Tết - thời điểm vàng của stress Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Một sự kiện trong tự nhiên và xã hội được coi là stress đối với cơ thể khi nó có cường độ cao quá mức bình thường. Những tác nhân gây stress có thể từ bên trong cơ thể (stress sinh lý như bị bệnh, ăn uống thất thường, suy kiệt cơ thể), hoặc từ bên ngoài. Đặc biệt, trong dịp Tết Nguyên đán với bao lo toan, niềm vui cũng như nỗi buồn dồn lại, người ta rất dễ rơi vào trạng thái stress.

Biểu hiện ban đầu hay gặp nhất của stress là các rối loạn lo âu như cảm giác sợ hãi mơ hồ, bất an, bối rối khó chịu, dễ bị kích thích lo nghĩ về những sự việc vụn vặt. Kèm theo là cảm giác đau thắt ngực, đánh trống ngực, cảm giác trống rỗng thượng vị, vã mồ hôi... Những người bị stress dai dẳng thường mất ngủ, bực bội, bất an, trí nhớ và khả năng lao động giảm sút. Trong rối loạn stress cấp, những biểu hiện trên xuất hiện sau 2 ngày đến 4 tuần và thường tồn tại trong một thời gian ngắn (dưới 3 tháng).

Nếu các triệu chứng nói trên biểu hiện sau sự kiện gây stress khoảng 3 tháng hoặc khi bị rối loạn cấp kéo dài trên 3 tháng, bạn có thể sẽ bị bệnh stress sau sang chấn. Phần lớn bệnh nhân có các rối loạn tâm thần khác kèm theo (trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, loạn thần cấp...), nếu không điều trị sẽ gây hậu quả xấu tới trạng thái tinh thần, thể chất và sắc đẹp của con người.
 
Vậy phải làm thế nào để đối phó và hạn chế những rối loạn do stress gây ra? Cách tốt nhất là tránh các tác nhân gây stress từ cơ thể và môi trường bên ngoài. Nhưng trong dịp Tết thì khó làm như vậy. Bạn phải học cách đối phó với stress và điều trị kịp thời các rối loạn mà nó gây nên:
 
Học cách ứng xử và giao tiếp: Những ảnh hưởng qua lại của nội dung và hình thức giao tiếp sẽ ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đối với hành vi và nhân cách. Cá nhân càng có kiến thức về ứng xử giao tiếp thì hiệu ứng tích cực càng cao, sẽ giảm stress cho bản thân và đối tượng giao tiếp.
 
Nhận thức đúng về hoàn cảnh: Vì có hành vi và nhận thức không đúng, một số người bị stress bởi những sự kiện không đáng kể. Họ thường bị đau khổ do chính ý niệm không đúng về hoàn cảnh của mình. Vì vậy, nâng cao tri thức và rèn luyện khả năng đối phó với các tình huống là một biện pháp làm giảm những ''đau khổ do chính ý niệm không đúng của mình" - hiện tượng rất thường gặp hiện nay. Nên suy nghĩ về các sự việc và hiện tượng một cách tích cực; luôn lạc quan và có tính hài hước; hòa nhập với cộng đồng.

Rèn luyện thể chất và tinh thần: Thể chất khỏe mạnh sẽ hạn chế được những yếu tố gây stress từ bên trong cơ thể và tăng cường khả năng hoạt động hệ thần kinh cao cấp, cơ quan quan trọng xử lý các tình huống stress. Rèn luyện về tinh thần sẽ cho ta khả năng phản ứng phù hợp và hiệu quả với các yếu tố gây stress. Nên thư giãn đầy đủ và thường xuyên thư giãn thần kinh, tập thể thao, yoga, thiền, ngắm cảnh, du ngoạn.

Trong một số trường hợp, bạn đừng ngại tham vấn ý kiến của bác sĩ. Họ sẽ giúp bạn bằng các liệu pháp tâm lý, hoặc cho dùng thêm một số thuốc như imipramin, amtriptyline, nefazodone... Trạng thái stress sẽ nhanh chóng qua đi và sự thư giãn, bình an sẽ trở lại với bạn.