Bệnh ''trầm cảm mãn tính của người có HIV'' Thứ Năm, 08/02/2007, 14:00

Rất nhiều người lại "tái phát" trở lại khi gặp một ánh mắt không thân thiện, một câu nói đùa của ai đó hay gặp khó khăn trong cuộc sống.

Mỗi người trong số họ có các biểu hiện sốc về tâm lý  khác nhau.

Anh bạn tôi tên H., quê ở Quảng Ninh. Sau khi, biết kết quả xét nghiệm HIV dương tính, anh ấy đã mang hết những đồng tiền tiết kiệm được trong thời gian làm việc cho công ty "nướng" vào các quán Bar, uống rượu và hút rất nhiều thuốc lá. Mỗi lần uống say  lại đi tắm hơi. Đêm nào cũng khoảng 2, 3 giờ sáng mới về đến nhà. Có lẽ vì sợ rằng sau này không có cơ hội để tiêu tiền. Có lần anh ấy thuê một mình một nhà hàng và có cả một vũ đoàn múa biểu diễn nghệ thuật.

Một số nguời lại ở lì trong nhà, không tiếp xúc với ai, lúc nào cũng tha thẩn giống như người bị chứng bệnh tâm thần, dẫn tới suy giảm mất trí nhớ.

Trở lại câu chuyện của H. bạn tôi, được một thời gian ngắn đã hết tiền. Anh ấy đã tìm thấy niềm vui trong công việc mới, viết báo, bán bao ca su, làm giáo dục viên đồng đẳng và hiện nay là nhân viên cho một tổ chức phi chính phủ. Gặp lại bạn tôi rất mừng vì nhìn H. có vẻ như khoẻ ra, da hồng hào, cười rất tươi và nói chuyện cởi mở.

Thỉnh thoảng, ngồi nói chuyện với tôi nhưng H. như không để ý đến những gì xung quanh mình, ánh mắt dường như vô cảm. Thỉnh thoảng lại hỏi lại và thở dài. Có lúc lại thấy H. khóc một mình. Tôi là người được H tin tưởng nên anh ấy cũng kể hết những chuyện tế nhị trong công việc mà anh ấy gặp phải.

Một cô bạn đồng nghiệp khác của tôi cũng đã vượt qua tình trạng sốc về tâm lý ban đầu. Một thời gian dài, trong cơ quan tôi không thấy cô ấy nói chuyện với ai. Trong cuộc họp cũng không phát biểu gì, lúc nào cũng lủi thủi một mình.

Khi đến các câu lạc bộ hay các nhóm tự lực của người có HIV, chúng ta sẽ gặp những chàng trai, cô gái có HIV. Họ luôn nở nụ cười và nói chuyện hết sức cởi mở. Khi được hỏi, họ nói "Em rất lạc quan anh ạ" . Liệu họ có nói thật không? Trong sâu thẳm tâm hồn chắc chỉ có họ mới hiểu được.

Một cô bạn khác mà tôi quen trong nhóm Hoa Sữa tại Hà Nội. Khi tôi hỏi "Đến sinh hoạt nhóm em cảm thấy thế nào? Có vui không?". Cô ấy trả lời rất nhanh "Vui lắm anh ạ, cũng giải quyết được một số phần trăm". Nói thì như vậy, nhưng có những lúc chúng tôi đến nhà chơi thì thấy cô ấy ngồi ủ rũ với gương mặt như đang suy nghĩ điều gì đó, nhất là những lúc ngồi một mình không có việc gì làm. Thỉnh thoảng thấy cô ấy liên tục đi lau nhà mặc dù nền nhà không bẩn.

Tôi không phải nhà tâm lý học nhưng có lẽ vị chuyên gia quốc tế nói rất đúng. Trạng thái trầm cảm như một vòng xoáy luẩn quẩn lặp đi lặp lại nhiều lần đối với những người có HIV. Có lẽ liều thuốc mà họ thực sự cần thiết trong những lúc như vậy chính là những người bạn tốt và chân thành. Ở cơ quan họ lại càng cần những người lãnh đạo có tâm và công bằng.

Đồng Đức Thành (dự án HPI)