Hệ lụy khi trẻ quan hệ tình dục quá sớm Thứ Tư, 27/04/2022, 00:00

Hơn 30 năm theo đuổi ngành y, không ít lần, BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chứng kiến các em nhỏ độ tuổi vị thành niên làm mẹ. Đó là một bé gái 11 tuổi được bác sĩ phát hiện mang thai ở tuần thứ 32 nên không thể bỏ thai. Cô bé có khung xương chậu nhỏ, không thể sinh qua ngả âm đạo. Em phải thực hiện vết mổ lấy thai kéo dài, chịu nhiều đau đớn. Bé gái khi ấy còn ngỡ ngàng với hiện tượng ra huyết kéo dài, bầu ngực non rỉ rả sữa. Em trở thành mẹ khi tâm lý chưa sẵn sàng. Khi ấy, những bác sĩ sản khoa phải vào vai bác sĩ tâm lý, bản thân tự đặt câu hỏi cho chính mình làm sao giúp bé xóa bỏ ký ức buồn. Bé chưa thể hiểu và chấp nhận sự thật, bác sĩ tìm cách giải thích theo một hướng khác. Ngày "mẹ trẻ con" xuất viện, gia đình đành tặng em bé mới sinh cho một cặp vợ chồng hiếm muộn.

Trường hợp thứ hai khiến bác sĩ Mỹ Nhi day dứt, khi tiếp nhận một bé gái mang bầu ở tuổi 15. Bố mẹ bận kinh doanh, cháu được một người xe ôm chở đi học. Một ngày nọ, mẹ phát hiện bụng cháu rất lớn. Ngày đưa con đến bệnh viện, người mẹ ngã quỵ khi nghe bác sĩ báo tin bé mang thai. Nỗi đau nhân đôi khi bào thai ấy vốn là "dị vật". Đây là thai trứng toàn phần với toàn bộ bánh rau bị thoái hóa thành các túi chứa dịch, bé đối diện nguy cơ mắc ung thư tế bào nuôi.

Năm đầu tiên phát hiện bệnh, đều đặn mỗi tháng cháu bé phải trở lại bệnh viện để được thử máu. Em khám định kỳ mỗi quý ở những năm tiếp theo.

Đó là những trường hợp quan hệ tình dục tuổi vị thành niên để lại hậu quả đã khắc sâu trong tâm trí, khiến bác sĩ Nguyễn Bá Mỹ Nhi trăn trở. Nhiều hệ lụy cho trẻ vị thành niên quan hệ tình dục thiếu an toàn. Lúc này, giữ thai hoặc phá bỏ thai đều ảnh hưởng sức khỏe sinh sản, tổn thương tâm lý, tinh thần. Nhiều trẻ bị tước bỏ cơ hội học hành, phát triển bản thân, thậm chí mất đi cơ hội làm mẹ sau này.

"Hiện nay, độ tuổi dậy thì ở bé gái trung bình vào 10-11 tuổi, có em có thể dậy thì sớm hơn. Bước vào tuổi dậy thì, những thay đổi tâm sinh lý, có thể các em bắt đầu có quan hệ tình dục. Độ tuổi quan hệ tình dục ở trẻ vị thành niên phụ thuộc rất nhiều vào giáo dục gia đình, cộng đồng, truyền thông", bác sĩ Mỹ Nhi nhận định.

Gia đình, nhà trường cần phối hợp giáo dục giới tính

Nhiều năm trong nghề, bác sĩ Mỹ Nhi luôn đau đáu với thực trạng nạo phá thai ở tuổi vị thành niên và người trưởng thành. Từ thập niên trước, bác sĩ đi đến nhiều giảng đường đại học để tư vấn cho sinh viên về tình dục an toàn, những phương pháp ngừa thai hiệu quả. Điều khiến bà bất ngờ trong những lần tư vấn là, các em ở độ tuổi trưởng thành vẫn còn thiếu thông tin về cách bảo vệ bản thân, lúng túng trong cách lựa chọn thời điểm sử dụng bao cao su, thuốc ngừa thai hợp lý.

Chuyên gia thông tin, hiện nay các bác sĩ sản phụ khoa tham gia hoạt động cộng đồng, giáo dục sức khỏe giới tính cho học sinh, sinh viên qua các chương trình ngoại khóa. Họ dạy cho trẻ vị thành niên biết tuổi nào bước vào giai đoạn dậy thì, các biểu hiện ở trẻ dậy thì, như thế nào sẽ dẫn tới chuyện có thai, quan hệ tình dục an toàn, phương pháp ngừa thai đúng cách...

Tuy nhiên, bác sĩ Mỹ Nhi cho rằng, nhà trường và gia đình cần có cái nhìn nghiêm túc hơn về việc giáo dục giới tính cho trẻ. Về phía nhà trường, nên đưa các bài giảng giáo dục giới tính, về cơ quan sinh dục nam - nữ và tâm sinh lý ở tuổi dậy thì vào chương trình chính khóa, không phải ngoại khóa như trước đây. Nhà trường nên có những bài giảng liên quan đến quá trình thụ thai, cách ngăn ngừa thụ thai, các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Theo bác sĩ Mỹ Nhi, khó để nhận biết trẻ vị thành niên có quan hệ tình dục hay chưa nếu như không xảy ra chuyện mang thai, sảy thai, mắc bệnh viêm nhiễm... cần phải đi khám sản phụ khoa. Tuy nhiên, nếu cha mẹ quan tâm, theo dõi những dấu hiệu thay đổi về tâm sinh lý như: làm đẹp, soi gương nhiều hơn, trang điểm, nhiều quần áo mới lạ... Đó là những thay đổi mà chúng ta phải tìm hiểu. Đây có thể là dấu hiệu bé đang bắt đầu để ý đến một ai đó.

Theo số liệu của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm cả nước có gần 300.000 ca nạo hút thai, chủ yếu ở độ tuổi 15-19, trong đó 60-70% là học sinh, sinh viên. Kết quả điều tra mới nhất của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, tỷ lệ quan hệ tình dục lần đầu trước 14 tuổi ở Việt Nam tăng gấp 2 lần trong 6 năm: từ 1,45% (năm 2013), tăng lên 3,51% vào năm 2019.

Theo Tuệ Diễm, báo VnExpress.