Những tay kéo nói ''chuyện thầm kín'' Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Anh Nguyễn Văn Hương vừa luôn tay kéo, vừa thủ thỉ với chàng thanh niên trẻ: “Em cứ tới số 17 Lê Đại Hành - quận Hồng Bàng, Số 21 Lê Lợi - quận Ngô Quyền… mà tiến hành xét nghiệm, có thể liên lạc qua điện thoại trước để biết thêm chi tiết… ” .

Ngay chỗ ghế bên cạnh, anh Nguyễn Văn Điện say sưa hướng dẫn khách “sử dụng bao cao su cho đúng cách”.

Quay sang tôi, anh vui vẻ: “Mình gia nhập đội hơn hai năm nay. Đội được chính quyền địa phương cho phép hoạt động hớt tóc tập trung trên một số đoạn vỉa hè, không lo chạy loạn trong những đợt dọn dẹp lòng lề đường nên thu nhập có ổn định hơn. Lại được góp sức tuyên truyền phòng chống HIV, cũng thấy cái nghề mưu sinh của mình thêm phần ý nghĩa”.

Tổ của phường Hoàng Văn Thụ có tất cả 8 người, do anh Phạm Văn Hải làm tổ trưởng. Đây chỉ là một trong tổng cộng 12 tổ cắt tóc như thế này tại Hải Phòng. Kể từ khi thành lập (2001) đến nay, số thành viên cắt tóc kiêm tuyên truyền viên đã phát triển lên tới 120 người, phân chia rải rác khắp các điểm trên địa bàn thành phố: Cát Dài 1, Cát Dài 2, Trần Hưng Đạo, Lê Đại Hành, Lạch Tray, Niệm Nghĩa, Lê Lợi, Vạn Mỹ, Bến Bính, Quán Trữ, An Dương, Phạm Hồng Thái…

Nhiệm vụ của mỗi tổ viên là hớt tóc đúng nơi qui định, đảm bảo vệ sinh, an toàn, thẩm mỹ…kết hợp tư vấn, phát tờ rơi, tuyên truyền kiến thức về HIV – AIDS cho khách  hàng. Mỗi năm một lần, các đội tham gia chương trình cắt tóc miễn phí tổ chức tại Nhà hát lớn Hải Phòng, nhân Ngày quốc tế phòng chống AIDS.

Chỉ vào tập tài liệu xếp gọn ghẽ trên giá gương, anh Điện hào hứng: “Để tư vấn được cho khách hàng không đơn giản chút nào đâu nhé. Nhiều khi họ đưa ra những câu hỏi rất “hóc búa”, nếu không có vốn kiến thức sâu sắc, toàn diện về HIV - AIDS thì khó lòng giải đáp được. Bọn mình phải dành thời gian nghiên cứu tài liệu, trau dồi kiến thức và thường xuyên tập huấn nâng cao thì mới đủ tự tin cắt tóc kiêm tư vấn” .

Trung bình một ngày, mỗi thợ cắt tóc tuyên truyền cho từ 10 – 20 khách hàng, đa số đều là thanh niên.

Phần lớn khách rất ngại đề cập đến “vấn đề nhạy cảm”. Các “phó cạo” phải tạo ra được sự đồng cảm, gần gũi với khách, kết hợp tuyên truyền một cách khéo léo.

“Thông qua câu chuyện phiếm, chuyện vui, chúng tôi gài vào những thông tin về HIV – AIDS, rồi lôi kéo họ cùng trò chuyện, tranh luận. Có nhiều bạn trẻ khi đã “vào đề” hỏi và nói say sưa, quên hẳn thái độ e dè hay thờ ơ ban đầu” - Anh Lê Văn Hiến (phường Lê Đại Hành) bật mí.

Anh nhắc lại chuyện một thanh niên không may dẫm phải kim tiêm có dính máu ở khu đường tàu, một lái xe đường dài hoang mang vì trót quan hệ với gái làng chơi. Những khúc mắc trong lòng, họ không biết chia sẻ cùng ai. Tình cờ đến cắt tóc, được anh gợi mở, họ dần dần bày tỏ tâm sự. “Mình đã tư vấn khá kỹ, giới thiệu họ đi xét nghiệm ở một số địa chỉ tin cậy”.

Hơn một tháng sau, cả hai vị khách quay lại hớt tóc, vui mừng thông báo kết quả “âm tính” và không ngớt lời cảm ơn anh thợ vui tính tốt bụng.

Có không ít khách hàng tới cắt tóc chính là những người nghiện ma túy hoặc bệnh nhân nhiễm HIV. “Với những trường hợp đó, vừa chú ý cẩn trọng để giữ gìn an toàn cho bản thân, nhưng vẫn đảm bảo thái độ phục vụ thân thiện” - Anh Long (phường Cát Dài) cho hay. “Tất nhiên, càng là người trong cuộc, càng khó để tiếp cận, tuyên truyền, song khi thấy sự chân thành và mong muốn giúp đỡ thật lòng của mình, họ cũng sẵn sàng cởi mở”.

Sau nhiều năm hoạt động, mô hình tổ đội cắt tóc tuyên truyền phòng chống HIV - AIDS trở nên khá thân thiết và dành được nhiều cảm tình của người dân thành  phố Cảng.

“Những thợ cắt tóc kiêm tuyên truyền viên góp phần không nhỏ đưa kiến thức phòng chống AIDS len lỏi vào tận các tầng lớp bình dân” - Ông Nguyễn Quang Thịnh, Giám đốc trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe sinh sản Hải Phòng khẳng định. Chính vì thế, Hải Phòng vẫn tiếp tục duy trì, nhân rộng mô hình này mặc dù không còn nguồn tài trợ từ nước ngoài.

Phạm Huệ