Bướu lành tuyến tiền liệt ảnh hưởng tới chức năng tình dục Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Bướu lành tuyến tiền liệt là một bệnh thường gặp ở người nam cao tuổi và tăng theo tuổi (tỷ lệ hiện mắc là 42% ở tuổi trên 50, 71% ở tuổi trên 60 và trên 82% ở tuổi trên 70). Theo khảo sát đa quốc gia (MSAM-7) về sinh hoạt tình dục ở nam giới, trung bình, đến 92% ở tuổi trên 50, 83% ở tuổi trên 60, 65% ở tuổi trên 70 vẫn còn sinh hoạt tình dục. Bướu lành tuyến tiền liệt thường được biểu hiện bởi các triệu chứng tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu đêm, tiểu lắt nhắt, tiểu chậm, dòng tiểu yếu, tiểu ngắt quãng, tiểu nhỏ giọt, cảm giác tiểu không hết nước tiểu... Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn tới nhiễm trùng tiểu, sỏi bang quang, bí tiểu, suy thận và yêu cầu phẫu thuật.

Hội thảo “Ảnh hưởng của điều trị bướu lành tuyến tiền liệt trên chức năng tình dục” do Sanofi Việt Nam phối hợp với Hội Tiết niệu - Thận học TP HCM (tổ chức tại TP HCM) và Hội Tiết niệu - Thận học Việt Nam (tổ chức tại Hà Nội) đã cập nhật 3 phương pháp tiếp cận điều trị bệnh là theo dõi tích cực, điều trị nội khoa và phẫu thuật.

Hiện nay, theo xu hướng thế giới, trong các phương pháp trên thì điều trị nội khoa đang được áp dụng trên 70% các trường hợp nhờ hiệu quả cao và an toàn cho bệnh nhân vì tránh được nhiều biến chứng phẫu thuật như chảy máu, nhiễm trùng và đặc biệt là ảnh hưởng trên đời sống tình dục của người bệnh (rối loạn cương, xuất tinh ngược dòng, giảm ham muốn sinh hoạt tình dục).

Không có nhiều thay đổi trong hướng dẫn điều trị bướu lành tuyến tiền liệt của Hội Niệu khoa Mỹ (AUA 2010) và châu Âu (EAU 2012) so với các phiên bản trước đây. Phó giáo sư, tiến sĩ Vũ Lê Chuyên (Chủ tịch Hội Tiết niệu - Thận học Việt Nam) cho biết trong những hướng dẫn, phương pháp điều trị nội khoa bướu lành tuyến tiền liệt vẫn là hai nhóm thuốc chính gồm các chất đối kháng thụ thể alpha giao cảm (chẹn alpha) và các chất ức chế men khử 5-alpha.

Một nhóm thuốc mới là chất đối kháng thụ thể muscarinic có thể là một lựa chọn trong những trường hợp bệnh có kích thước nhỏ và có triệu chứng kích thích nhiều. Vai trò của các thảo dược trong điều trị bướu lành tuyến tiền liệt không được công nhận là điều trị chuẩn. Bên cạnh đó, hướng dẫn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng về vai trò tích cực của người bệnh được quyết định trong việc lựa chọn phương pháp điều trị sau khi nghe bác sĩ giải thích về tính hiệu quả, an toàn (nhất là về tình dục và chất lượng sống) và chi phí điều trị của từng phương pháp.

Đối với các chất ức chế men khử 5-alpha, tuy có ưu điểm là làm giảm kích thước bướu nhưng đòi hỏi phải điều trị lâu dài (6-12 tháng) mới cải thiện triệu chứng. Do vậy, chúng thường được phối hợp với các thuốc chẹn alpha, thuốc có thể cải thiện triệu chứng ngay những ngày đầu điều trị. Ngoài ra, các chất ức chế men khử 5-alpha có nhiều phản ứng bất lợi trên chức năng tình dục do cơ chế liên quan chuyển hóa testosterone (một hormone sinh dục nam) gây rối loạn cương (4,5%), xuất tinh ngược dòng (1,8%) và giảm ham muốn sinh hoạt tình dục (2,4%).

Đối với thuốc chẹn alpha, tuy có hiệu quả tương đương nhau trong điều trị bệnh nhưng khác nhau về tác dụng phụ. Các thuốc chẹn alpha không chọn lọc hệ niệu (doxazosin, terazosin; khởi đầu được sản xuất để điều trị cao huyết áp) có nhiều tác dụng phụ trên tim mạch hơn alfuzosin, tamsulosin. Cùng là thuốc chẹn alpha chọn lọc hệ niệu, nhưng tamsulosin có nhiều tác dụng phụ trên chức năng tình dục hơn alfuzosin như rối loạn xuất tinh đối với tamsulosin là 6-18% so với alfuzosin 0,6%. Alfuzosin 10 mg có hiệu quả nhanh trong điều trị bướu lành tuyến tiền liệt và vẫn duy trì được chứng năng tình dục của người bệnh, Phó giáo sư, tiến sĩ Christopher C.K. Ho (Trung tâm Y khoa - Trường Đại học Quốc gia Malaysia) trình bày.

Phó giáo sư Vũ Lê Chuyên nhấn mạnh cần có sự tham gia tích cực của người bệnh trong việc lựa chọn phương pháp điều trị bướu lành tuyến tiền liệt sau khi nghe bác sĩ thảo luận về tính hiệu quả, cân nhắc đến sự an toàn và chi phí điều trị của từng phương pháp.