H?p nhóm làm vi?c v? HIV/AIDS Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

“Con số người nhiễm HIV là bao nhiêu không quan trọng mà cái đáng quan tâm là xu thế phát triển của nó”, đó là lời khẳng định của tất cả các vị đại biểu tham dự buổi họp đến từ các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước như: dự án GIPA, nhóm Hoa Hướng dương, Hoa Sữa, Bồ Câu, Cho bạn cho tôi, Ban Tuyên Giáo Trung ương... Thông qua việc đánh giá lại kết quả của buổi họp trước, những người tham dự hi vọng có thể đưa ra kế hoạch hành động phù hợp hơn trong tương lai nhằm giải quyết một cách hiệu quả nhất lợi ích cho người có HIV (NCH).

Ngoài ra, buổi họp đã dành một phần thời gian không nhỏ để lắng nghe báo cáo của các nhóm chuyên đề. Thay mặt Ban Tuyên Giáo Trung ương, Tiến sĩ Võ Đình Vinh đã đưa ra bản tham luận về “Lãnh đạo chính trị hướng tới sự thay đổi HIV/AIDS”. Đây là bài học được rút ra từ Hội nghị quốc tế về phòng chống HIV/AIDS khu vực Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 8 (ICAAP 8 tại Colombo – Sri Lanka). Thông qua báo cáo của mình, ông nhấn mạnh đến những tiến bộ trong việc giải quyết mối quan hệ lợi ích cho NCH xuất phát từ cả phía người lãnh đạo lẫn NCH. Bên cạnh việc nhận thấy những khó khăn xuất phát từ thực tế như tình trạng kì thị với NCH, các biện pháp giảm hại mới được triển khai trong phạm vi hẹp... ông cũng đưa ra các khuyến nghị nhằm hạn chế những thách thức này như cần tăng cường các cuộc đối thoại giữa nghị sĩ quốc hội và người có HIV; trong việc giải quyết vấn đề người nhập cư có HIV, cần có sự phối hợp giữa các chính phủ, đồng thời có sự phối hợp đa ngành, đa bộ ở mỗi nước; tiến hành cải cách luật pháp có tính đến lợi ích của người nhiễm HIV...

Cũng phát biểu tại buổi họp, bà Hà Vân Khánh, cán bộ chuyên trách HIV/AIDS của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) đã đi sâu vào phân tích “Rào cản về tôn giáo và văn hóa” đối với những người nhiễm HIV. Kết quả thu được sau những nghiên cứu của bà chỉ ra rằng kì thị và phân biệt đối xử vẫn còn khá phổ biến, nhất là trong thế giới Hồi giáo. Hơn 70% số người được hỏi cho rằng NCH là người vô dụng; 50% cho rằng đó là người có tội và đáng bị như vậy, số khác lại khẳng định: đó là sự trừng phạt của đức Ala nên các chương trình giảm tác hại luôn bị cấm đoán;

Cũng trong nghiên cứu này, bà Vân Khánh đã rút ra một số kết luận như: Nhà thờ vẫn chưa thực sự coi HIV/AIDS là vấn đề của họ mà là vấn đề thuộc phạm trù đạo đức; Làm thế nào để khuyến khích sư sãi tham gia phòng chống AIDS khi mà họ không được nói về tình dục? Trong vấn đề lây truyền từ mẹ sang con, xã hội mới chỉ quan tâm đến con chứ chưa thực sự quan tâm đến mẹ (Ấn Độ); Ngoài nam giới và nữ giới, vấn đề giới cần bao gồm cả những người chuyển đổi giới tính; Một số bệnh viện vẫn còn điều trị cho người đã chuyển đổi giới tính theo giới tính ban đầu của họ…

Một phần quan trọng khác của buổi họp này là lắng nghe báo cáo tổng kết về ICAAP 8. Bà Akiko TaKai, đến từ Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) đã đưa ra 2 câu hỏi lớn trong bài tham luận của mình.

Thứ nhất: “Chúng ta đang ở đâu?”. Câu hỏi này có nghĩa là chúng ta đã làm được những gì để ngăn chặn đại dịch HIV và giúp NCH hòa nhập với cộng đồng.

Thứ hai là: “Chúng ta muốn tới đâu?”. Ở câu hỏi này, bà muốn đề ra những phương hướng hành động là: “tác động đến chính sách để tiếp tục và mở rộng các chương trình được chứng minh là hiệu quả, tăng cường sự tham gia của cộng đồng, tiếp cận với nhiều người hơn, mở rộng diện bao phủ vùng trọng điểm, tiếp cận với nhiều nhóm đối tượng khác nhau, tăng cường độ hoạt động và cải thiện chất lượng dịch vụ”.

Trong bản báo cáo “Kêu gọi hành động của GIPA tại ICCAP 8, bà Trịnh Thúy Ngần đã đưa ra ba đề xuất:

Thứ nhất, quốc hội và chính phủ hỗ trợ việc thiết lập mạng lưới NCH để họ có thể giúp đỡ lẫn nhau đồng thời đóng góp cho cộng đồng đặc biệt là trong cuộc đấu tranh chống lại AIDS;

Thứ hai, quốc hội và chính phủ  khuyến khích các cơ quan hữu quan tổ chức công tác tuyên truyền, nhờ đó luật HIV được thực sự biết đến một cách rộng rãi, góp phần giảm kì thị và phân biệt đối xử với HIV/AIDS.

Thứ ba, quốc hội và chính phủ khuyến khích nâng cao tiếp cận với ARV liên tục và có chất lượng cũng như điều trị nhiễm trùng cơ hội cho người sống với HIV nói chung và người đang sống tại các trung tâm cai nghiện và giáo dục nói riêng.

Một điểm đáng lưu ý là tất cả mọi người đều cho rằng dù nhà nước đã có hẳn bộ luật về chống phân biệt đối xử với NCH nhưng thực tế thì nó vẫn chưa có hiệu quả thực sự. Ông Trần Tiến Đức (Dự án Policy) trong cuộc thảo luận đã nêu ra những ví dụ thật đáng buồn. Đầu tiên là trường hợp một người ở TP. Hồ Chí Minh bị tai nạn xe máy ngã gãy chân và được đưa vào Bệnh viện 175. Trước khi lên bàn mổ người này có nói là mình đang mang trong mình virút HIV. Ngay lập tức, ca mổ bị hoãn lại và bác sĩ đã trực tiếp trao đổi với gia đình nạn nhân: nếu có đủ 17 triệu để bệnh viện thay toàn bộ thiết bị sau khi mổ xong thì ca mổ mới được tiếp tục. Cuối cùng, người nhà đã phải chuyển bệnh nhân này đến một nơi khác để làm phẫu thuật.

Trường hợp tiếp theo là của một thành viên những NCH của nhóm Hoa sen xanh tại Thủy Nguyên, Hải Phòng. Người này khi tìm đến bệnh viện để điều trị áp xe đã bị bệnh viện địa phương từ chối và phải cấp cứu tại một cơ sở tư nhân.

Như vậy, rõ ràng, để chính sách của nhà nước có thể đi vào thực tiễn thì chúng ta cần tích cực đấu tranh và tuyên truyền nhiều hơn nữa cho cán bộ cũng như người dân. Trước những hành vi vi phạm như vậy, mỗi người cần lên tiếng với các cơ quan chức năng dưới hình thức văn bản để nhà nước có biện pháp xét xử đúng đắn.

Thời gian của buổi họp tuy không nhiều nhưng những vấn đề căn bản nhất liên quan đến HIV/AIDS đã được thông qua. Chúng ta hi vọng rằng với sự nỗ lực hết mình của các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, đại dịch HIV/AIDS sẽ bị đẩy lùi và đặc biệt là lợi ích của những NCH sẽ không bị lãng quên.

Phương Vi