Chuyên gia tâm lý nói về chuyện đòi lại quà sau khi chia tay Thứ Năm, 24/10/2013, 00:00

Mấy ngày qua, sự việc cô gái tung clip bạn trai cũ cho người đến đòi quà gây nên những cuộc tranh cãi nảy lửa trong cộng đồng mạng. Một số người tỏ ý cảm thông cho cô gái và chàng trai nhưng cũng có rất nhiều ý kiến phê phán gay gắt. Sự việc khiến nhiều người đặt ra câu hỏi liệu có phải vật chất đang được coi trọng hơn tình cảm và khi yêu chúng ta nên tặng và nhận quà như thế nào cho hợp lý.

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với chuyên gia tâm lý Tô Nhi A (Giảng viên tâm lý Trường Cao đẳng Sư phạm Trung Ương, TP Hồ Chí Minh; Cố vấn Trung tâm Đào tạo Bản lĩnh sống Sư Tử Trẻ). Mời độc giả theo dõi!

Con gái nên biết cách từ chối khéo

Chào chị, sự việc một chàng trai cho người đến nhà bạn gái cũ đòi lại những món quà đã tặng đang gây xôn xao trong cộng đồng mạng mấy ngày qua. Chị có nhận định như thế nào về vấn đề này?

Trước hết, chúng ta đều có thể nhận thấy đây là một hành vi ứng xử không hề “đẹp”, không chỉ trong quan hệ tình yêu nam – nữ mà cách hành xử này trong các mối quan hệ khác cũng sẽ rất khó chấp nhận. Tuy nhiên, để có thể có nhận định chính xác hơn, thấu tình đạt lý hơn thì chúng ta cũng cần phải quan tâm đến động cơ và cả các tình huống trước đó đã tác động thế nào để người trong cuộc quyết định hành động như vậy. Mọi sự trong quan hệ giữa người – người, chúng ta cần có cái nhìn ở cả hai phía.

Chị có đồng tình với cách ứng xử của chàng trai?

Một hành vi không “đẹp” nên rõ ràng việc chấp nhận là rất khó!

Sự việc đòi quà đang gây xôn xao dư luận mấy ngày qua (Ảnh: Internet)

Theo chị, việc tặng quà trong quá trình cưa cẩm có nên hay không? Nếu có, chúng ta nên tặng những món quà như thế nào?

Quà tặng được xem là một trong những cách để chúng ta chuyển tải thông điệp trong giao tiếp nói chung. Vì vậy, trong tình yêu thì điều này cũng không ngoại lệ. Những món quà phù hợp, chứa đựng thông điệp yêu thương luôn có giá trị để chúng ta vận hành, củng cố, phát triển một mối quan hệ. Điều đó cũng đồng nghĩa không có một công thức chung cho việc tặng quà gì trong từng mối quan hệ riêng lẻ. Tuy nhiên, có thể nói một cách chung nhất, món quà phải mang tính phù hợp: nhu cầu, sở thích, tâm tư tình cảm và đặc biệt là khả năng tài chính của những người trong cuộc. Và đặc biệt quan trọng, món quà tốt nhất là món quà được trao gửi một cách tự nguyện.

Nhiều bạn gái dù chưa thực sự dành tình cảm cho người kia nhưng khi người con trai tặng quà, họ hoặc thích hoặc rất ngại từ chối nên đã nhận. Nhưng có nhiều người quả quyết rằng, đừng nên nhận bất cứ món quà gì, đặc biệt là quà đắt tiền khi bạn chưa thực sự yêu người đó. Chị có đồng ý với quan điểm này không, vì sao?

Chuyện quà tặng, việc cân nhắc không chỉ nằm ở người gửi mà còn ở cả phía người nhận. Chúng ta cũng không thể quá nguyên tắc: hoặc nhận hết hoặc kiên quyết nói không. Vấn đề là bạn phải tinh tế, tỉnh táo để hiểu thông điệp của món quà.

Những món quà thể hiện tình cảm ở mức độ vừa phải, phù hợp với “hàm lượng tình cảm” của cả 2, được tặng bằng sự tự nguyện và chân thành thì chúng ta cũng không nên nói KHÔNG một cách quá tàn nhẫn. Chính vì thế, đúng là với những món quà rất đắt tiền chúng ta nên từ chối khéo – vì nhìn chung, quan niệm “có yêu thì mới nhận” ở các món quà giá trị vật chất cao vẫn còn tồn tại khá phổ biến. Nên trong trường hợp này, việc nhận quà của chúng ta dễ dẫn đến sự hiểu lầm, quy gán là: bạn đã nhận lời yêu của đối phương. Tuy nhiên, quan trọng hơn cả là cách chúng ta giao tiếp, thể hiện mình như thế nào. Quà tặng, trao và nhận chỉ là một trong những kênh để thể hiện tình cảm mà thôi.

Quá coi trọng vật chất chứng tỏ tình yêu chưa đủ lớn

Không thể phủ nhận rằng con gái rất thích được tặng quà, song có ý kiến lo ngại rằng, với nhiều cô gái ngày nay, đó là điều bắt buộc trong tình yêu. Có phải vật chất đang được đặt lên quá cao trong xã hội hiện nay?

Chúng ta không thể phủ nhận vai trò của vật chất đối với chất lượng cuộc sống của mình. Tuy nhiên, tôi vẫn tin một điều rằng, hầu như chúng ta chẳng ai đặt nó lên vị trí số 1 trong bảng xếp hạng giá trị sống của mình cả.

Các bạn trẻ đẩy nó lên hàng ưu tiên vì đơn giản, trong mối quan hệ đó, tình yêu chưa đủ lớn. Và tôi cũng tin người trong cuộc sẽ dễ dàng nhận ra điều này để quyết định có nên tiếp tục quan hệ ấy hay không. Vậy nên, nhiều khi quà tặng có giá trị cao cũng có công dụng như một phép thử vậy (mặc dù làm thế này cũng không “đẹp” lắm trong tình yêu).

Tôi cũng không nghĩ chỉ có con gái mới thích được tặng quà khi yêu. Con trai cũng ngất ngây lắm khi được “gấu” tặng cho một món quà đong đầy tình cảm. Vậy nên, quà tặng phù hợp, chứa đựng “sự đầu tư công sức, tình cảm” vẫn luôn được mong chờ ở cả hai phía trong tình yêu. Có điều, như tôi đã nói, quà tặng có giá trị là món quà xuất phát từ sự tự nguyện.

Tặng quà và nhận quà cần có nghệ thuật (Ảnh minh họa)

Theo chị, các chàng trai nên hành xử như thế nào khi mình đã mất rất nhiều công sức và tiền của trong quá trình yêu đương mà vẫn thất bại?

Tư duy tích cực thôi, để nhìn thấy nhiều niềm vui khác trong cuộc đời chứ không chỉ tình yêu trai gái. Tình yêu là điều phải được tạo dựng từ hai phía. Bạn chẳng thể ép người khác yêu mình. Và quan trọng, bạn cũng đừng dùng vật chất để tạo tình yêu. Vì lúc đó, tình yêu mà bạn có không nằm ở con người của bạn mà nằm ở túi tiền. Sự đời vật đổi sao dời, nếu chẳng may hết tiền thì tình cũng chẳng còn lý do gì ở lại! Vậy nên, đừng ép mình yêu và người khác yêu khi một trong hai không có tình cảm cho người còn lại.

Còn các cô gái thì sao, họ nên ứng xử như thế nào cho hợp lý nếu rơi vào hoàn cảnh trớ trêu ấy?

Người ta đòi thì mình trả chứ sao! Thậm chí, bạn phải cố gắng mà trả đầy đủ để tránh dây dưa. Có điều, chuyện này cũng cần chúng ta dành cho nó lối tư duy tích cực: may mà chia tay, vì nếu không hôn nhân chúng ta sẽ ra sao nếu chồng chúng ta như thế?! Và đây là một trải nghiệm tuyệt vời để bạn yêu lần sau tỉnh táo hơn, chín chắn hơn và cẩn trọng hơn. Và bên cạnh đó, phòng bệnh vẫn hơn trị bệnh, các cô gái khi yêu cần có cái nhìn đúng hơn về chuyện “tặng và nhận quà”!

Nên cẩn trọng trong “thế giới ảo”

Cô gái – nhân vật chính đã quay clip ghi lại cảnh “đòi quà” nói trên và tung lên trang Facebook cá nhân. Theo chị, hành động này đáng trách hay đáng được đồng cảm?

Đồng cảm trước, rồi trách sau! Nếu chúng ta đặt mình vào vị trí của cô gái, tôi tin chúng ta cũng sẽ có một sự bức xúc “không hề nhẹ”! Vấn đề cô gái đối mặt lúc đó, tôi nghĩ không chỉ đơn giản là “mất của”, mà ở đó là sự hụt hẫng, bị tổn thương và thậm chí có thể mất lòng tin vào con người.

Tuy nhiên, “tiên trách kỉ, hậu trách nhân”. Việc công khai này không hề có lợi cho cô gái trước dư luận, vì người ngoài cũng sẽ dễ dàng suy diễn ra rất nhiều điều xung quanh câu hỏi “tại sao bị đòi quà”. Những việc của bản thân mình, chỉ có bản thân mình biết. Dư luận rất nhiệt tình để phán xét, tuy nhiên, chính chúng ta mới là người phải đối mặt và xử lý tất cả những chuyện của bản thân. Trong khi đó, Internet không có biên giới. Đừng biến việc riêng thành chuyện chung và đẩy mọi chuyện đi quá xa tầm kiểm soát.

Chuyên gia tâm lý Tô Nhi A (Ảnh: NVCC)

Người tổn thương nhiều nhất trong sự việc này là ai, và nếu so sánh thì cô gái hay chàng trai đáng trách hơn?

Hẳn nhiều bạn trẻ không còn lạ với câu hát: “Cuộc tình dù đúng dù sai, tổn thương nhất vẫn là người con gái”. Tuy nhiên, sau đó chúng ta bắt gặp hàng loạt các phiên bản: “cuộc tình dù đúng dù sai, đứa nào nhớ dai đứa đó khổ” hay “cuộc tình dù đúng dù sai, người tốn kém nhất vẫn là con trai”… Nói thế để thấy rằng, trong thực tế, khó mà quy hết trách nhiệm cho một bên khi một mối tình tan vỡ. Và trong chuyện này, cũng không thể đo đếm để kết luận rằng: ai đáng trách hơn ai. Chỉ là mỗi lúc chúng ta trách một người và cái lỗi nằm ở giai đoạn “nguyên nhân” hay “kết quả” mà thôi.

Có một điều dễ nhận thấy là ngày càng nhiều bạn trẻ chọn mạng xã hội, các diễn đàn là nơi để bày tỏ những chuyện riêng tư mà đôi khi lẽ ra chỉ nên là chuyện của hai người biết và giải quyết. Quan điểm của chị như thế nào về việc công khai những chuyện cá nhân lên mạng và những tác động (mặt trái) của điều đó?

Như tôi đã nói, Internet vốn dĩ không biên giới. Và nơi mà chúng ta cho rằng “ảo” đó đã mang đến rất nhiều những ảnh hưởng “thật” đến đời sống của mình. Điều này các bạn không quá khó để kiểm chứng với hàng loạt những sự việc đã xảy ra. Quan điểm về chuyện này, trước khi trách dư luận “ném đá”, tôi nghĩ bản thân “chính chủ” của các status phải rất cẩn trọng.

Ngay cả trong đời thực, chúng ta cũng đã cân nhắc chuyện gì của mình – nên kể cho ai nghe. Vậy thì trước một nơi “không của riêng ai” bạn cần phải cẩn thận hơn rất nhiều. Đừng quên chỉ có ta mới thực sự giải quyết được chuyện của ta. Mọi tác động của người khác chỉ có thể làm “tăng” hoặc “giảm” mức độ vấn đề chứ không thay ta xử lý nó!

Sự việc xảy ra khiến nhiều người có cảm giác tình yêu như là một cuộc trao đổi, mua bán. Chị có lời khuyên gì dành cho các bạn trẻ khi yêu?

Đã nói có mua bán, trao đổi thì cũng cần hiểu rằng điều đó không phải tình yêu. Các bạn trẻ với trải nghiệm còn chưa phong phú sẽ khó mà tránh khỏi việc nhận định tình cảm sai hoặc thể hiện tình cảm không đúng cách. Vậy nên, lời khuyên mà tôi dành cho các bạn là đừng sống một mình, xung quanh chúng ta luôn có bạn bè, có anh chị, bố mẹ…

Vấn đề là của mình nhưng biết lắng nghe và thiện chí chúng ta sẽ tiếp nhận được nhiều kinh nghiệm hơn mà không phải dò dẫm “thử và sai”. Bản chất của tình yêu luôn đẹp và chúng ta cũng khó mà khước từ chính tình yêu của mình khi con tim “sai nhịp”. Sống chân thành để yêu thương và tỉnh táo để có hành động đúng, bảo vệ, xây đắp tình yêu thì không bao giờ thừa cả!

Xin cảm ơn chị rất nhiều!

Theo Tiin.vn