Quản lý thời gian là làm chủ bản thân Thứ Năm, 01/12/2005, 11:47

Không có một cá nhân thành đạt nào, một đất nước phát triển nào mà không tận dụng thời gian. Vì đấy là một nguồn lực phát triển bên cạnh tiềm năng con người và của cải vật chất.

Vậy thế nào là quản lý thời gian? Nôm na có thể nói đó là nghệ thuật “giờ nào việc nấy”. Thực hiện bất cứ một việc nào, một dự án nào mà muốn thành công ta luôn phải nghĩ đến thời điểm, thời lượng và thời hạn. Nhưng quan trọng là ta phải biết mình muốn làm gì và tại sao. Một quốc gia có kế hoạch năm năm, 10 năm cho các mục tiêu phát triển và cá nhân cũng cần có mục đích sống, các thời hạn rõ ràng để thực hiện các mục tiêu cụ thể.

Ví dụ bạn muốn trở thành bác sĩ, nhà giáo... và bạn vừa xong trung học phổ thông. Bạn sẽ vạch cho mình những bước đi với thời hạn cụ thể để đạt mục đích. Bạn sẽ lên cho mình những kế hoạch năm năm, ba năm, một năm, sáu tháng, ba tháng, hằng tháng, hằng tuần... Bạn sẽ cố gắng thực hiện từng mục tiêu cụ thể vào những thời điểm cụ thể mới hi vọng tới đích đúng thời hạn.

Quản lý thời gian không chỉ liên quan đến công việc mà còn phải lên kế hoạch cho nghỉ ngơi giải trí nữa. Những cách giải trí tích cực, chủ động như dã ngoại, leo núi, sáng tác... sẽ tạo những đam mê lành mạnh. Bạn sẽ khó trở thành con nghiện của Internet, games ... nếu bạn đã có một cuộc sống phong phú. Bạn sẽ biết tiếc thời gian vì bạn có nhiều việc đáng làm.

Sống “lêu bêu” không định hướng, chỉ giải trí thụ động (xem TV, phim ảnh) dễ khiến bạn bị cơn lũ thông tin lôi cuốn. Chơi game tạo cho bạn cảm giác làm ông chủ nhưng đó chỉ là ảo vì mọi thứ đã được lên chương trình sẵn.

Công cụ quản lý thời gian là các loại lịch năm, tháng, tuần, ngày được thiết kế phù hợp với công việc của bạn. Ban đầu bạn có thể cảm thấy bị gò bó nhưng từ từ sẽ trở thành thói quen nhẹ nhàng và bạn sẽ cảm thấy được giải phóng hẳn. Vì bạn sẽ cảm thấy thật thoải mái khi làm ra làm chơi ra chơi, thói quen tập trung vào công việc, vào thời điểm và thời hạn nhất định khiến bạn có năng suất cao và thấy hài lòng với bản thân. Bạn luôn sẽ hình dung được mình đang ở đâu và sẽ đi về đâu. Quản lý thời gian sẽ giúp bạn luôn ý thức và làm chủ bản thân vậy.

Nhưng làm sao tập thói quen quản lý thời gian? Tập cho trẻ thói quen ngăn nắp từ tấm bé như biết dọn dẹp đồ chơi, dọn phòng mình, để đồ dùng cá nhân đúng chỗ... cũng rất cần thiết. Trên hết là bầu không khí và nếp sống giờ giấc trong gia đình là ảnh hưởng bao trùm khiến trẻ được tập tành mà không thấy khó chịu. Một lần sang Mỹ, tôi tò mò xem tập vở của một đứa cháu mới 9-10 tuổi. Tôi vô cùng ngạc nhiên khi thấy cháu cũng sử dụng sổ tay (agenda) để sắp xếp giờ học bài, giờ đi tập võ...

Có bạn hỏi giờ đây trên 20 tuổi mới ngộ ra là mình đã phí phạm thời gian, giờ tôi phải làm sao đây? Không sao hết, bạn hãy làm lại từ đầu, lên kế hoạch cuộc sống, lên lịch năm, tháng, tuần...; đừng bỏ cuộc khi bạn không làm đúng kế hoạch. Bạn sẽ khắc phục từ từ và mọi thứ sẽ trở thành thói quen.

Một lân đi dự hội nghị quôc tê vê trẻ lang thang, tôi vô cùng ngạc nhiên và thú vị khi được biêt việc đâu tiên mà giáo dục viên phải làm là giúp trẻ thảo cho mình một “Dự án cuộc đời” (Project of life). Trong cuộc trao đổi nhẹ nhàng, giáo dục viên giúp trẻ suy nghĩ và xác định điều mình muốn làm trong cuộc sống. Có em chỉ muốn làm thợ hồ, đầu bếp, nhưng cũng có em muốn thành họa sĩ, bác sĩ... Thầy trò cùng lên kế hoạch và thầy vừa động viên khuyến khích, vừa tạo điều kiện cho trẻ học chữ, học nghề, chăm sóc sức khỏe... Nhờ đó ta có được những nhân tài xuất phát từ nghèo đói, gian khổ. Lên kế hoạch cuộc đời và thực hiện nó cũng là một cách trị liệu, phục hồi nạn nhân của những vấn đề xã hội vậy.

Còn bạn, kế hoạch cuộc sống của bạn là gì? Bạn đang ở giai đoạn nào và đang làm gì?