Những Rô bin Sơn thời hiện đại Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Nam là một sinh viên của trường Bách khoa. Ngày ngày Nam cắp cặp đến lớp, ngồi học, chăm chú nghe giảng, hết giờ lại cắp cặp về. Ngay cả giờ ra chơi Nam cũng ngồi một mình trong lớp, kệ cho các bạn nô đùa ngoài sân. Các bạn trong lớp tưởng Nam hiền vì thấy Nam ít nói, ít biểu lộ cảm xúc. Nhưng không hẳn như vậy.

Khám phá cuộc sống riêng ở nhà của Nam sẽ thấy khác rất nhiều. Nam ăn nói táo bạo, thậm chí thô lỗ khi ở nhà. Đôi lúc, Nam còn khơi mào và làm chủ các trò vui cùng đám con trai. Khi hỏi vì sao ở nhà Nam sống khác thế, Nam nói “chẳng biết”. Cũng chẳng phải Nam không thích các bạn ở lớp mà không muốn chơi với họ.

Chính vì cái vẻ ngoài khác người lồ lộ ra nên Nam trở thành nổi tiếng trong lớp. Còn Nam, vẫn không biết tên nhiều bạn trong lớp dù đã học cùng nhau đến 3 năm.

Cũng là những “Rô bin sơn” nhưng trường hợp của Hải thì ngược lại. Nhà Hải ở khu tập thể Thanh Xuân Bắc (Hà Nội). Cả dãy nhà ai cũng khen Hải ngoan ngoãn, lễ phép. Nhưng chẳng mấy khi thấy Hải ra ngoài trừ lúc đi học vào buổi sáng, đi về vào buổi trưa và đổ rác lúc chiều tối giúp mẹ.

Nhà Hải có nối mạng internet nên Hải thường xuyên online thay vì ngồi chơi điện tử như trước đây. Hải ngồi bên máy từ trưa tới tối (lúc mẹ Hải đi làm về) để vào diễn đàn, để chat... với các bạn. Bên cạnh là cái loa đang rung lên với những âm thanh của rockmetal, loại nhạc mà Hải thích. Tối đến, lúc mẹ đã đi nghỉ, Hải lại tiếp tục “công việc” của mình.

Mẹ Hải biết cậu ít ra ngoài nên thường xuyên phải giục cậu ra ngoài chơi. “Cô đưa tiền cho nó ra Bách Hoá ăn kem, đi bơi, đi mua sách vở cốt để nó ra ngoài cho đỡ mụ người đi nhưng nó vẫn lười đi lắm. Mà ngày nhỏ nó có phải là đứa nhút nhát đâu. Cô chú thường xuyên dẫn nó đi chơi công viên, chơi phố, thăm nom người quen, tết nhất cô vẫn cho nó về quê thăm ông bà và chơi với bon trẻ ở quê”. Cô Mai, mẹ của Hải đã tâm sự như vậy. Cô còn cho biết thêm là dù có nhiều bạn cùng lứa ở ngay cạnh nhà nhưng Hải chẳng chơi với ai. “Mấy năm trước, Tết trung thu vui thế, trẻ con cả khu đi nhận quà bánh còn Hải ngối nhà”.

Nhưng có lẽ mẹ Hải không biết rằng cậu là một trong những học sinh thuộc dạng siêu nghịch ở trường THPT Lương Thế Vinh. Nhóm con trai lớp Hải được các bạn nữ cùng trường rất thích vì toàn bạn đẹp trai, phong cách hay (?). Hải còn cùng một số bạn khác tham gia làm “đỡ đầu” cho một nhóm nữ ở lớp cùng khối.

Còn với Hằng, cô sinh viên ngành báo chí, một cán bộ Đoàn năng động, một cây văn nghệ của trường thì chẳng ai nghĩ cô lại là một “Rô bin sơn" cả. Lúc nào cũng có thể cười, hát, kể chuyện nên Hằng rất dễ hoà đồng và có rất nhiều bạn bè. Thế nhưng ít ai biết rằng trong cô luôn là những “khoảng trống vô cùng”. Hằng kể: “Ngay cả những lúc xung quanh có rất nhiều bạn bè mình vẫn cảm thấy cô đơn, lẻ loi. Mình chỉ muốn đi vào thế giới riêng của mình, không cần ai bên cạnh. Những lần đi chơi cùng bạn bè, mình có thể làm chủ trò cho cả nhóm nhưng ngay sau đó mình lại muốn tách ra ngay, đến một chỗ nào đó, ngồi một mình hoặc làm gì tuỳ thích. Nhiều lúc mình cảm thấy không thể hoà nhập được với các bạn khác dù mình biết mình có thừa khả năng đó. Thế nên, mình đã từ chối đi cùng lớp trong nhiều dịp dã ngoại”.

Đó chỉ là ba trong số rất nhiều những “Rô bin sơn” của thời hiện đại. Vì sao những “Rô bin sơn” xuất hiện? Có rất nhiều lý do cho mỗi người. Có một số người do phải sống trong môi trường ít được giao tiếp, va chạm từ nhỏ nên khi lớn lên thường gặp khó khăn trong việc hoà nhập. Họ nhút nhát, tự ti… và tự biến mình thành “Rô bin sơn”.

Số khác, có lẽ chiếm phần đông, được tiếp xúc với cuộc sống hiện đại nhiều, cái tôi phát triển mạnh, sự thoả mãn nhu cầu cá nhân được đặt lên trên và tự do làm cái mình muốn. Họ cảm thấy xung quanh toàn là những người khác mình, vì vậy không việc gì phải gò mình để sống theo người khác cả. Thế giới vi tính, thế giới giao tiếp ảo được họ lựa chọn. Ở đây, họ được tiếp xúc với những người họ mong muốn với đầy đủ phương tiện liên lạc, giao tiếp. Đó là lý do để họ ngồi cả ngày, thậm chí cả tuần ở nhà mà không cần ra ngoài.

Có những “Rô bin sơn” được xếp vào loại có vấn đề về tâm lý khi sống thu mình là một dạng của rối nhiễu hành vi. Không biết cần phải làm gì hoặc biết mình muốn làm gì và phải làm như thế nào nhưng không làm được. Lúc này cảm thấy mọi người xung quanh đều tốt nhưng lúc khác lại cảm thấy không thể chấp nhận được. Họ thường mất nhiều thời gian để suy nghĩ về những cảm nhận liên tục thay đối trong mình. Thế nên họ thường tỏ ra thụ động, không có chính kiến, quan điểm.

Với một số khác, tự biến mình thành “Rô bin sơn” là cách để giữ giá trị cho mình. Họ không làm gì, không nói gì để tránh làm lộ bản thân. Một vẻ lạnh lùng đầy bí hiểm có thể sẽ đồng nghĩa với những năng lực tiềm ẩn (họ nghĩ thế). Họ cũng làm như vậy để cho thấy rằng họ hơn những người xung quanh.

Tuy nhiên, sự tác động của môi trường gia đình, sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ và môi trường xã hội cũng ảnh hưởng không nhỏ tới lối sống của “Rô bin sơn”. Một cuộc sống vật chất đầy đủ không đồng nghĩa với một đời sống tinh thần thoải mái. Nhiều bạn trẻ không tìm thấy sự sẻ chia, tôn trọng và chấp nhận thực sự ngay từ cha mẹ và những người thân trong gia đình, nhất là trước các lỗi lầm và thất bại. Cảm giác đơn độc trong những phút suy tư có thể xuất hiện ngay cả khi các em đang sống giữa ngôi nhà của mình với bao người xung quanh.
Thích khám phá cái mới lạ và khẳng định mình trên mọi lĩnh vực, nhưng xã hội chưa có sân chơi thực sự phù hợp cho thanh niên. Khi ấy, một bộ phận tự tìm đường giải toả nhu cầu dồn nén vào lối sống “thác loạn” (lắc, đi bụi...); bộ phận còn lại tìm cách sống thu mình vàetrowr thành “Rô bin sơn”.

Mỗi “Rô bin sơn” sẽ là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân, cả trong lẫn ngoài. Và với điều kiện như hiện nay thì số lượng “Rô bin sơn” sẽ khó mà giảm đi. Liệu chuyện gì sẽ xảy ra nếu thế giới này toàn là “Rô bin sơn”? Đó có phải là một thảm hoạ cho xã hội loại người không hay đó là một xu thế tất yếu?

Sơn Nam