Ngõ hẻm cuộc đời Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Đám tang cứ lặng lẽ đi, những người dưới ruộng, hai bên đường cứ nghiêng ngó, chỉ trỏ: "Thằng Hải à? Cái thằng trời đánh ấy có chết cũng chẳng ai thương", "Nghe nói nó chết vì bị sock thuốc", "Nó chết thì làng mình nhẹ gánh nặng, chứ nó mà còn sống thì còn nhiều người khổ với nó", "Nhiễm cái bệnh ấy vào chết sớm đi là còn phúc đấy!", "Đẹp trai, cao to thế mà ngu, ngu thì chết chứ tội tình gì?".....Những tiếng xì xèo, những lời bàn tán, người ta bỏ cả công việc để nhìn lên đám tang nọ, người ta kể chuyện cho nhau, người ta bình phẩm và hầu hết đều nhất trí với nhau rằng: "Nó chết là đáng đời lắm!".

Sau đám tang ...

Người vợ trẻ thu gom đồ đạc, tư trang của chồng, trong chiếc hòm duy nhất của anh có vài bộ quần áo, một tấm ảnh chụp thời thanh niên và dưới đáy hòm, một quyển nhật kí. Chị lặng lẽ giở đọc.

"Ngày...tháng...năm...

Đang lui cui sửa cho vợ cái xe đi chợ, thằng Quang từ đâu chạy về, nước mắt nước dãi ròng ròng :"Bố ơi, chúng nó không thèm chơi với con, chúng nó bảo bố mày là thằng nghiện, thằng si đa, mày không xứng đáng chơi với bọn tao, mày về mà chơi với thằng siđa nhà mày ấy".

Uất nghẹn và cay đắng, lòng trào dâng nỗi thương con vô bờ, con ơi, nếu không có con ở đó, nếu tiếng khóc của con không đủ nức nở để ngăn bố lại, chắc bố đã xách dao chém chết cha cái thằng độc mồm độc miệng chửi rủa con như thế rồi. Bố chợt nhớ lại vài hôm trước đây, khi bố mới bước chân về đến cổng làng, gặp ai bố cũng chào, thế mà ai cũng chỉ đáp lại bố bằng một tiếng "Ừ" duy nhất, với một vẻ lạnh lùng mà bố không hiểu được. Bố lật lại từng khuôn mặt để tìm kiếm ai là đứa độc mồm độc miệng ấy, nhưng làm sao bố biết được?Ai cũng một vẻ lạnh lùng ấy, một vẻ u ám ấy, không ai nói với bố một câu nào, cứ như thể việc bố không có mặt ở cái làng này gần một năm nay không đủ để họ hỏi han lấy một câu chuyện.

Giờ thì con đã làm cho bố hiểu, thì ra người ta cố tình xa lánh bố, cố tình hắt hủi bố vì bố mắc nghiện, vì bố bị nhiễm HIV, đau đớn và tủi nhục quá, con ơi ...

Ngày... tháng... năm...

Ông trưởng thôn đến nhà mình chơi, mình thấy ấm lòng vì được chính quyền quan tâm, ở trung tâm cai nghiện, các cán bộ dặn dò rất kĩ là về phải trông cậy vào sự giúp đỡ của chính quyền, thế mà lạ, ông ấy nói chuyện với mình nhạt như nước ốc, mình rót nước mời mà ông ấy không nỡ đưa tay cầm, cứ nhất định bắt mình đặt cốc nước xuống bàn, và chén nước vẫn còn nguyên khi ông ấy ra về mặc dù trời rất nóng. Chả lẽ ông ấy ghê tởm mình đến thế sao?

Ngày... tháng...năm...

Ở nhà mãi chán quá! Mấy hôm rồi mình lên thị trấn tìm việc làm cho đỡ buồn, mình có nghề mộc cũng khá, ai ai cũng biết. Trước rất nhiều người muốn mình về làm cho họ, thế mà giờ thì gõ cửa nhà nào cũng bị từ chối khéo.

Gặp lại thằng Hùng Tít trên phố huyện, anh em lâu ngày gặp nhau mới có dịp hàn huyên, chén tạc chén thù, mình lại đang chán đời, mà cái thằng Hùng vẫn vậy, vẫn cái tính ba hoa chích choè không bỏ đi đâu được. Nó hứa sẽ tìm việc cho mình, kiếm được nhiều tiền hẳn hoi nhưng mình phải giữ bí mật. Nó rủ mình hít lại..."

Và giữa cuốn nhật kí là một lá thư:

"Gửi gia đình yêu thương của tôi!
Bố mẹ yêu kính,
Em và con thân yêu.
Khi mọi người đọc thư này cũng là lúc con không còn trên cõi đời này nữa. Đây là những lời cuối cùng con gửi gắm tới mọi người....

...Con là đứa con trai bất hiếu với bố mẹ, anh là người chồng tội lỗi với em, bố là người cha khốn nạn của con... Con chết đi, chỉ mong mọi ngưồi đừng bao giờ nghĩ đến và nhớ đến đứa con khốn nạn này nữa...

... Từ khi ở trại cai nghiện về, con tự đặt cho mình một quyết tâm sắt đá: Làm lại từ đầu, con mong con tìm lại được mình ngày xưa, được sống cuộc sống bình dị thanh thản và hạnh phúc bên mọi người như con đã từng được sống....

....Nhưng con rất buồn khổ và đau đớn vì không ai thèm giơ tay cứu vớt cuộc đời con cả... Ở nhà mình con sống mà như đã chết, con ăn cơm phải có bát riêng, đũa riêng, con ngủ phải có giường riêng, không ai cho con động vào việc gì, sờ mó vào bất cứ cái gì trong nhà mình cả. Con thấy cô đơn lạnh lẽo ngay trong nhà mình, ngay trong cuộc sống thường ngày với những người thân yêu nhất của mình. Bố mẹ hình như ngày càng xa lánh con, thấy xấu hổ, nhục nhã vì có đứa con là con. Vợ con ngày càng tỏ ra khó chịu khi có người chồng là con, chỉ có thằng Quang là còn muốn chơi với bố... Nếu không có nó, chắc con không thể sống tiếp, dù chỉ một ngày...

.....Con đã quay lại hút và chích, những lúc tỉnh táo con biết mình có lỗi, và giờ là lúc con tỉnh táo nhất, con quyết định mình phải thay đổi, và con không còn lựa chọn nào khác... tất cả mọi người đều xa lánh con, bệnh con ngày càng nặng.... con chỉ còn con đường duy nhất, đó là cái chết... Con sẽ chết bằng chính thứ đã giết chết cuộc đời con bấy lâu nay -  Heroin.

.....Tấm ảnh bố để lại là để tặng con trai yêu quý của bố, con hãy sống và khôn lớn, nhớ tới bố khi bố còn là một con người như trong tấm ảnh đó. Đừng bao giờ con đi lại con dường mà bố của con đã đi qua.

.....Con cầu xin bố mẹ, anh cầu xin em hãy nuôi dạy thằng Quang nên người, đừng để nó rơi vào con đưòng lầm lỡ của bố nó...

Lần cuối con cầu xin mọi người hãy tha thứ cho con!"

Người ghi lại câu chuyện này không biết nói gì hơn là lời chia buồn sâu sắc với những cảnh đời bất hạnh, sự bất hạnh trớ trêu xuất phát từ nhận thức của con người về một căn bệnh, cái đã đẩy những số phận người đến bước đường cùng. Và tác giả chỉ biết tiếc cho những nhận thức sai lầm ấy. Giá như cộng đồng nhận thức đúng đắn hơn và đối xử nhân ái hơn, giá như chính quyền quan tâm sâu sắc hơn, có trách nhiệm hơn và bớt kì thị hơn, giá như gia đình hiểu biết hơn, rộng lượng và bao dung hơn đối với những người nhiễm HIV/AIDS khi họ trở về với gia đình, quê hương thì chắc sẽ không còn những dòng cay đắng, những lời đau xót trên, sẽ bớt đi những sự kết thúc đau thương mà chúng ta vừa chứng kiến, sẽ không có sự quay trở lại với ma tuý như Hải đã từng quay lại, con số 80% năm đầu và 90% năm thứ hai tái nghiện sau khi trở về từ trại cai nghiện chắc sẽ giảm nhiều.

Những người mắc căn bệnh thế kỉ luôn rất nhạy cảm với sự đối xử của mọi người xung quanh. Họ luôn khát khao được trở về là con người theo đúng nghĩa của nó, và chỉ có tình thương yêu, lòng bao dung và nhân ái của con người mới cứu vớt được họ. "Hãy cho chúng tôi một cơ hội để trở lại làm người" - đó là lời cầu xin của không ít người nhiễm HIV/AIDS ở các trung tâm giáo dục bệnh nhân HIV/AIDS hiện nay khi họ quay về tái hoà nhập cộng đồng. Và để cứu vớt những số phận, những con người vốn là con em ta, là vợ - chồng ta, là bạn bè, người thân của ta, là hàng xóm láng giềng của ta, để xoá nhoà cái ranh giới mỏng manh giữa thiện và ác, đưa những con người lầm lỡ một thời trở về với đời sống bình dị như nó vốn có chẳng phải là việc có ý nghĩa đáng làm lắm sao?

Nguyễn Yến Nhi