Phận cỏ Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Học hết lớp 9, chị gái tôi nghỉ học, đi làm thợ vẽ trong xưởng gốm. Tôi sợ rằng chính tôi cũng sẽ phải nghỉ học giữa chừng nếu như không cố gắng nên tôi lao vào học với tất cả sức lực của mình. Từ học sinh khá, tôi được giỏi rồi xuất sắc, được làm lớp trưởng trong ánh mắt ghen tỵ của mấy đứa bạn xấu bụng cùng lớp. Chúng nói rằng: “Cái Diên được thế chẳng qua thầy cô thương nó nhà nghèo thôi. Được miễn giảm học phí cơ mà”. Nhưng điều mà tôi thích nhất là không chỉ học giỏi, tôi còn kiếm thêm được một ít tiền đong gạo cho mẹ nhờ làm thêm ở xưởng gốm.

Khi cầm giấy báo trúng tuyển đại học, tôi vừa mừng, vừa lo vì đi học thì lấy đâu ra tiền. Chị gái tôi, lúc ấy đã nói: “Mày cứ đi học một buổi rồi một buổi đi vẽ ở xưởng gốm. Nếu thiếu, tao cho vay vì tao tiết kiệm được một ít tiền đây”. Tôi đã thầm cảm ơn chị vì đã nghĩ đến tôi.

Nhưng số tiền cả nhà cần càng nhiều thêm, số tiền còm cõi của chúng tôi kiếm được không đủ để cho ba chị em tôi ăn học và nhất là để bố tôi ăn tiêu bạt mạng, để nướng vào chiếu bạc. Nhiều lúc, chúng tôi tỉnh dậy giữa đêm vì nghe thấy tiếng bố quát mẹ, những câu quát quen thuộc mà tôi đã nghe từ bé. Bố nói mẹ khiến nhà bố tuyệt tự, khiến bố khốn khổ, nhục nhã với mọi người và đòi mẹ tiền. Tôi nghe rõ cả tiếng bố lục tung chăn chiếu, hòm tủ của mẹ để lấy tiền. Những âm thanh ấy khiến tôi khóc và suy nghĩ rất nhiều, lúc ấy, tôi đã muốn nghỉ học để đi làm, phụ thêm tiền cho mẹ đỡ khổ.

Chị gái tôi khi thấy mấy chị em tôi u sầu, ủ dột những ngày sau đó đã nói: “Tất cả cũng chỉ vì tiền, nếu có tiền đưa ông ấy thì đã chẳng có chuyện gì xảy ra cả. Nếu ông ấy là người tử tế, nếu nhà mình không quá nghèo, tao đã không bị người ta “đá” một cách nhục nhã thế”. Và chị nói chắc như đinh đóng cột: “Tao sẽ kiếm được tiền, thật nhiều tiền để bố không thể nói được gì nữa”.

Sau đó mấy hôm, chị nói với mẹ muốn ra Hà Nội làm. Mẹ nói chị không học hành gì thì ra đấy kiếm được việc gì nhưng chị nói có quen một người bạn và được giới thiệu đi bán quần áo thời trang, lương cũng khá. Miễn cưỡng, mẹ tôi đồng ý.

Chị thuê một căn nhà trọ ở Cầu Giấy, khá gần nơi tôi học nên thỉnh thoảng, buổi trưa tôi cũng vào đó chơi với chị. Tôi hơi ngạc nhiên khi thấy hầu như trưa nào chị cũng ở nhà. Tôi hỏi thì chị ậm ừ rằng chị làm ca tối. Sau thấy tôi hỏi nhiều quá, chị gắt tôi “Tao không đi bán quần áo mà làm ở nhà hàng. Mày đừng nói với mẹ. Tao cũng chỉ làm nhân viên chạy bàn, bưng bê thôi, không bán thân đâu mà mày lo”.

Chị có lẽ kiếm được rất nhiều tiền nên càng ngày chị mặc càng đẹp hơn, chi tiêu cũng hoang phí hơn và nhất là chị rất hay mang tiền về cho mẹ. Thậm chí, chị còn đưa bố tiền dù biết ngay hôm đó, số tiền ấy đã bay hết vào chiếu bạc.

Thỉnh thoảng, tôi thấy chị cặp kè với những người đàn ông lạ. Nhưng chỉ một thời gian là thôi, họ chẳng bao giờ về nhà tôi chơi. Và chị cũng chẳng bao giờ nói đã đến nhà họ. Cả hai dường như đến với nhau chỉ để cho vui. Lâu dần, tôi cũng quen với những gì nhìn thấy.

Sau này, khi chị bị bắt vào trại, tôi mới biết những điều tôi hoài nghi là đúng. Chị đã không còn là nhân viên chạy bàn và nhận tiền “típ” nữa khi thấy bạn bè kiếm được rất nhiều tiền nhờ đi khách. Số tiền lớn mà chị mang về để thỏa mãn lòng tham của bố, để tôi không phải nghỉ học, để giúp mẹ trả nợ là những đồng tiền chị phải kiếm trong nước mắt, tủi hờn.

Khi tôi vào thăm chị, chị nói với tôi: “Mày đừng nghĩ linh tinh. Tao đi khách vì hận thằng người yêu nói tao không biết “chiều” và chê tao nghèo. Chứ không phải vì ai hết. Tao vì tao thôi. Mày học hành cẩn thận, sau này còn lo cho mẹ và chúng nó. Tao còn lâu mới ra. Mà mày nhớ mua bảo hiểm y tế đấy, nhỡ có bệnh còn đỡ khổ. Tao không đi khám, vào đây mới biết mình mắc đến lắm bệnh. Yên tâm, bệnh xã hội thường thôi. Không phải sida đâu”.

Trên đường về, nước mắt tôi cứ chạy vòng quanh trên má. Tôi thương chị tôi, thương mẹ tôi, thương các em tôi. Và thương cả cho chính tôi. Nếu như bố tôi không như thế hẳn cuộc đời chúng tôi đã khác. Tôi tự nhủ mình rằng phải thật sự cố gắng, kiếm được nhiều tiền để sau này chị ra trại có vốn để làm ăn. Nhưng tôi sẽ kiếm tiền bằng cách khác để chị tôi đỡ tủi khi cầm.

Ngọn cỏ may trong gió