" Tập thân" với những khoảng lặng Thứ Năm, 28/04/2022, 00:00

“Khoảng lặng” mà tôi nói đến là một khoảng thời gian xác định mỗi ngày ta dùng để tự thăm hỏi tâm hồn của chính mình. Mỗi chúng ta đều là những con người tuyệt vời với đầy năng lực, nhưng để có thể cảm nhận được sự tuyệt vời và tận hưởng việc được là chính mình, chúng ta cần dành thời gian mỗi ngày để suy ngẫm xem chúng ta là ai, ta đang ở đâu và ta phản ứng như thế nào trước những căng thẳng hay những khoái lạc trong cuộc sống, và những nhu cầu của ta trong mùa này hay ngày hôm đấy. 

Đối với tôi, khoảng lặng là những tách cà phê, cuốn sổ tay và ánh nắng chiếu rọi xuyên qua khung cửa sổ. Vào những lúc này, tại một không gian tĩnh lặng và trong một tâm thế khiêm nhường, tôi lắng nghe và soi xét lại bản thân của thời điểm hiện tại.

Để có được sự hiểu biết đích thực về bản thân, tôi cho rằng bạn phải chủ động tra khảo bản thân. Có thể bạn đã biết, cảm xúc con người thường khó hiểu, có nhiều sắc thái và bị ảnh hưởng bởi vô số những tương tác về sinh học và xã hội học.

Bằng cách hồi tưởng lại các sự kiện trong ngày và những hành động diễn ra sau đó của bạn một cách có chủ đích, bạn có thể dễ dàng xác định các nguyên nhân cơ bản của bản thể đích thực của chính mình. Những mong ước độc đáo, tâm trạng phẫn uất, khoái lạc, sự cau có, giá trị và nhu cầu của bạn sẽ trở nên rõ ràng hơn. Khoảng lặng sẽ cho bạn nhận thức cần thiết để phản ứng lại một cách thích hợp sau đó.

Ví dụ, nếu không tự chiêm nghiệm và chủ động đặt ra giới hạn, những đòi hỏi về công việc có thể dễ gây trở ngại cho những mục tiêu và giá trị của gia đình. Có lẽ không ai phàn nàn về việc phải ăn tối riêng trước những thiết bị— xét cho cùng, đa nhiệm có xu hướng trở thành một chuẩn mực văn hóa và sức hút mạnh mẽ của công nghệ khó có thể bỏ qua. Do vậy, nếu không có thời gian để “tập thân” với khoảng lặng nơi mà bạn ôn lại mối liên hệ giá trị và những lựa chọn hàng ngày của chính bạn, những bữa cơm chung với nhà sẽ có thể biến mất. 

Sinh học thần kinh của việc tự ngẫm về bản thân

Thực hành "khoảng lặng" đòi hỏi phải xem xét nội tâm, nó bao gồm một quá trình khá độc đáo của não bộ. Thông qua nhiều đánh giá về hình ảnh học thần kinh, các nhà khoa học thần kinh nhận thức đã xác định vùng não hoạt động mặc định (DMN) là một mô hình kết nối thần kinh chuyên dụng trong não được kích hoạt nhiều nhất trong quá trình tự soi chiếu bản thân.

Cụ thể là, DMN được kích thích khi bạn tách mình với thế giới bên ngoài và trở về với thế giới nội tâm. Việc kích hoạt DMN tạo ra sự hài lòng với luồng ý thức và sự tự đánh giá của chính bạn. Tách biệt khỏi những phiền nhiễu bên ngoài, bạn có khả năng nhận biết tốt hơn động lực của bản thân và nhận thức về xã hội. Vì vậy, luyện tập với khoảng lặng và tạo ra không gian yên tĩnh cần thiết để việc tự nhìn nhận bản thân và sự bình an trong nội tâm cho phép DMN được kích hoạt.

Thời điểm cho việc tự đánh giá

Có một giai đoạn đặc biệt trong cuộc sống khi tôi cần hai giờ đồng hồ “khoảng lặng” để cầu nguyện và thiền định hàng ngày để qua được một ngày làm việc mà quá tuyệt vọng. Các mối quan hệ cá nhân của tôi thì tan vỡ và nguồn dự trữ bên trong của tôi không nhiều, do đó cần có thêm thời gian để xử lý và sắp xếp lại quan điểm của mình.

Việc viết nhật ký một cách tự do mà không dùng bất kỳ bộ lọc nào có thể giải tỏa những nỗi đau, hoài nghi, và nỗi sợ trên vai lên các trang giấy. Tiếp đến, tôi sẽ luyện tập hoặc phác thảo những lời khẳng định theo hướng suy nghĩ về việc chuộc lỗi, lòng vị tha và niềm tin để chuyển hướng suy nghĩ và sắp xếp các ý định trong ngày.

Dạo gần đây, khoảng lặng của tôi chủ yếu từ 30-45 phút vào các buổi thiền, các buổi cầu nguyện và những lúc làm vườn. Mỗi người có mỗi nhu cầu riêng, và trong suốt những giai đoạn khác nhau của cuộc sống, một số nhu cầu cần được kiểm tra mỗi ngày như việc một người không ngừng phát triển.

Hành động cho “khoảng lặng”

Tôi đã làm việc với một vị khách trong vài tháng để giúp anh ấy nhận ra điều mà tôi gọi là "tín hiệu linh hồn" của anh ấy thông qua việc thực hành “khoảng lặng” để hiểu chính mình. Anh ấy thường xuyên bị tim đập nhanh và chóng mặt dữ dội báo hiệu quá nhiều kích thích. Tuy nhiên, anh cảm thấy không biết gì về những nguyên nhân có thể xảy ra.

Qua việc luyện tập với những khoảng lặng, anh ta nhận ra rằng bản thân đang tự thúc ép mình phải theo kịp tiến độ của những người bạn đồng trang lứa. Lịch trình dành cho các mối quan hệ xã hội của anh ta không phù hợp với bản tính thích riêng tư và hướng nội của anh ấy. Theo thời gian, anh ấy đã học cách tiết chế sự lo lắng của mình bằng cách tập trung chú ý, ít tham gia các hoạt động xã hội vào mỗi tuần và chủ động bảo vệ không gian riêng của mình.

Một vị khách khác đã biết được rằng sự cô đơn của cô ấy một phần là do nỗi sợ gây ra qua sự tự phản ánh trung thực. Cô ấy cần phải khẳng định dũng khí của mình mỗi ngày để kết nối với những người khác, mặc dù cô ấy tỏ ra lúng túng trong những lần gặp thân mật mới.

Bạn nên tự hỏi bản thân những gì?

Dần tạo ra những khoảng lặng bằng cách xem xét điều gì là quan trọng và sau đó sắp xếp cuộc sống của bạn cho phù hợp. Hãy tìm hiểu về bản thân, bởi vì những nhu cầu của bạn có thể sẽ thay đổi. Như lời khuyên của Walt Whitman, “Hãy tò mò, không phán xét,”. Chấp nhận những đặc tính cá nhân vốn có của bạn. Chú tâm đến cách bạn thực hiện và chấp nhận cố gắng tìm tòi, học hỏi và để ý những thứ bạn cần để phát triển.

Vì bạn mới bắt đầu tập làm quen những “khoảng lặng”, những nhu cầu cá nhân của bạn có thể nương theo bạn, đặc biệt nếu có những khía cạnh của cuộc sống trước đây đã mất cân bằng. Cho phép DMN làm phong phú thêm cuộc sống đích thực của bạn bằng cách khám phá cách bạn sẵn sàng phát triển,

Những câu hỏi như thế này có thể giúp bạn hiểu thêm về chính mình:

• Đâu là khía cạnh quan trọng nhất trong cuộc sống đối với tôi? Những khía cạnh này có hiện diện trong suy nghĩ và những quyết định của tôi không? 

• Hôm nay tôi đã tự chăm sóc sức khỏe cho mình tốt chưa? Nếu chưa, ngày mai tôi cần nên thay đổi những gì?

• Tôi đã mường tượng thời gian ngày hôm nay của mình được sử dụng như thế nào? Tôi có thể học được gì từ những thử thách?

• Tôi có năng lượng để đưa ra ý tưởng hoặc hành động của mình khi nào? Điều gì đã làm tôi kiệt sức?

• Hôm nay chủ yếu đã trải qua những cảm xúc gì?

• Sự kết nối với mọi người hôm nay như thế nào?

• Hôm nay điều gì đã khiến tôi cười?

• Tôi đã cho đi đâu một cách có ý nghĩa ngày hôm nay?

  Dịch giả: Nhật Nam - Nguồn: Tâm lý học tuổi trẻ