Lịch sử của áo ngực: Từ Corset đến Spandex Thứ Năm, 14/11/2024, 00:00

Quần áo được may để nâng đỡ ngực đã tồn tại từ thời cổ đại. Một bức tranh khảm La Mã từ thế kỷ IV mô tả phụ nữ mặc áo ngực kiểu băng-đô gọi là strophium. Một vở kịch Ấn Độ cùng thời kỳ đề cập đến nhân vật nữ chính mặc một thứ gì đó rất giống thế.

“Không có một cá nhân nào phát minh ra corset hay áo ngực", Valerie Steele, Giám đốc Bảo tàng tại Học viện Công nghệ Thời trang, cho biết. “Chúng được phát triển ở nhiều nơi khác nhau và nhiều người đã xin cấp bằng sáng chế qua nhiều năm để cải tiến hoặc thay đổi thiết kế của chúng.”

Khi thời trang thay đổi, đồ lót cũng thay đổi theo. Cheree Berry, tác giả của “Ngợi ca chiếc áo ngực/Hoorah for the Bra”, cho biết: "Áo ngực là người quản lý thời trang". Đôi khi, một bộ ngực phẳng hơn lại thịnh hành - như ở Trung Quốc thời nhà Minh (1368-1644) và sau đó là thời nhà Thanh, khi phụ nữ đạt được phong cách thời trang cung đình là làm phẳng ngực bằng một chiếc áo “dudou” (áo yếm che ngực), hoặc ở Mỹ và Châu Âu vào những năm 20 sôi động, khi áo ngực lấy cảm hứng từ băng quấn giúp những cô gái trẻ có được vóc dáng thẳng tắp như con trai.

Ở thời nhà Minh (Trung Quốc), không giống như áo ngực ngày nay, dudou được mặc để làm phẳng ngực vì phụ nữ ngực phẳng được cho là duyên dáng trong khi phụ nữ ngực lớn bị coi là cám dỗ. Tuy nhiên, khi nhà Thanh sụp đổ vào đầu những năm 1900, dudou cũng theo đó mà biến mất. 

Thời gian sau đó, đường cong trở nên thịnh hành – những chiếc áo ngực nâng ngực kỳ diệu của những năm 1950 và 1960. Berry cho biết: “Có một sản phẩm áo ngực đáp ứng mọi nhu cầu thời trang… Tạo dáng cho váy hở lưng, áo ngực không dây cho váy không dây, sợi tổng hợp Lycra cho áo ngực giúp chúng ta có thể co giãn, di chuyển, giữ dáng… bản thân áo ngực đã trở thành thời trang”.

Dưới đây là 14 khoảnh khắc quan trọng trong quá trình phát triển của áo ngực.

Những năm 1500-Đầu những năm 1900: Áo nịt ngực

Áo corset thống trị trong nhiều thế kỷ, đặc biệt là ở châu Âu. Trong thời Trung cổ, cả hai giới đều mặc trang phục thu nhỏ vòng eo, mặc dù áo corset như ngày nay chúng ta nghĩ là chủ yếu được mặc bởi phụ nữ.

Đến những năm 1500, nó ít nhiều có hình dạng giống như 500 năm sau đó: Vải được gia cố bằng các dải rắn hoặc thanh giằng làm bằng vật liệu cứng như sừng, xương cá voi hoặc gỗ (sau này được thay thế bằng kim loại và vật liệu tổng hợp), được buộc chặt.

Hình dạng của corset thay đổi khi "hình dáng lý tưởng" của phụ nữ phát triển, mặc dù sự nhấn mạnh vào vòng eo thon gọn làm nổi bật ngực và hông là bền bỉ nhất. Đến đầu thế kỷ 20, một số người mặc corset năng động bắt đầu thoát khỏi trào lưu, nắm bắt thời trang và kéo theo những người phụ nữ khác.

1869: Herminie Cadolle tạo ra Corselet Gorge

Vào năm Tháp Eiffel mọc lên ở Paris, một công trình phá vỡ quy ước khác đã được hình thành: Chiếc áo ngực hiện đại đầu tiên. Nhà phát minh người Pháp Herminie Cadolle, chán ngán những chiếc corset khó chịu, đã cắt một chiếc corset thành hai mảnh: Một phần trên nâng đỡ ngực bằng dây đeo vai, và phần thứ hai, phần dưới nâng đỡ eo.

Bà đã giới thiệu phát minh của mình tại Triển lãm thế giới năm 1900 ở Paris dưới tên gọi “bien-être” hay “hạnh phúc”, và đến năm 1905, bà đã bán riêng nửa trên của chiếc áo ngực với tên gọi “soutien-gorge” (xu-chiêng) - thuật ngữ vẫn được sử dụng để mô tả áo ngực trong tiếng Pháp ngày nay.

Ngày 3/11/1914: Mary Polly Phelps Jacob được cấp bằng sáng chế cho chiếc áo lót

Phát minh của người phụ nữ thượng lưu người Mỹ Mary “Polly” Phelps Jacob được lấy cảm hứng từ một sự cố về trang phục: Khi chiếc corset của cô ấy bị thò ra khỏi váy trước một buổi dạ hội, cô ấy và người hầu gái đã thay thế đồ lót cứng bằng thứ gì đó mềm mại hơn: hai chiếc khăn tay khâu lại với nhau và buộc bằng ruy băng màu hồng. Nó đã gây chấn động trong vòng tròn xã hội có ảnh hưởng của cô ấy, và cô ấy đã được cấp bằng sáng chế cho “áo ngực hở lưng” của mình dưới bút danh “Caresse Crosby” vào năm 1914.

1914-1918: Chiến tranh thế giới thứ nhất thúc đẩy phụ nữ từ bỏ áo nịt ngực

“Ảnh hưởng của Thế chiến thứ nhất thực sự khiến áo ngực trở nên phổ biến”, Lora Vogt, giám tuyển giáo dục tại Bảo tàng và Đài tưởng niệm Thế chiến thứ nhất Quốc gia, cho biết. “Phụ nữ bắt đầu làm việc trong ngành công nghiệp chiến tranh, đạn dược. Bạn không thể làm điều đó trong khi mặc một chiếc corset”, Vogt nói.

Ngoài những nhu cầu thay đổi đặt ra cho phụ nữ, sản xuất corset giảm vì một lý do thực tế khác: chế độ phân phối thời chiến. Theo NPR, 28.000 pound (12,7 tấn) thép đã được chuyển hướng từ corset sang nỗ lực chiến tranh của Mỹ; đủ để đóng hai tàu chiến.

1916: Edgar Guggenheim cấp bằng sáng chế cho áo ngực Bandeau

Được thiết kế theo kiểu áo bó (scultetus), kiểu áo băng-đô (bandeau) đơn giản, bao gồm một dải vải kéo chặt qua ngực, được thiết kế để làm phẳng phần ngực theo kiểu áo flapper thời thượng lúc bấy giờ .

Những năm 1930: Tạo ra các kích cỡ cúp

"Có lẽ sự phát triển quan trọng nhất giúp cải thiện độ vừa vặn của áo ngực là sự ra đời của các kích cỡ cúp ngực được phân loại. Cho đến thời điểm đó, không có cách nào để các nhà sản xuất phân biệt giữa kích thước ngực và thể tích ngực", Lorraine Topper, nhà nghiên cứu và biên tập viên tại Bảo tàng Underpinnings cho biết.

Có một số tranh luận về việc ai là người đầu tiên giới thiệu kích thước cúp; Năm 1932, Formfit giới thiệu ba kích thước cúp: nhỏ, trung bình và đầy đặn. SH Camp & Company đã sử dụng các kích thước phổ biến hiện nay là A, B, C và D từ năm 1932, nhưng Bác sĩ Warner thường được ghi nhận là người đưa ra hệ thống chữ cái, hoặc ít nhất là đưa nó vào thị trường đại chúng.

Giữa những năm 1940: Nylon dân chủ hóa đồ lót

Tại Hội chợ Công nghiệp Anh năm 1947, đồ lót bằng vải nylon được quảng cáo là “một vẻ đẹp và một cuộc cách mạng”. Vải nylon nhẹ thay thế các loại vải nặng hơn, đắt tiền hơn như cotton và satin, giúp áo ngực và áo nịt ngực thoải mái hơn và giá cả phải chăng hơn. Vì nylon “không phù hợp để may thủ công”, Elizabeth Ewing viết trong Thời trang trong đồ lót“, mốt đồ lót lụa, satin và crepe thủ công… đã kết thúc. Đồ lót thực sự trở nên dân chủ”.

1941-1950: Áo ngực hình viên đạn hoặc Áo ngực hình nón

Năm 1941, Perma-Lift tung ra áo ngực hình viên đạn. Các cúp hình nón được tạo thành bằng cách khâu đồng tâm tạo thành một điểm nhấn mạnh mẽ trên mỗi núm vú. Chúng đạt đến đỉnh cao của sự phổ biến vào những năm 1950, khi "Những cô gái áo len" lấy cảm hứng từ các ngôi sao điện ảnh như Jane Russell và Marilyn Monroe mặc áo ngực bên trong áo len bó sát tôn lên vóc dáng của họ.

1947: Frederick Mellinger phát minh ra áo ngực độn

Sau Thế chiến thứ II, thời trang áo ngực của Mỹ bắt đầu vượt qua châu Âu vì hai lý do: sự phổ biến của các bộ phim Hollywood và sự phục hồi nhanh hơn của nước Mỹ sau những thiếu thốn của chiến tranh. Năm 1953, tác giả Pearl Binder trong một tác phẩm của mình đã viết: “Trong thế giới đói kém sau năm 1939… bộ ngực phụ nữ là biểu tượng rõ ràng của sự nuôi dưỡng” (Muffs and Morals).

Thợ may người Mỹ gốc Hungary Frederick Mellinger, người sáng lập Fredericks of Hollywood, trở về từ nghĩa vụ quân sự với cảm hứng từ những tấm áp phích hình ảnh cô gái gợi cảm của những người lính đồng đội. Năm 1947, ông đã phát minh ra áo ngực độn. Mặc dù sử dụng miếng đệm để tăng kích thước ngực không phải là một khái niệm mới, nhưng chúng đã được sản xuất hàng loạt trong thời đại này. Thậm chí còn có một tùy chọn khí nén mà phụ nữ có thể bơm căng đến mức mong muốn.

Những năm 1950: Áo ngực tập luyện

Trong khi các công ty sản xuất corset nhắm đến các cô gái trẻ là khách hàng tương lai ngay từ những năm 1920, thì sự bùng nổ dân số vào những năm 1950 đã dẫn đến sự gia tăng tiếp thị nhắm vào thanh thiếu niên.

Quảng cáo như một nghi thức chuyển giao: “Người mẹ hiểu biết gửi một cô gái đang lớn đến trường trong chiếc áo ngực đang lớn duy nhất. Cho dù cô ấy mười tuổi hay là một thiếu niên đều có nhu cầu về mặt tâm lý đối với một chiếc áo ngực. Nó mang lại cho cô ấy sự điềm tĩnh mới ở một lớp học mới, cho dù cô ấy có cần nó (về mặt thể chất) hay không.”

1958: Joseph Silvers cấp bằng sáng chế Spandex

Năm 1958, nhà hóa học Joseph Silvers của DuPont đã được cấp bằng sáng chế phát minh ra sợi Lycra, còn được gọi là Spandex. Không giống như cao su hoặc gọng, phát minh của ông có thể kéo dài gấp năm lần chiều dài ban đầu, co lại về hình dạng ban đầu và không mất đi độ đàn hồi. Độ bền của nó cũng quan trọng không kém: sợi Lycra chịu được mồ hôi, kem dưỡng da và chất tẩy rửa.

Berry cho biết: "Chất liệu tổng hợp mang lại cho phụ nữ sự thoải mái, hỗ trợ và khả năng di chuyển. Áo ngực không chỉ là vật nâng đỡ cơ thể nữa".

1964: Louise Poirier sáng tạo ra Wonderbra

Chiếc Wonderbra của nhà thiết kế người Canada Louise Poirier phức tạp đến mức có hơn 50 mảnh ghép liên quan đến quá trình tạo nên nó. Thay vì chỉ dựa vào lớp đệm, Wonderbra của Canadelle cố tình đẩy ngực lên để tạo khe ngực đầy đặn hơn và tạo ảo giác về kích thước cúp ngực lớn hơn. Wonderbra đã hồi sinh về mức độ phổ biến vào những năm 1990 nhờ chiến dịch gây tranh cãi “Hello Boys” có sự góp mặt của siêu mẫu Eva Herzigová.

1965: Áo ngực No Bra

Được làm từ vải nylon mỏng với phần viền chun, áo ngực “không áo ngực” năm 1965 của Rudi Gerneich được thiết kế để tạo cảm giác như người mặc không mặc áo ngực trong khi vẫn cung cấp khả năng hỗ trợ tối thiểu. Thời trang những năm 1960 ưa chuộng mọi thứ tự nhiên - miễn là bạn có thân hình thon gọn như siêu mẫu Twiggy. 

1977: Áo ngực thể thao

Khi được hỏi tại sao bà phát minh ra chiếc áo ngực thể thao đầu tiên, Lisa Z. Lindahl, tác giả của cuốn Unleash the Girls: The Untold Story of the Invention of the Sports Bra and How It Changed the World (And Me)/ tạm dịch: Giải phóng các cô gái: Câu chuyện chưa kể về việc phát minh ra áo ngực thể thao và cách nó thay đổi thế giới (và tôi), cho biết: “Tôi đang giải quyết vấn đề của riêng mình. Tôi là một vận động viên chạy bộ có bộ ngực đầy đặn. Chạy bộ rất khó chịu. Dây áo của tôi luôn tụt xuống. Mọi chuyện bắt đầu như một trò đùa. Tại sao lại không có đồ lót dây đeo dành cho phụ nữ?

Cô bắt đầu bằng cách viết ra những điều cô cần một chiếc áo ngực chạy bộ mà “Các dây áo không được tuột, không bị cọ xát, phải thoáng khí”. Người bạn và đồng sáng chế của cô, Polly Smith, đã tạo ra nguyên mẫu đầu tiên: “Chúng tôi lấy hai dây áo lót, cắt đôi, rồi khâu chúng lại với nhau. Tôi đã chạy trong chiếc áo đó. Tôi là người thử nghiệm. Một trong những cộng sự của tôi, Hinda Miller, đã nói Tôi sẽ chạy ngược về phía trước bạn để xem bạn nảy được bao nhiêu.

Lindahl, Miller và Smith không bao giờ mong đợi Jogbra (áo ngực thể thao) thành công như vậy. Lindahl cho biết: “Vào năm 1972, Đạo Luật IX (Luật bình đẳng giới) mang tính đột phá đã có tác động lâu dài bằng cách tăng cường sự tham gia của trẻ em gái và phụ nữ vào thể thao, nhưng không giải quyết được vấn đề những phụ nữ trẻ không thoải mái trên sân thể thao hoặc tự ti. Áo ngực thể thao đã giải quyết được hai rào cản đó”.

TSBT tổng hợp

Nguồn:

• https://www.history.com/news/bra-inventions-timeline-Jessica Pearce Rotondi
• https://www.thoughtco.com/chinese-clothing-dudou-687371