Người có HIV và các bệnh nhiễm trùng thường gặp Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Nhiễm nấm Candida ở miệng, họng

Candida là thủ phạm gây ra nấm ở họng và miệng. Loại nấm này thường kí sinh ở miệng, họng, đường tiêu hoá và thường không phát triển thành bệnh. Nhưng nếu gặp các yếu tố thuận lợi, nấm Candida sẽ gây bệnh. Theo đó, nấm dễ phát triển ở những người vệ sinh họng - miệng kém, những người phải điều trị tia xạ vùng họng, miệng hay những người bị tiểu đường, thiếu máu mạn tính, những bệnh nhân gầy yếu, suy kiệt sức khoẻ và những người phải điều trị cocticoid, kháng sinh phổ rộng kéo dài. Và do những suy giảm về miễn dịch, người có HIV cũng dễ bị nấm Candida tấn công.

Theo Nghiên cứu tại Bệnh viện Nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh, tỉ lệ người có HIV mắc bệnh nấm miệng là 53%, trong khi con số này ở Viện y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới là 43 %.

Biểu hiện thường gặp của người mắc nấm Candida là người bệnh thấy đau nhói ở vùng họng - miệng. Cơn đau không ảnh hưởng nhiều đến việc nuốt nhưng lại gây khó chịu như loạn cảm họng.

Khi người bệnh há miệng, dễ thấy có những đám trắng, mỏng, mềm như lớp bựa trên niêm mạc. Những đám trắng như bựa này dễ dàng được gạt đi bằng que bông; niêm mạc sẽ bị đỏ, xung huyết nhưng không có các vết trợt, loét. Khi có những triệu chứng này, người bệnh nên nghĩ đến nguy cơ bị nấm, cần đến bệnh viện khám và làm xét nghiệm chính xác xem căn nguyên có phải do nấm Candida hay không.

Nếu bị nấm, bạn phải tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Do nấm Candida rất dễ tái phát, để chữa bệnh hiệu quả, bạn cần điều trị triệt để, đủ liều, đủ thời gian. Cần loại bỏ các yếu tố thuận lợi để nấm Candida phát triển như vệ sinh miệng, họng thường xuyên, không hút thuốc lá, kết hợp chế độ ăn uống và thể dục thể thao để nâng cao thể trạng, tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Nhiễm trùng da

Da là cơ quan trực tiếp tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên rất dễ bị các mầm bệnh tấn công. Nhiễm trùng da ở người có HIV thường liên quan đến các chủng vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng và có những biểu hiện khác biệt, dai dẳng và khó điều trị hơn.

Nhiễm trùng da do vi khuẩn xảy ra rất phổ biến ở các bệnh nhân HIV/AIDS. Nguyên nhân có thể do nhiều loại vi khuẩn, nhưng thường gặp nhất là tụ cầu vàng và trực khuẩn mủ xanh. Theo một số nghiên cứu gần đây, tới 80-83% số người nhiễm HIV/AIDS có ít nhất một lần bị nhiễm trùng tụ cầu vàng trong thời gian mang bệnh. Nguyên nhân của hiện tượng này là do hơn một nửa số người nhiễm HIV/AIDS có tình trạng mang tụ cầu vàng thường xuyên ở niêm mạc các hốc tự nhiên, nhất là ở niêm mạc mũi, tức là cao gấp đôi so với những người khỏe mạnh.

Biểu hiện lâm sàng của nhiễm trùng da do vi khuẩn ở bệnh nhân HIV/AIDS khá đa dạng và thường không điển hình. Chủ yếu là các thể: chốc, nhọt đầu đinh và viêm nang lông. Biểu hiện khởi đầu thường là các đám tấy đỏ, đau nhức ở ngoài da, sau đó xuất hiện các mụn mủ, khi vỡ chảy dịch và mủ trong đó có chứa nhiều HIV. Vị trí thường gặp là nách, bẹn và các vùng nếp gấp (trong khi ở người khỏe mạnh, vị trí thường gặp là mặt). Các thể nhiễm trùng nặng do sự lan rộng của vi khuẩn như chốc loét, áp xe da và mô mềm, viêm mô tế bào hoặc viêm mủ cơ (biểu hiện chung là sưng nóng đỏ lan tỏa ở ngoài da) cũng thường xảy ra do hậu quả của tình trạng suy giảm miễn dịch...

Nhiễm trùng da do virus xảy ra rất phổ biến ở các bệnh nhân HIV/AIDS do khả năng miễn dịch của cơ thể bị suy giảm nặng. Theo các nghiên cứu gần đây, 90-100% số người nhiễm HIV có các nhiễm trùng da do varicella-zoster, cytomegalovirus hoặc Epstein-Barr trong quá trình mang bệnh. Ngoài ra, một số chủng virus khác cũng gặp với tỷ lệ khá cao là herpes simplex(20-40%).

Vị trí thường gặp nhiễm trùng là môi, miệng và cơ quan sinh dục. Biểu hiện là các đám mụn nước trên nền ban đỏ, đau nhẹ, tiết dịch và đóng vảy bẩn, gây đau và bất tiện trong sinh hoạt. Bệnh thường diễn biến trong khoảng 2 tuần, nhưng khi khả năng miễn dịch bị suy giảm nặng, tổn thương da thường lan rộng và tạo thành các vết loét mạn tính kéo dài nhiều tháng.

Người mắc đồng thời lao và HIV cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị, tránh ủ dột, chán chường, bỏ thuốc sẽ khiến bệnh tiến triển nặng và khó chữa hơn. Cũng như thuốc ARV, thuốc chữa lao cũng được phát miễn phí tại các cơ cở điều trị lao.

Việc điều trị các bệnh này cần kết hợp với điều trị thuốc ARV để đạt kết quả cao nhất, nếu không, bệnh rất dễ tái phát và bị nặng hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của người có HIV.

Tiểu Vấn