Hỗ trợ sinh kế hiệu quả cho người có HIV Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

Anh Trần Văn Thành (TP Hồ Chí Minh) không nghĩ rằng có một ngày được đứng trên sân khấu giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về mô hình kinh doanh của mình với mọi người. Anh chia sẻ, đây là lần đầu tiên anh được ra Hà Nội, được tiếp xúc và gặp gỡ với những người có chung hoàn cảnh với mình.

Quay trở về với những ký ức mà anh Trần Văn Thành không bao giờ muốn gợi lại. Là con một, lại được cha mẹ nuông chiều, nên anh Thành sớm kết thân với những người bạn hư hỏng, sa vào con đường nghiện ngập và nhiễm HIV năm 2003. Cai nghiện rồi lại tái nghiện, cái vòng luẩn quẩn đeo đuổi anh suốt mấy năm, lại thêm mặc cảm vì mang trong mình căn bệnh thế kỷ khiến anh chán chường và muốn buông xuôi tất cả.

Cho đến tháng 1/2008, anh bắt đầu tái hòa nhập với cộng đồng, khi được tiếp cận với nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam và Tổ chức tài chính quy mô nhỏ Tình Thương (TYM) dưới sự hỗ trợ của USAID thông qua Dự án Dự phòng HIV tại nơi làm việc.

Bắt tay vào làm lại cuộc đời, anh Thành vừa đi làm vừa mở một công ty nhỏ chuyên về dịch vụ vệ sinh. Cuộc sống của anh từ đây bắt đầu thay đổi, anh không còn nghĩ rằng mình là “người có HIV” mà chỉ chuyên tâm vào công việc với niềm hăng say và đam mê. Anh lập gia đình rồi sinh con như những người bình thường khác, sự kỳ thị của xã hội cũng đã không còn nữa thay vào đó là sự khâm phục bởi anh đã biết vượt lên mặc cảm, bệnh tật, biết đứng dậy sau những lầm lỡ để tiếp tục sống có ích cho gia đình và xã hội.

Chị Nguyễn Việt Hà (Thái Nguyên) một thành viên vay vốn của TYM cũng phát hiện mình bị nhiễm HIV vào năm 2003 từ chồng. Không chịu đầu hàng với số phận nghiệt ngã chị tham gia sinh hoạt vào nhóm “Vì ngày mai tươi sáng” và đến năm 2011 chị được giới thiệu tới TYM. Sau 2 lần thẩm định, chị được cho vay 8 triệu đồng để mở cửa hàng may quần áo. Chị Hà chia sẻ rằng TYM không chỉ cho vay vốn mà còn thường xuyên trao đổi kinh nghiệm để làm như thế nào phát triển vốn vay một cách hiệu quả.

Tổ hợp tác Hoa xương rồng được thành lập năm 2011 với 6 thành viên trong đó 3 người có HIV, với loại hình sản xuất kinh doanh nuôi trồng hải sản trên biển có tổng vốn đầu tư là 203 triệu đồng. Chỉ sau 2 lần thu hoạch tổng số tiền thu về là trên 500 triệu đồng. Chị Lê Thị Thủy (Quảng Ninh) đang sinh hoạt trong Tổ hợp tác Hoa xương rồng, phường Hồng Hà, thành phố Hạ Long, phấn khởi cho biết nguồn hỗ trợ của USAID đã giúp những người có HIV như chị thay đổi nhiều, giải tỏa tâm lý, tự tin hơn… Với số tiền lãi thu được từ nguồn vốn vay để nuôi trồng thủy sản, gia đình chị Thủy đã xây được nhà, lo cho con cái ăn học…

Mở rộng hỗ trợ sinh kế cho người có HIV

Sau hơn 1 năm thực hiện thí điểm việc cấp vốn kinh doanh cho người có HIV trong khuôn khổ Dự án Phòng chống HIV tại nơi làm việc, Ngân hàng Chính sách xã hội và Tổ chức TYM đã cấp tổng số vốn gần 2 tỷ đồng cho 150 người thuộc nhóm đối tượng nêu trên vay để đầu tư vào các loại hình kinh doanh buôn bán nhỏ như mở hiệu tạp hóa, buôn bán các sản phẩm nông nghiệp như rau quả, gia súc và gia cầm. Tính đến ngày 31/5/2012, 100% người vay vốn của TYM và 95% người vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội đã thực hiện việc hoàn trả đầy đủ.

Bà Hồ Thị Quý, nguyên Tổng Giám đốc TYM, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết, sau một năm thực hiện thí điểm hỗ trợ vốn làm ăn cho phụ nữ có HIV, chúng tôi nhận thấy đây là những khách hàng đáng tin cậy vì họ biết sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay, hoàn trả các khoản lãi suất đúng thời hạn, thậm chí đã bắt đầu có được các khoản tiết kiệm từ hoạt động kinh doanh của mình và tham gia các chương trình bảo hiểm vi mô như những khách hàng khác của TYM.

Bà Hồ Thị Qúy cũng cho rằng, Dự án Phòng chống HIV tại nơi làm việc do USAID tài trợ trong khuôn khổ chương trình Cứu trợ khẩn cấp HIV/AIDS của Tổng thống Hoa Kỳ (PEPFAR) đã có tác động to lớn đến cuộc sống của những người vay vốn. Họ đã có khả năng làm tăng thu nhập hộ gia đình, trở nên tự tin hơn và hòa nhập với cộng đồng một cách bền vững. Dự án đã giúp làm giảm sự kỳ thị với người có HIV trong nội bộ nhân viên TYM để từ đó có hiểu biết đúng đắn và cung cấp dịch vụ tốt hơn cho nhóm đối tượng này.

Còn đối với người sống chung với HIV, người bị ảnh hưởng bởi HIV hoặc người có nguy cơ nhiễm HIV đã thực sự trải nghiệm sự thay đổi đáng kể trong cuộc sống kể từ khi tiếp cận nguồn vốn quy mô nhỏ thông qua Dự án Dự phòng HIV tại nơi làm việc.

Ông Jonathan Ross, Giám đốc Phòng Y tế, USAID Việt Nam, đánh giá sự thành công của mô hình này xứng đáng được ghi nhận và là cơ hội để tăng cường sự tiếp cận đến dịch vụ tài chính vi mô cho các đối tượng đủ tiêu chuẩn và để và loại bỏ sự kỳ thị và phân biệt đối xử trong suốt quá trình phê duyệt vốn vay đối với có HIV.

Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tại TP Hồ Chí Minh và M7/Trung tâm phát triển nguồn lực tài chính cộng đồng, thuộc Hội Khuyến học Việt Nam, cũng như các bên liên quan, đã có kế hoạch phân bổ nguồn vốn 1 triệu USD để tiếp tục các dịch vụ cho vay nhóm đối tượng có HIV. Còn tổ chức TYM đã đưa nhóm đối tượng nêu trên vào đối tượng phục vụ của TYM trong kế hoạch hoạt động đến năm 2015.

Từ tháng 9/2008, Dự án Phòng chống HIV tại nơi làm việc của USAID đã thực hiện nhiều hoạt động dự phòng HIV trong các đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao và hỗ trợ sinh kế cho người sống chung với HIV và gia đình họ.

Mai Chi
Chinhphu.vn