Thân phận, tình yêu và âm nhạc trong triết lý sống của Trịnh Công Sơn Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Với Trịnh Công Sơn, âm nhạc là cái nghiệp. Trịnh Công Sơn không đến với âm nhạc như một kẻ chọn nghề, mà dường như âm nhạc đã chọn ông để thực hiện công việc chuyên chở những thông điệp của cuộc sống và tình yêu đến với con người. Lúc sinh thời ông đã tâm sự rằng: “Tôi đến với âm nhạc có lẽ cũng vì tình yêu cuộc sống. Một phần do một khúc quanh nào đó của số phận. Tôi không bao giờ có tham vọng trở thành một người viết ca khúc nổi tiếng, nhưng đời đã tặng cho tôi món quà ấy thì tôi không thể không nhận. Và khi đã nhận rồi thì mình phải có trách nhiệm đối với mọi người. Vì thế tôi đã cố gắng làm thế nào để có thể trong những bài hát của mình chuyên chở được thông điệp của lòng nhân ái đối với mọi người”. Trịnh Công Sơn luôn muốn ca khúc của ông nói được thật nhiều điều từ cuộc sống. Vì ở nơi nào trên mặt đất này có con người, ở đó có tiếng hát. Con người có thể hát một mình ở bất kỳ nơi đâu. Ca khúc là nỗi lòng của mỗi một con người trong cuộc sống.
 
Với Trịnh Công Sơn, con người, tình yêu và âm nhạc là tất yếu của cuộc sống. Chúng hoà quyện với nhau và bổ sung cho nhau trong từng nếp nghĩ của ông.

Ông cho rằng: “Cái tôi đáng ghét, nhưng cái tôi cũng đáng yêu vì cái tôi đó biết mình và cuộc đời là một. Tôi yêu cuộc đời và cuộc đời cũng đã yêu tôi. Đó là niềm an ủi lớn trong cuộc sống này. Vì thế trong lòng tôi không có một giây phút nào nuôi một lòng oán giận với cuộc đời”. Dù có đôi khi nhân gian bạc đãi mình và con người phụ rẫy mình nhưng cuộc đời rộng lớn quá và mỗi chúng ta chỉ là những hạt bụi nhỏ nhoi trong trần gian mà thôi. Giận hờn, trách móc mà làm gì bởi vì cuộc đời sẽ xoá hết những vết bầm trong tâm hồn chúng ta nếu lòng ta biết độ lượng. Ta biết tha thứ những điều nhỏ thì cuộc đời sẽ tha thứ cho ta những điều lớn hơn", “sống giữa đời này chỉ có thân phận và tình yêu. Thân phận thì hữu hạn. Tình yêu thì vô cùng. Chúng ta làm cách nào để nuôi dưỡng tình yêu, để tình yêu có thể cứu chuộc thân phận trên cây thập giá đời”.

Càng sống nhiều ta càng thấy cái chết dễ dàng đến với bất cứ một ai. Chết quá dễ mà sống thì quá khó. Hôm qua gặp nhau đấy, ngày mai lại mất nhau. Sống thì có hẹn hò hôm nay hôm mai. Chết thì chẳng bao giờ có một cuộc hẹn hò nào trước.

Càng yêu ta càng thấy: "Có tình yêu thì khó mà mất tình thì quá dễ. Hôm qua mới yêu nhau đấy, hôm nay đã mất rồi. Mất sạch như người đi buôn đã mất hết vốn liếng. Cứ tự an ủi mình khi nghĩ rằng mình đau khổ thì có một kẻ khác đang hạnh phúc. Và biết đâu cái thời gian mình được yêu thì một người khác cũng đau khổ vô cùng. Nghĩ thế thì thấy cuộc đời bỗng nhẹ nhàng hơn và cũng dễ tha thứ cho nhau. Sống mà cứ giữ mãi trong lòng những hờn oán thì cũng nặng nề".

Có người bỏ cuộc đời đi như một giấc ngủ quên. Có người bỏ cuộc tình mà đi như người đãng trí. Dù sao cũng đã lãng quên một nơi này để đi về một chốn khác. Phụ đời và phụ người hình như cũng vậy mà thôi. Người ở lại bao giờ cũng nhớ thương một hình bóng mình đã mất. Khó mà quên nhanh, khó mà xoá đi trong lòng một nỗi ngậm ngùi.

Tưởng rằng có thể quên dễ dàng một cuộc tình nhưng hoá ra chẳng bao giờ quên được. Mượn cuộc tình này để xoá đi cuộc tình kia chỉ là một sự vá víu trong tâm hồn. Những mảnh vá ấy chỉ đủ để làm phẳng lặng bên ngoài mà thôi. Mỗi một con người vì ngại chết mà muốn sống. Mỗi một con người vì sợ mất tình mà giữ mãi một lòng nhớ nhung.

Ai cũng biết cuộc đời này là quý, vì vậy ai cũng muốn ôm lấy mãi cuộc đời, như đôi tình nhân. Nhưng mà lộ trần  không dài. Rồi sẽ có phút chia lìa. Phút ấy không biết còn ai nhớ ai nữa không trên trần gian này?

Vì có tình yêu nên có âm nhạc. Vì khổ đau nên có âm nhạc. Có hạnh phúc nên cũng có âm nhạc. “Khi bạn hát một bản tình ca là bạn đang muốn hát về cuộc tình của mình. Hãy hát đi đừng e ngại. Dù hạnh phúc hay dở dang thì cuộc tình ấy cũng là một phần máu thịt của bạn rồi”. Khi Trịnh Công Sơn viết lên một bài hát ca tụng tình yêu hạnh phúc hoặc than thở về một nỗi tuyệt vọng nào đó thì dường như ông đã không mắc phải một sai lầm nào cả.

Hơn ba thập niên về trước, người ta đã hát, đã say mê giai điệu của Trịnh Công Sơn. Và sau 30 năm, những nốt nhạc đẫm nỗi buồn thân phận của ông vẫn khiến trái tim bao nhiêu thế hệ người Việt Nam thổn thức. Trịnh Công Sơn đã trở thành một nghệ sỹ tài hoa có vị trí đặc biệt trong tâm hồn người Việt.

Nhưng “Cuối cùng thì lòng yêu thương cuộc sống cũng không giữ lại đời người. Cuối cùng thì tình yêu không giữ nổi người mình yêu”. Cuộc đời đã chọn Trịnh Công Sơn là người mang thông điệp về Tình Yêu đến cho con người và rồi cuộc đời lại mang ông đi như một trò đùa của số phận. Nhưng Trịnh Công Sơn đã ra đi như bắt đầu một cuộc rong chơi mới sau “bao nhiêu năm làm kiếp con người”. Trong tâm thức của tôi, không phải bây giờ mà đã từ lâu lắm rồi, tôi đã ý thức ca khúc và những triết lý của Trịnh Công Sơn đã là một phần máu thịt trong tâm linh của chính mình.

Chi Anh