Mối tình 'dư âm' Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Nhưng thuở ấy, con gái đến tuổi 18 hay 20 mới nói đến chuyện lấy chồng. Cái luật gia phong của ông cha mình là thế, không ai dám cưỡng lại. Vô hình trung, người chị 22 tuổi phải ra mắt. Cô em mới 16 tuổi thuộc diện “chưa đến tuổi cập kê” nên phải tránh đi...

Tôi gặp người chị và đã đôi lần trò chuyện, nhưng chẳng thấy có cảm xúc gì. Có lẽ là do “cái duyên, cái số”. Đến một hôm, chúng tôi đang trò chuyện thì cô em gái bất thần xuất hiện, đến sau lưng chị, tì cằm vào ghế chị ngồi và nhìn tôi với đôi mắt đen tròn lay láy. Ôi! Đôi mắt kỳ diệu đã hút hồn tôi khiến tôi sững sờ, đờ đẫn, rồi lặng im như người mất hồn. Hôm sau dưới ánh trăng, anh bạn tôi cùng tôi uống trà ở ngoài sân. Một hồi lâu tôi mới thấy cô em ra ngồi hong tóc ở thềm hoa, cách tôi cái sân rộng. Cô ôm đàn quay lưng lại phía tôi, cô hát gì, tôi không rõ... nhưng có vẻ như say đắm lạ thường... Khiến tôi ra về, mang nặng trong lòng một sự tan vỡ, một “dáng em đang ôm đàn” dưới trăng...

Chuyện tình của tôi, năm ấy, chỉ có thế!

Nhưng về đến đơn vị, trong lòng tôi cứ vang lên một nét nhạc “... đêm qua mơ dáng...”. Đêm hôm ấy, khi mọi người đã ngủ, tôi xuống bếp khoanh tròn tấm cót cùng với cây đàn và ngọn đèn dầu ngồi viết Dư âm.

Thời gian đã trôi đi. Bài hát Dư âm đã vào phim Kiếp hoa của vùng tạm chiếm Hà Nội. Bài hát đã được khắp nơi biết đến, kể cả trong nước và ngoài nước. Thì cuối năm 1957, khi ấy tôi đã cùng 5 nhạc sĩ được Trung ương chỉ định để thành lập Hội Nhạc sĩ Việt Nam bấy giờ (Nguyễn Xuân Khoát, Đỗ Nhuận, Lưu Hữu Phước, Văn Cao, Nguyễn Văn Tý) và đang là ủy viên chấp hành khóa đầu tiên của hội thì Báo Nhân Văn ra đời. Theo ý của anh Lưu Hữu Phước, tôi nên đi vắng để tránh tờ báo ấy. Tôi bèn nghe theo và đi nghiên cứu dân ca. Năm ấy cô Hằng (em) cũng đã 24 tuổi. Ngày ấy cô đã đi bộ đội mà tôi không biết. Rồi một chiều, đi đến Vĩnh Yên, sắp mưa, tôi ghé vào một doanh trại trên đồi, nói là để tránh mưa nhưng vừa nộp xong giấy tờ cho bảo vệ tôi bỗng thấy một người trong trang phục quân đội chỉnh tề từ xa đi tới. Tôi vô cùng hoảng hốt khi nhận ra người đó chính là Hằng. Và hình như cô cũng nhận ra tôi nên dừng lại từ xa. Thế là tôi vội vàng vào trạm bảo vệ xin lại giấy tờ rồi như người mất hồn tôi đi qua mặt cô, ra cổng và đi mãi như chạy trốn. Kỳ thực trong thâm tâm tôi chỉ có một ý: Không muốn để ai hiểu lầm là tôi muốn mượn cớ để được gặp người mình yêu.

Sự hội ngộ bất thần này sau 8 năm có thể là cú sốc đối với cô ấy. Nên sau này có chuyện một người bạn thân của cô có lần hỏi: “Mày có nhớ ông Tý không?” thì cô đã trả lời ngay: “Ông Tý nào?”. “Ông Tý Dư âm ấy mà!”. Cô không nói câu gì chỉ im lặng. Thấy vậy cô bạn cô lại nói: “Mày tệ lắm, người ta yêu mày đến thế mà mày thì chẳng nhớ gì”. Cô vẫn im lặng.

Cô bạn của cô giận lắm, không nói thêm nữa. Về nhà kể với anh sự gặp gỡ này. Anh cô lại là bạn thân của tôi, một hôm đến kể cho tôi nghe, tôi vội can: “Đừng trách cô Hằng, tôi đã nói gì đâu, cô ấy có được gần tôi phút giây nào đâu mà biết?”. Còn tôi, suy nghĩ: Dù sao thì bây giờ cô ấy cũng đã có chồng có con rồi. Tôi yêu làm sao được! Nói thế nhưng kỳ thực là đến bây giờ và suốt đời có lẽ tôi vẫn yêu, mà yêu chỉ là nhớ cái đáng yêu nhất. Tôi nhớ đôi mắt và nụ cười của người con gái tuổi 16 ấy.

Ngày xưa khi sáng tác trong nỗi đau tột độ, tôi đã nghĩ: “Rồi đây, mọi thứ trên đời, đến một lúc nào đó sẽ phải mất đi chẳng còn gì để mà nhớ thương luyến tiếc, nếu có còn lại một cái gì thì cái đó chỉ là “dư âm” của một thời quá khứ”. Bởi vậy mà bây giờ tôi vẫn yêu là yêu cái dư âm đó thôi, chứ làm gì có cái thật để mà yêu. Mà cái dư âm thì còn mãi, yêu như thế cũng được và cũng tốt đấy chứ.

Nguyễn Văn Tý