Hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS) Thứ Sáu, 17/01/2014, 00:00

Là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, do virút HIV gây ra. AIDS được viết tắt từ cụm từ tiếng Anh Acquired Immuno Deficiency Syndrome. Bệnh này còn được gọi là SIDA (theo tiếng Pháp là Syndrome dImmuno Deficience Acquise).

AIDS là hội chứng vì nó tập hợp nhiều triệu chứng gây ra do suy giảm miễn dịch vì nhiễm virus HIV. Đây là một hội chứng mắc phải vì người bệnh bị nhiễm bệnh này từ người khác mà không do di truyền mà có bệnh.

Triệu chứng – các giai đoạn của bệnh

Các biểu hiện lâm sàng của nhiễm trùng HIV được chia theo 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1. Nhiễm trùng cấp (còn gọi là sơ nhiễm)

2-8 tuần sau khi nhiễm HIV, bất kỳ qua con đường nào, 20% bệnh nhân có biểu hiện của một nhiễm trùng cấp với sốt (38-40 độ C), đau cơ, đau khớp, vã mồ hôi, mệt mỏi, chán ăn, nôn ói, tiêu chảy, viêm họng, phát ban đỏ ngoài da (xuất hiện ở 50% bệnh nhân), hạch to, lách to. Một số bệnh nhân có biểu hiện thần kinh như viêm não, viêm màng não, viêm dây thần kinh ngoại biên… Các triệu chứng này hiện diện trong vòng 5-10 ngày và tự khỏi hoàn toàn.

Trong giai đoạn này, mới có sự hiện diện của kháng nguyên trong máu. Phải chờ 2-12 tuần sau kháng thể mới xuất hiện và lúc này mới có thể xác định được bằng các xét nghiệm sàng lọc và chẩn đoán nhiễm HIV thông thường (huyết thanh chẩn đoán).

Trong thời gian này, do không biết mình nhiễm bệnh, người nhiễm HIV rất dễ truyền bệnh cho những người khác.

Giai đoạn 2. Nhiễm virus không triệu chứng

Sau thời kỳ nhiễm trùng cấp, bệnh nhân nhiễm HIV rơi vào giai đoạn dài không triệu chứng lâm sàng, nhưng chẩn đoán huyết thanh lại khá dễ dàng, dựa vào sự hiện diện của kháng thể kháng HIV.

Giai đoạn 3. Hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài

Sau khi huyết thanh dương tính, 50-70% trường hợp xuất hiện hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài. Hội chứng này được chẩn đoán khi có đủ các điều kiện sau:

Có ít nhất 2 hạch khác nhau (không kể hạch bẹn).

Mỗi hạch thường có đường kính trên 1 cm.

Hiện diện kéo dài trên 1 tháng.

Không giải thích được lý do nổi hạch (như  nổi hạch không do nhiễm trùng tại khu vực đó hoặc viêm hạch...)

Hay gặp nhất là hạch cổ, hạch dưới hàm và hạch nách. Một số hạch ít gặp hơn là hạch ở khuỷu tay, trung thất (trong lồng ngực), trong ổ bụng.

Giai đoạn 4. Biểu hiện lâm sàng thực sự của AIDS

Khi bệnh nhân được chẩn đoán là AIDS nghĩa là nhiễm trùng do HIV đã đến giai đoạn cuối cùng. Thời gian từ lúc xác định bệnh đến lúc chết thường không quá 2 năm, trung bình là 18 tháng. Riêng đối với trẻ em, thời gian này thường ngắn hơn, độ 10-12 tháng. Biểu hiện lâm sàng chính thường là nhiễm trùng cơ hội (ở phổi, hệ thần kinh, hệ tiêu hoá) hoặc ung thư. Thời gian bắt đầu có biểu hiện lâm sàng từ khi nhiễm HIV là từ 2 năm đến 10 năm. Thông thường nếu cơ thể yếu, có bệnh khác hoặc suy kiệt do sử dụng chất gây nghiện thì giai đoạn này sẽ đến sớm hơn.

-          Sốt kéo dài trên 1 tháng

-          Tiêu chảy kéo dài trên 1 tháng

-          Ho kéo dài trên 1 tháng

-          Viêm ngứa da toàn thân

-          Gầy (giảm trêm 10% trọng lượng cơ thể)

-          Xuất hiện nhiều bệnh như ung thư, lao, … Người bệnh nhanh chóng tử vong tuỳ theo điều kiện chăm sóc và điều trị.

-          Xét nghiệm HIV dương tính.