Cái nhìn mới về mãn dục nam Thứ Sáu, 04/09/2020, 09:00

Ở thế kỷ 17, người từ 50 - 60 tuổi đã được gọi là người già. Thế nhưng, từ đầu thế kỷ thứ 21, những người trên 65 tuổi còn sung sức năng động trên mọi bình diện, tiếp tục ước mơ và thực hiện hoài bão cá nhân và bền bỉ trong đời sống tình dục thì không gọi là người già. Rõ ràng, nếu chỉ căn cứ vào số tuổi để xác định tuổi già là chưa hợp lý. Đối với vấn đề mãn dục nam cũng như vậy.

Mãn dục nam là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa kết hợp với tuổi cao, biểu hiện bằng việc suy giảm nồng độ testosterone trong máu (<10 nanomol/lít) và hàng loạt các triệu chứng khác của thời kỳ mãn dục nam. Để đặt tên cho căn bệnh này, thế giới hiện nay dùng 3 cụm từ: Hội chứng suy giảm một phần nội tiết tố sinh dục nam giới ở người đàn ông cao tuổi; Suy sinh dục muộn ; Mãn dục nam.

Nội tiết tố nam liên quan đến tuổi cao

Nội tiết tố nam đặc biệt là testosterone giảm sút liên quan đến quá trình lão hóa của tuổi già, ngược lại, tuổi già cũng làm cho việc xuất tiết các loại nội tiết tố giảm sút đi. Người ta tính rằng hàng năm lượng nội tiết tố nam bị giảm từ 0,8 - 1,3% và khi đến 50 -70 tuổi sẽ bị giảm từ 30 - 50%. Từ đó, nhu cầu và hoạt động tình dục giảm đi rõ rệt, trừ những người còn giữ được nồng độ nội tiết tố nam bình thường vẫn có thể duy trì bền bỉ trong đời sống tình dục.

Triệu chứng và chẩn đoán

Mãn dục nam giới có 12 triệu chứng

3 triệu chứng về tình dục sinh sản: Giảm ham muốn tình dục. Rối loạn cương dương. Giảm số lượng tinh trùng.

9 triệu chứng toàn thân: Béo phì, béo bụng. Teo khối lượng cơ. Loãng xương. Các bệnh tim mạch. Rối loạn hô hấp. Biến dạng da, lông, tóc móng. Suy giảm thần kinh. Suy giảm tinh thần, tâm lý. Suy giảm hệ thống tạo máu.

Suy giảm nồng độ testosteron là một nguyên nhân gây mãn dục nam.

Chỉ cần có 1 triệu chứng về tình dục sinh sản 2 triệu chứng toàn thân là đủ để hướng chẩn đoán về mãn dục nam. Về xét nghiệm máu: giá trị vàng là lượng nội tiết tố nam testosterone thấp dưới mức bình thường (từ 10 - 35 nanomol/lít).

Hướng xử lý

Suy giảm ham muốn và hoạt động tình dục ở người cao tuổi là tất yếu, thể hiện với mãn dục nam (andropause) và mãn kinh ở phụ nữ (menopause). Tình trạng suy giảm tình dục này chỉ là 1 trong các hậu quả nặng nề toàn thân khác nhau về tim mạch, hô hấp, thần kinh, tâm thần... mà nguyên nhân cơ bản là giảm nồng độ nội tiết tố sinh dục trong cơ thể theo tuổi. Bồi phụ kịp thời sự giảm thiểu đó không chỉ đơn thuần giải quyết tình trạng suy giảm tình dục mà quan trọng hơn cả là nâng cao chất lượng sống của người cao tuổi, giảm tỷ lệ các bệnh toàn thân khác.

Khi có tuổi, ham muốn và hoạt động tình dục giảm đi nhưng người trên 70 tuổi hoàn toàn có thể sinh hoạt tình dục nếu duy trì được nồng độ nội tiết tố sinh dục. Tại các nước phát triển, việc bổ sung nội tiết tố nam (testosterone) và nữ (estrogen) đã luôn được lưu ý ngay từ khoảng 40 tuổi. Tập tục của Việt Nam và các nước phương Đông còn khắt khe trong quan niệm đánh giá về đạo đức con người cứ nghĩ rằng người cao tuổi có suy giảm tình dục lại càng có điều kiện thể hiện đạo đức! Có biết đâu về y học, đây lại là 1 dạng bệnh lý do suy giảm nội tiết tố, trong tâm tư sâu thẳm của người bệnh, đây là nỗi mặc cảm bất lực hết sức nặng nề.

Tuổi thọ trung bình ngày một nâng cao, số lượng người cao tuổi suy giảm tình dục ngày một nhiều. Việc điều trị suy giảm tình dục ở người cao tuổi là rất cần thiết bởi mang lại chất lượng cuộc sống cao hơn, mang tính nhân văn đầy thiết thực.

BS Lê Sĩ Trung