Kỳ thị và lây nhiễm - cái vòng luẩn quẩn Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Hiện nay từ HIV/AIDS không còn lạ lẫm với nhiều người Việt Nam và ai cũng hiểu nó lây truyền qua ba đường truyền máu, quan hệ tình dục không bảo vệ và từ mẹ sang con. Song cho dù hiểu được như vậy nhiều người vẫn còn rất e ngại tiếp xúc với người có HIV. Ở ngoài cuộc sống, những biểu hiện của sự kỳ thị thường là không  muốn nói chuyện, không muốn gần gũi, thậm chí không muốn ăn chung dù là một quả bưởi được tách ra làm nhiều múi... Vậy còn trong ngành y tế các bác sĩ đối xử với bệnh nhân AIDS như thế nào? Nhiều phụ  nữ có HIV đã tỏ ra tức giận khi nói về việc đi khám chữa ở bệnh viện vì sự kỳ thị. Một chuyên gia về HIV/AIDS ở Hà Nội cho biết: khi đi đào tạo về HIV cho các nhân viên y tế, kết quả kiểm tra kiến thức ban đầu của họ cho thấy còn  nhiều nhân viên y tế chưa có đủ kiến thức cần thiết để phục vụ trong những trường hợp bệnh nhân có HIV. Thực tế thì ngoài nhận thức về HIV/AIDS chưa đầy đủ cũng phải nói đến những yếu tố khác như thái độ định kiến với đối tượng bệnh nhân này.

Các nhân viên y tế liên quan đến ngành phẫu thuật hay dịch vụ sức khoẻ sinh sản thường phải tiếp xúc với máu và dịch của bệnh nhân. Họ là những người có nguy cơ lây nhiễm HIV khá cao. Tuy nhiên, họ hoàn toàn có thể tránh được bệnh bằng các biện pháp bảo vệ chuyên ngành. Nhưng đã có nhiều trường hợp khi người bệnh nói họ có HIV đã gặp không ít khó khăn trong quá trình điều trị. Chị H ở thành phố Hồ Chí Minh, có thai hai tháng, chị không muốn giữ thai lại và đến bệnh viện mong được hút thai. Bệnh viện đầu tiên chị đến, kết quả xét nghiệm là dương tính và bác sĩ đã từ chối bằng lý do bệnh viện chưa có các phương tiện phục vụ cho người nhiễm HIV.

Bệnh viện thứ hai chị đưa luôn kết quả xét nghiệm máu để không mất thời gian xét nghiệm lại thì bác sĩ nói cần phải chờ đợi.Vài lần đến viện chị cũng chỉ thấy là cần phải chờ tiếp. Cái thai trong người ngày một lớn dần lên. Chị không thể cứ chờ đợi mãi như thế được. Cuối cùng chị đành phải đến bệnh viện Bình Dân và giả vờ như chưa biết có HIV vào cái giờ mà bác sĩ chỉ còn thời gian hút thai mà chưa có kết quả xét nghiệm máu. Và chị đã thành công! Khi ấy chị cũng biết bác sĩ đã không cẩn trọng như những trường hợp có HIV khác.

Với chị L ở Hà Nội, sau vài lần bị từ chối khi đi khám phụ khoa, lần cuối chị cũng quyết định không nói về kết quả HIV dương tính của mình. Chị đã được khám ngay, và chị cũng nhận thấy rằng bác sĩ đang hướng dẫn sinh viên thực tập trong ca khám cho chị đã không hề cẩn trọng với đôi tay trần của mình! Nhưng lúc ấy chị không thể nói ra sự thật vì như thế có thể chị sẽ phải xuống ngay bàn khám và không được điều trị bệnh...

Qua nhiều cuộc phỏng vấn đối với những phụ nữ khác, kết quả cho thấy họ cũng có quyết định tương tự nếu phải đi tới bệnh viện. Như vậy, chính mọi sự kỳ thị bệnh nhân AIDS vì lo sợ bị lây nhiễm lại khiến cho khả năng lây nhiễm tăng lên. Trong những trường hợp như thế chúng ta sẽ phải trách ai đây?... Thực tế đã cho thấy một trong những nguyên nhân khiến cho sự lây nhiễm HIV/AIDS đang ngày càng gia tăng được bắt nguồn chính từ những sự kỳ thị đối với người bệnh...

Hoàng Hiệp