Hướng về nhà Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Một phụ nữ khác thì kể về một lần, khi cô đang ở nhà với mấy đứa con nhỏ thì chuông điện thoại bàn reo vang. Vội vàng chạy ra nghe máy, cô trượt chân vào tấm thảm. Theo bản năng, cô với tay ra nhằm bám vào thứ gì đó, và chộp ngay phải cái bàn nhỏ đặt điện thoại. Cái điện thoại rơi xuống sàn, và ống nghe bị bung ra. Cái bàn thì đổ vào chú chó của gia đình, khiến nó nhảy dựng lên và tru tréo. Cậu con trai 3 tuổi của người phụ nữ nói trên, bị giật mình do tiếng chó sủa, đã khóc và hét ầm ĩ. Người phụ nữ không kiềm chế nổi, thốt ra mấy câu tồi tệ và cuối cùng cũng nhặt được chiếc ống nghe lên, áp vào tai. Trước khi cô kịp nói lời nào, thì cô nghe thấy tiếng chồng mình ở đầu dây bên kia đang nói với ai đó: “Vẫn chưa có ai “alô”, nhưng với những tiếng động mà tôi nghe thấy thì tôi tin rằng tôi đã gọi đúng số về nhà mình”.

Nhà vừa có thể là bình yên, vừa có thể là hỗn loạn, và có thể chuyển đổi giữa hai tình trạng này chỉ trong vòng hai giây – và những chuyện đó đều quen thuộc cả. Bất kỳ ai trong chúng ta mà ở nhà có trẻ con đều có thể hiểu được.

Gia đình có đủ kiểu, đủ tính cách, đủ thói quen. Và khi sự yên bình biến thành sự hỗn loạn, thì chúng ta có thể muốn tránh xa khỏi nó, ít nhất trong một lúc. Nhưng thực tế là, mỗi chúng ta đều sinh ra trong một gia đình và dường như chúng ta có một cảm giác mang tính bản năng về việc xây dựng và hướng tới gia đình. Ở một mức độ sâu sắc hơn, tôi tin rằng gia đình chính là “tổ chức” quan trọng nhất, và có thể là vững bền nhất từng được tạo ra trên thế giới. Bất kể ngôi nhà thế nào, có trẻ con hay không, thì gia đình chính là nơi mà tâm hồn chúng ta có thể kết nối với tâm hồn của người khác, nơi mà chúng ta có thể, hoặc nên, cảm thấy an toàn, cảm thấy được quan tâm và cảm thấy đặc biệt.

Từ năm 1688, Johannes Hofer, một sinh viên ngành Y người Thụy Sĩ, đã đưa ra một từ để miêu tả trạng thái bệnh với các triệu chứng bao gồm mất ngủ, chán ăn, tim đập nhanh, bồn chồn, và trên hết, là liên tục nghĩ về gia đình. Từ mà sinh viên này đưa ra là “nostalgia” (nhớ nhà). Trong trái tim con người luôn có nỗi mong muốn được trở về nơi mà chúng ta thấy yên tâm, thấy được yêu thương và được cảm thấy mình quan trọng.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể trở về nhà ngay khi mình muốn. Vậy nếu chúng ta không thể trở về nhà ngay, liệu chúng ta có thể biến nơi chúng ta đang ở thành “nhà” được không? “Nhà” là một nơi chốn, nhưng cũng là một trạng thái tâm lý. Chúng ta nói về việc “cảm thấy như ở nhà” khi chúng ta thấy bình yên và dễ chịu. “Ở nơi này tôi cảm thấy như ở nhà” – Bạn có thể nói như thế. Đó là một trạng thái tâm lý có khả năng an ủi rất cao.

Nếu “nhà” còn nằm ở thái độ chứ không chỉ là… vĩ độ, thì bạn không bao giờ cần cảm thấy ở quá xa nhà, đặc biệt vào những thời điểm khi bạn hay nghĩ đến nhà mình. Bạn có thể biến nơi mình ở thành một nơi bình yên không? Bạn có thể cảm thấy dễ chịu ngay trong hoàn cảnh của mình và cảm thấy ấm áp khi ở bên bạn bè không? Nếu như vậy, thì mặc dù bạn không ở đúng nơi mà bạn lớn lên, thì bạn cũng sẽ luôn ở nhà.

Đặng Mỹ Dung (dịch)