Những nạn nhân vô tội của sự vô trách nhiệm Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Đơn cử hai trường hợp của hai thanh niên ở Thái Nguyên và Ninh Bình.

Pháp luật cần lên tiếng

Anh Phạm Ngọc Mạnh quê ở Ninh Bình đã bị thanh lý hợp đồng khi vừa làm việc ở Malaysia không lâu vì bị nhiễm HIV (?). Không tin là mình bị nhiễm, về nước, anh đã làm xét nghiệm ở nhiều nơi và đều cho kết quả âm tính. Hạnh phúc như thể trong mơ, anh vào TP.HCM tìm gặp những người có trách nhiệm của công ty LASEC thuộc Tổng Công ty Xây dựng 4 - TP.HCM (cơ sở đã làm thủ tục cho anh đi Malaysia) để trình bày sự việc, những mong được minh oan và trở lại Malaysia làm việc. Sau nhiều lần bị từ chối, anh được ông Giám đốc LASEC Phạm Ngọc Minh trả lời là "Việc này do sở di trú Malaysia làm, anh muốn làm to chuyện cứ sang đó mà đòi”.

Những tưởng như thế đã là quá khổ với Mạnh, ai ngờ về quê anh còn chịu sự ghẻ lạnh, xa lánh của bà con lối xóm vì anh "bị" nhiễm HIV. Anh có ngờ đâu rằng trước đó công ty LASEC đã có thông báo về địa phương về tình trạng HIV của anh. Tin này nhanh chóng lan đi khắp trong xóm ngoài làng. Ngay cả người vợ đầu gối tay ấp với anh bấy lâu cũng tỏ ra e ngại với anh.

Không ai dám gần Mạnh và cũng không ai tin vào tờ kết quả xét nghiệm mới có ghi chữ "âm tính". Không chịu nổi sức ép và sự kỳ thị của xóm giềng, Mạnh phải rời quê phiêu bạt vào Tp.HCM làm thuê kiếm sống qua ngày.

Gầy rộc người đi vì nỗi ám ảnh bởi sự xa lánh của mọi người, vì suy nghĩ đến sự bất công và vô lý, Mạnh vẫn không hiểu tại sao công ty LASEC không gửi công văn cải chính về địa phương là anh không nhiễm HIV. Cũng có người mách anh nên đi kiện, nhưng liệu một người thấp cổ bé họng, dân quê chân lấm tay bùn như anh có thể thắng được công ty LASEC trong vụ kiện mà anh không còn đủ thời gian, sức lực, tiền bạc và cả lòng tin nữa...?

Như thế vẫn chưa đủ!
 
Trường hợp của em Nguyễn Đình Thi ở Phổ Yên - Thái Nguyên có vẻ may mắn hơn khi em đã được thanh minh, được bồi thường danh dự, nhưng những ngày tháng sống trong sự thất vọng, tủi nhục thì cũng thật kinh hoàng với em.

Tai hoạ xảy đến với Thi và gia đình khi Trung tâm Y tế huyện Phổ Yên - nơi xét nghiệm các mẫu máu cho thanh niên khám tuyển nghĩa vụ quân sự - thông báo rằng Thi đã bị nhiễm HIV và không đủ điều kiện nhập ngũ.

Nghe tin dữ, Thi không kiềm chế được và chạy ra Quốc lộ 3 để đâm đầu vào ô tô. May mắn là bố Thi ra kịp và kéo em vào. Tuy nhiên từ đó Thi suy sụp và tuyệt vọng. Cuộc sống của em trở nên cô độc bởi những lời dị nghị, sự xa lánh và ghẻ lạnh của bạn bè, hàng xóm.

Không khí trong gia đình Thi từ đó luôn căng thẳng, cuộc sống như trong địa ngục. Không tin vào chính mình, lần lượt các thành viên trong gia đình phải đi xét nghiệm máu tại Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Thái Nguyên. Kết quả tất cả đều âm tính.

Để thanh minh cho con và lấy lại danh dự cho gia đình, bố Thi đã đưa Thi về Hà Nội để xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm cho thấy Thi có phản ứng âm tính với kháng nguyên HIV. Nhưng những người có trách nhiệm của huyện Phổ Yên và tỉnh Thái Nguyên đã "làm tình làm tội" bố con Thi, khiến hai cha con phải quay lại Hà Nội làm xét nghiệm lại nhiều lần vì họ cho rằng "kết quả xét nghiệm này chưa chính xác".

Các xét nghiệm sau đó đều cho kết quả âm tính. Thông tin về việc Thi bị nhiễm HIV được cải chính. Trung tâm Y tế huyện Phổ Yên đã nhận trách nhiệm hoàn toàn, đồng thời cho biết sẽ bồi thường cho Thi và gia đình theo đúng quy định của pháp luật (khoảng 5 - 10 triệu đồng) và sẽ có hình thức kỷ luật thích đáng đối với việc làm tắc trách của bác sĩ Nguyễn Văn Thảo, người đã làm xét nghiệm cho Thi.

Thi được minh oan, gia đình Thi được bồi thường thiệt hại và chi phí trong những lần về Hà Nội xét nghiệm. Nhưng ai có thể bồi thường và bù đắp cú sốc lớn về tinh thần và những chuỗi ngày tủi nhục mà Thi đã trải qua?

Những trường hợp như của Mạnh và Thi không phải là hy hữu. Đã từng có rất nhiều người từng bị hàm oan như họ. Có người được minh oan, bồi thường, nhưng cũng có người thì bị lẳng lặng “lờ” đi, và số phận của những con người đó không biết sẽ còn trôi dạt về đâu. Nhưng dù có bồi thường đi chăng nữa thì những tổn thất mà họ đã từng phải gánh chịu thì không gì có thể bù đắp nổi. Chính vì vậy mà vấn đề đặt ra ở đây không chỉ là việc “sai thì sửa” nữa, mà cần phải có những biện pháp mang tính chế tài nghiêm ngặt hơn nữa đối với những người đang làm công việc có liên quan đến tương lai, sinh mạng của con người... 

Sơn Nam