GIÃN CÁCH TÂM TRÍ TRONG THỜI ĐIỂM GIÃN CÁCH XÃ HỘI Thứ Tư, 25/08/2021, 17:00

Tôi biết rằng tiếp tục giãn cách xã hội vẫn sẽ là một thách thức, ngay cả đối với những người tin rằng đó là điều đúng đắn nên làm. Mục đích kép của việc giãn cách xã hội là giữ gìn sức khỏe cho mỗi cá nhân trong bối cảnh hỗn độn của đại dịch đồng thời cũng là bảo vệ những người xung quanh bạn. Cuộc sống mỗi chúng ta đều đã, đang và có thể sẽ tiếp tục đảo lộn ít nhiều; thật không dễ dàng gì để thay đổi thói quen về thời gian và không gian một thời gian dài đến vậy. Dù bây giờ bạn có khó khăn đến đâu, tôi tin rằng bạn đã làm rất tốt trong khả năng của mình rồi!

Đây cũng là thời điểm tốt để bản thân mỗi người quay về chăm sóc chính mình một cách chủ động và nâng cao khả năng ứng phó với hoàn cảnh. Suốt cả năm nay, bạn đã nghe nhiều về giãn cách xã hội rồi, không biết bạn đã bao giờ nghe đến “giãn cách tâm trí” [mental distancing] chưa?

Nếu chưa thì cùng tôi hiểu hơn nhé, tôi tin rằng tâm trí bạn sẽ mạnh khỏe lên ít nhiều nếu bạn hiểu được và biết cách áp dụng giãn cách tâm trí vào đời sống.

Giãn cách tâm trí là cụm từ dùng để mô tả khả năng của chúng ta “bước lùi lại và không phản ứng ngay lập tức, cho tâm trí có khoảng nghỉ để quan sát, thăm dò bối cảnh, và suy nghĩ về việc mình sẽ làm gì tiếp theo thay vì bị chi phối bởi kích thích ngay tức thì.” Giãn cách tâm trí hướng đến việc giúp chúng ta ngăn chặn những suy nghĩ hoặc cảm xúc không mấy dễ chịu đang chạy trốn “lây nhiễm” vào cuộc sống hằng ngày, đồng thời đảm bảo rằng bất kỳ điều tiêu cực hay căng thẳng nào xảy ra trong tâm trí cũng không thể truyền sang những người yêu thương xung quanh bạn. Bạn có thấy cơ chế này có gì đó khá giống việc giãn cách xã hội đang diễn ra để bảo vệ chúng ta khỏi vi rút corona không? Thực ra căng thẳng, hoang mang và lo âu nó tạo ra cũng tồi tệ không khác gì chính nó vậy.

Trước tiên, hãy thử đánh giá xem sự giãn cách tâm trí của chúng mình hiện tại đã hiệu quả chưa nhé.

Bạn có thể xem xét trạng thái tinh thần của bản thân vào một thời điểm nào đó mà tình huống căng thẳng diễn ra. Nếu như bạn cảm thấy bản thân tiêu cực hoặc căng thẳng hơn so với cách phản ứng thực tế bạn có thể đáp lại thì có lẽ bạn cần gia tăng khoảng cách giữa tâm trí và tình huống hiện tại. Mặt khác, nếu bạn không có bất kỳ phản ứng gì trong hoàn cảnh đó, thật tốt vì có thể bạn có một khả năng ứng phó tuyệt vời với tâm trí khỏe mạnh nhưng cũng có thể đó là một sự né tránh tạm thời.

Một cách khác nữa là bạn có thể quan sát, đánh giá các hoạt động chức năng hằng ngày trên các phương diện khác nhau, ví dụ như giấc ngủ, thói quen ăn uống, khả năng tập trung, hay các hoạt động chăm sóc bản thân nói chung. Tách rời tâm trí và hoạt động chức năng là một nền tảng để có được một sức khỏe tinh thần tốt. Nếu hoạt động chức năng của bạn có xu hướng kém đi, có thể giãn cách tâm trí kém hiệu quả đang cho phép những gì diễn ra trong tâm trí ảnh hưởng lên hoạt động sống của chính bạn.

Tuy nhiên, cũng như giãn cách xã hội, bạn có thể sẽ không thoải mái khi bước lùi lại hay đứng ra ngoài tâm trí của chính mình. Đặc biệt, điều này càng khó khăn hơn đối với những ai có thói quen gắn kết trải nghiệm tâm trí với “bản thân”. Chúng không hoàn toàn là một. Thật khó để định nghĩa chính xác “bản thân” ở đây là gì, nhưng có thể hiểu rằng đó là “một người” quan sát những gì đang diễn ra trong tâm trí bạn và sau đó sắp xếp những trải nghiệm này vào các hoạt động có giá trị.

Do đó, lần tới nếu bạn có một suy nghĩ buồn rầu hay lo lắng, ví dụ như “Dịch bệnh không bao giờ có thể kết thúc”, hãy thử diễn đạt lại nó theo hướng làm gia tăng “giãn cách tâm trí” bằng cách nói rằng “Tôi đang có suy nghĩ là dịch bệnh không bao giờ có thể kết thúc.” Lúc này, bạn như là một người kể lại suy nghĩ của chính mình.

Lùi lại hay bước ra ngoài tâm trí của chính mình sẽ giúp bạn có cơ hội phát hiện ra những méo mó, phóng đại hay thu nhỏ mà tâm trí đang tạo ra và cho bạn thời gian để “sửa chữa” nó đúng như vốn nó nên diễn ra. Khả năng không để tâm trí ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sống hay hành vi của bạn sẽ có sự cải thiện. Hãy nhớ rằng sự cam kết, kiên trì là cần thiết để bạn có thể làm điều này trong bất kỳ tình huống khó khăn nào.

Một điều quan trọng nữa là chúng ta phải trung thực với chính mình. Nếu bạn chỉ đơn giản là kiệt sức không đủ khả năng tạo ra giãn cách tâm trí nữa, điều đó là hết sức bình thường với nhiều người. Bạn không hề đơn độc trong những khoảng thời gian như vậy. Không có gì phải xấu hổ khi thừa nhận điều đó. Việc bạn nhận diện được thực tế đang diễn ra chính là dấu hiệu của sức mạnh chứ không phải là sự yếu đuối, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ đến từ bất kỳ ai mà bạn tin tưởng.

Một ngày sắp tới, hy vọng sẽ sớm thôi, sự giãn cách xã hội sẽ không còn cần thiết nữa. Nhưng các kỹ năng giãn cách tâm trí sẽ mang lại lợi ích cho chúng mình nhiều thời điểm hơn nữa về sau.

 

Theo Chuyện mầm hạnh phúc