Hà Nội sẽ cưỡng chế tập trung đối với người sau cai nghiện Thứ Hai, 30/11/-0001, 00:00

- Thưa ông, lý do gì khiến thành phố quyết tâm xây dựng đề án này?

- Công tác cai nghiện của thành phố những năm vừa qua có rất nhiều cố gắng, nhưng kết quả chưa đạt như mong muốn. Tỷ lệ tái nghiện vẫn rất cao, khoảng 90% và kèm theo đó là số vụ phạm pháp do "khát" tiền tiêm chích cũng tăng lên. Nguyên nhân là thời gian tập trung cai nghiện quá ngắn (ở trung tâm nhà nước là 1-2 năm, cơ sở tư nhân chỉ 6 tháng). Khi về, họ vẫn trong trạng thái đói ma túy nên lại tái nghiện. Theo tổ chức y tế thế giới, để một người nghiện hồi phục hoàn toàn, trở về trạng thái như trước khi nghiện thì cần phải 5 năm liên tục đoạn tuyệt với ma túy.

Một thực tế khác, sau thời gian cai từ 6 tháng đến 2 năm, học viên trở về gia đình thường khó kiếm việc làm. Nhàn vi cư bất thiện, họ lại nhớ đến ma túy và việc tìm kiếm quá dễ dàng bởi môi trường chúng ta đang bị ô nhiễm ma túy nặng nề. Thực tế trên đòi hỏi các tỉnh thành, trong đó có TP HCM, Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu phải tìm mọi cách để cai nghiện có hiệu quả. 

- Thời gian, đối tượng, chế độ đối với người hậu cai sẽ như thế nào?

- Thời gian dự định sẽ là 1 đến 3 năm, phụ thuộc vào mức độ nghiện, thân nhân của học viên. Chúng tôi sẽ thực hiện nguyên tắc vận động họ tự nguyện ở lại nơi hậu cai. Trường hợp không tự nguyện, song có nguy cơ tái nghiện cao sẽ bị cưỡng chế theo quy định của nghị định 146.

Về chế độ, sau thời gian đào tạo nghề, họ sẽ được ký hợp đồng lao động, nhận lương hằng tháng, tất nhiên là sau khi đã trừ đi chi phí ăn ở, sinh hoạt. Người hậu cai sẽ được hưởng chế độ nghỉ phép về thăm gia đình, tuy nhiên họ vẫn chịu sự quản lý về sinh hoạt, giáo dục.

- Những người sau cai sẽ làm việc tại đâu?

- Chúng tôi đã phác ra mấy phương án. Thứ nhất, mở rộng, tăng cường cơ sở vật chất cho các trung tâm giáo dục lao động xã hội hiện có để khi kết thúc giai đoạn cai, người nghiện sẽ sang khu vực này làm việc. Thứ hai, thành phố sẽ thành lập một số cơ sở chuyên tiếp nhận học viên sau cai để dạy nghề và tổ chức lao động. Thứ ba, những học viên có thân nhân tốt, tính tự giác cao sẽ được giới thiệu vào làm việc tại doanh nghiệp, đương nhiên phải có chế độ ưu đãi khuyến khích doanh nghiệp. Phương án thứ tư là giải quyết của gia đình, cơ sở kinh tế tư nhân nơi địa phương đang quản lý người sau cai nghiện.

Trong 4 phương án trên, chúng tôi chú trọng vào phương án 1 và 2 vì có khả năng giải quyết việc làm cho số lượng lớn người sau cai. Dự kiến đến năm 2010, những nơi này sẽ tiếp nhận 40% trong tổng số khoảng 14.000 người nghiện của thành phố.

- Thưa ông, tại sao Hà Nội không xây dựng khu công nghiệp dành cho người hậu cai như TP HCM đang làm?

- Quả thực chúng tôi không dám tham mưu cho thành phố phương án này. Bởi việc quản lý lao động trong khu công nghiệp, với một nửa là người nghiện, nửa còn lại là người bình thường, là rất khó khăn. Việc đan xen như vậy sẽ chẳng biết anh nào cảm hóa anh nào. Tôi sợ số sau cai tái nghiện, rồi lại "chinh phục" những công nhân khỏe mạnh khác.

- Thực tế là việc tìm đất xây trung tâm cai nghiện đã khó, bây giờ để mở xưởng thì sẽ càng khó hơn?

- Hiện có Tổng công ty Đông Nam Dược Bảo Long và một công ty của Hội liên hiệp công nghệ mới đã trình thành phố đề án xây dựng xưởng sản xuất cho những người hậu cai. Nếu đề án này ra đời, thành phố có chế độ ưu đãi, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia thì chắc chắn con số không dừng ở 2.

- Ở các cơ sở dạy nghề và tạo việc làm cho người hậu cai, việc quản lý sẽ không thể chặt chẽ, nguy cơ thẩm lậu ma túy rất lớn. Ông nghĩ sao về điều này?

- Khi xây dựng đề án, chúng tôi đã tính đến 3 nguy cơ. Thứ nhất, ở nơi hậu cai, học viên bị hạn chế tự do, không thể thường xuyên gặp người nhà, gây nên bức xúc về tâm sinh lý và xuất hiện tư tưởng trốn. Thứ hai, so với người đang cai nghiện ma túy bắt buộc, sự quản lý ở nơi hậu cai lỏng hơn. Họ được về phép thăm gia đình nên khả năng thẩm lậu ma túy là rất lớn. Nguy cơ thứ ba là tái nghiện sau khi kết thúc 3-5 năm ở nơi cai và hậu cai.

- Vậy đề án đã tính đến biện pháp nào để giải quyết vấn đề này?

- Chúng tôi đang tính đến xây dựng các phòng hạnh phúc, vợ đến thăm chồng ở nơi hậu cai phải có phòng riêng để động viên nhau và giải tỏa bức xúc tâm sinh lý. Để chống trốn, chống thẩm lậu ma túy sẽ tăng cường giám sát, nhưng phải rất tế nhị, không thể ra khám vào khám như nơi cai cưỡng chế. Những học viên đi phép khi trở lại trung tâm phải được xét nghiệm ma túy, nếu tái nghiện sẽ phải quay lại nơi cai nghiện bắt buộc.

- Đề án kết thúc vào năm 2010, ông dự tính thế nào về khả năng phục hồi, trở về cộng đồng của những người sau cai nghiện?

- Đừng nên hiểu rằng sau khi hoàn thành đề án thì không ai tái nghiện, mà chỉ có thể giảm tỷ lệ này. Bởi ai dám đảm bảo môi trường xã hội trong sạch, không có ma túy. Mặt khác, nó còn phụ thuộc vào nghị lực, quyết tâm tránh xa ma túy. Đề án này chỉ tập trung vào việc dạy nghề, giải quyết việc làm và giúp người đã cai nghiện không phụ thuộc vào ma túy.

Tuy nhiên, cùng với việc có thêm thuốc cai nghiện do Bộ Y tế vừa phê duyệt, tăng cường đấu tranh chống tội phạm ma túy, thành phố quyết tâm giảm tỷ lệ tái nghiện xuống 70%.

Như Trang thực hiện

Tâm sự bạn trẻ: Các bạn nghĩ thế nào về vấn đề này? Liệu biện pháp này có thật hiệu quả không? Bên cạnh việc ra đưa ra quyết định, liệu uỷ ban nhân dân thành phố có thấy cần trao đổi với đối tượng là người nghiện ma tuý và gia đình họ để xem đề án này khả thi hay không và liệu có được sự ủng hộ của chính những người có liên quan đến vấn đề này không?