Thông điệp của Tổng thư ký Liên hiệp quốc nhân ngày Thế giới phòng chống HIV/AIDS 1/12 Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Trong một thời gian quá dài, thế giới đã từng chối bỏ vấn đề này. Nhưng trong một thập kỷ lại đây, thái độ này đã thay đổi. Toàn thế giới đã bắt đầu cuộc chiến chống lại AIDS một cách nghiêm túc như nó đáng phải thế.

Chưa bao giờ các hỗ trợ tài chính được cam kết nhiều như vậy, chưa bao giờ người bệnh được tiếp cận với phương pháp điều trị kháng vi-rút rộng rãi như bây giờ, và ở nhiều quốc gia cũng chưa bao giờ có những cố gắng chống lại sự lây lan của AIDS như lúc này. Ngày nay, khi mà số các ca lây nhiễm ngày càng có chiều hướng tăng lên trên phạm vi toàn cầu, chúng ta càng cần phải vận động quyết tâm, ý chí  của các nhà lãnh đạo chính trị hơn nữa.

Sự ra đời của UNAIDS từ một thập kỷ trước đây đã giúp tập hợp sức mạnh và nguồn lực của các thành viên khác trong đại gia đình Liên Hợp Quốc và là mốc son đánh dấu sự thay đổi về phương thức ứng trả của thế giới với AIDS. 5 năm về trước, tất cả các thành viên trong hệ thống Liên Hợp Quốc đã tạo một dấu ấn nữa trong công cuộc này, bằng “Bản Tuyên bố Cam kết Phòng chống AIDS”, đề cập đến hàng loạt các chỉ tiêu cụ thể, ngắn và dài hạn để chống lại dịch.

Cũng vào năm đó, trong cương vị là Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, tôi đã xác định phòng chống HIV/AIDS nhiệm vụ ưu tiên của cá nhân, và đã kêu gọi gây dựng được một “quỹ phục vụ cuộc chiến phòng chống AIDS” với số tiền bổ sung từ 7 đến 10 tỉ đôla một năm. Đến ngày hôm nay, tôi rất tự hào là người bảo trợ cho Quỹ Toàn Cầu Phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét, đã hỗ trợ hơn 2,8 tỷ đôla cho các chương trình phòng chống AIDS, Lao, Sốt rét trên toàn cầu. Gần đây, chúng ta cũng ghi nhận sự gia tăng đáng kể về các nguồn tài chính đóng góp từ các nhà tài trợ song phương, các quốc gia, các tổ chức xã hội dân sự và nhiều nguồn khác. Nguồn kinh phí đầu tư cho công cuộc phòng chống AIDS tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đã đạt hơn 8 tỷ đôla một năm. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhiều hơn nữa, để đến 2010, tổng nguồn ngân sách cần để ứng phó một cách toàn diện với AIDS ước tính phải đạt được hơn 20 tỷ đôla một năm. Song, hiện tại chúng ta mới chỉ bắt đầu đưa được các nguồn lực và chiến lược đến đúng địa điểm.

Hiện tại, các ứng phó đã bắt đầu thực sự đi vào quỹ đạo hoạt động, do đó càng cần tăng thêm các nguồn lực nhiều hơn nữa. Chúng ta không thể liều lĩnh để cho những thành tựu vừa đạt được cũng như những nỗ lực to lớn của rất nhiều người bị hủy hoại. Và thách thức trong lúc này là thực hiện tất cả các cam kết đã đưa ra, bao gồm Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ, do chính các quốc gia trên toàn thế giới nhất trí nhằm
dừng và băt đầu đảo ngược tốc độ lây truyền của HIV vào năm 2015. Các nhà lãnh đạo cần phải nhận thức rằng khống chế được tốc độ lây truyền của AIDS cũng là điều kiện tiên quyết để đạt được hầu hết các Mục tiêu khác,- và cộng đồng Quốc tế  đã đồng ý việc đạt các Mục tiêu Thiên niên kỷ này sẽ là nền
tảng cho kế hoạch xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn trong thế kỷ 21. Các nhà lãnh đạo cần thực hiện phần trách nhiệm giải trình của mình và cũng như mỗi chúng ta cũng phải phát huy trách nhiệm của cá nhân.

Trách nhiệm giải trình - chủ đề chính của ngày Thế giới phòng chống AIDS năm nay,- yêu cầu từng vị Tổng thống, từng ngài Thủ tướng, mỗi vị đại biểu Quốc hội, các Nghị sĩ , và mỗi chính trị gia  sẽ quyết định và tuyên thệ “Phòng chống AIDS sẽ bắt đầu từ chính bản thân tôi”. Trách nhiệm giải trình cũng đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải tăng cường các nỗ lực nhằm bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, đó là những người
sống với AIDS, thanh thiếu niên, người hành nghề mại dâm, người tiêm chích ma túy, hoặc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới.  Trách nhiệm giải trình cũng yêu cầu tất cả mọi người cùng nhau hợp tác cùng với nhóm xã hội dân sự đóng vai trò trọng yếu trong cuộc chiến chống AIDS. Trách nhiệm giải trình cũng đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải hành động để có được những thay đổi thực sự và tích cực nhằm tăng cường quyền lực và niềm tin cho phụ nữ và em gái, và làm chuyển biến mối quan hệ giữa nam và nữ ở các tầng lớp xã hội khác nhau.

Nhưng trách nhiệm giải trình không chỉ dừng lại ở những người có quyền lực, mà còn liên quan đến mỗi chúng ta. Trách nhiệm giải trình đòi hỏi các doanh nhân phải tiến hành phòng chống HIV tại nơi làm việc và cho cả cộng đồng, phải quan tâm tới những lao động bị nhiễm và gia đình của họ. Trách nhiệm giải trình cũng bắt buộc những nhân viên y tế, lãnh đạo các cộng đồng và các tổ chức tôn giáo phải lắng nghe và quan tâm mà không được phán xét. Trách nhiệm giải trình cũng yêu cầu những người cha, những người chồng, cậu con trai và những người anh trai, những cậu em trai phải ủng hộ và khẳng định các quyền của phụ nữ. Trách nhiệm giải trình cũng đòi hỏi các nhà giáo phải nuôi dưỡng mơ ước và nguyện vọng của các nữ sinh. Trách nhiệm giải trình đòi hỏi từng người nam giới phải giúp đỡ nhau để bảo đảm rằng phái nam khác hiểu và thực hiện trách nhiệm của mình và hiểu rằng người đàn ông chân chính có nghĩa vụ bảo vệ những người khác khỏi hiểm nguy. Và Trách nhiệm giải trình cũng đòi hỏi mỗi chúng ta phải đưa AIDS ra khỏi bóng tối, và truyền đi thông điệp “Im lặng là chết”.