chú ý

Một số chuyên gia từng dự đoán rằng AI sẽ thay thế các bác sĩ X-quang, nhưng điều đó chưa xảy ra và có khả năng sẽ không xảy ra. TS Sasson cho biết "Có rất nhiều lo lắng trong những năm đầu rằng AI sẽ tiếp quản các chuyên khoa như X quang và bệnh lý học, nhưng hiện tại chúng ta đang chào đón lãnh chúa máy tính của mình vì chúng giúp chúng ta làm việc tốt hơn. Câu nói trong thế giới của chúng ta là, AI có bác sĩ X quang thì tốt hơn AI không có bác sĩ X quang, hoặc chỉ có một bác sĩ X quang. Vì vậy, đây là một sự kết hợp tốt".

Tuy nhiên, một trong những hạn chế lớn của AI là độ chính xác. AI không phải lúc nào cũng có thể phân biệt được các điểm bình thường và bất thường trên nhiều bản quét hình ảnh khác nhau. Ví dụ, nhóm của ông đã thử nghiệm phần mềm đếm và đo các nốt phổi trên bản quét CT và đó là một "thảm họa", nó đánh dấu các điện cực trên ngực bệnh nhân là tổn thương đáng ngờ.

AI vẫn chưa thể hoạt động độc lập, Tiến sĩ Bizzo, cũng là phó giáo sư khoa X quang tại Trường Y Harvard, lưu ý. "Chúng tôi vẫn cần các bác sĩ X quang để giám sát và xem xét kết quả AI, và quyết định chẩn đoán không phải là quyết định cuối cùng nếu không có sự chấp thuận của bác sĩ X quang. Không có ứng dụng AI tự động nào được chấp thuận cho X quang tại Hoa Kỳ và tôi không thấy FDA chấp nhận tự động hóa hoàn toàn trong tương lai gần. Điều quan trọng cần nhấn mạnh là cuối cùng, các bác sĩ phải xem xét tất cả kết quả AI liên quan đến chẩn đoán, điều trị hoặc tiên lượng và chuyên môn của họ sẽ quyết định".

Tiếp theo là gì?

Trong những năm tới, AI có thể tạo ra điểm đánh giá rủi ro ung thư vú được cá nhân hóa, cung cấp bức tranh chi tiết hơn về rủi ro mắc bệnh của từng phụ nữ.

Hiện nay, nguy cơ ung thư vú của phụ nữ được tính toán bằng cách sử dụng bảng câu hỏi về các yếu tố như tuổi tác, dân tộc, tiền sử gia đình mắc ung thư vú, tiền sử sinh thiết vú, mật độ vú, thời điểm họ có kinh nguyệt lần đầu và đối với những người có con là tuổi của họ khi họ sinh con lần đầu. Tất cả những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư vú.

Các máy tính được sử dụng hiện nay so sánh câu trả lời của mỗi người với câu trả lời trung bình của những người khác cùng độ tuổi, yếu tố gia đình và hoàn cảnh. Sự so sánh này tạo ra nguy cơ mắc ung thư vú ước tính của người được đánh giá trong cả 5 năm tới và trong suốt cuộc đời. Nhưng AI có thể hợp lý hóa quá trình này rất nhiều.

"Đây là một lĩnh vực phát triển thú vị của AI", Tiến sĩ Sasson cho biết. "Chúng tôi muốn đảm bảo rằng chúng tôi đang sử dụng đúng xét nghiệm sàng lọc vú cho đúng bệnh nhân và AI sẽ giúp điều đó".

Theo Maureen Salamon (https://www.health.harvard.edu/)