Với bệnh nhân có vấn đề... khó nói Thứ Ba, 08/11/2005, 09:01

Còn vị khác thì bảo “Nếu tôi không cho họ một câu hỏi tại sao bạn có vấn đề trục trặc trong việc cương dương vật thì… đa số bệnh nhân đến với tôi đều mang tâm trạng là họ muốn biết vấn đề đó là gì, sự thật của vấn đề ra sao? Tôi đặt cho họ một câu hỏi và từ đó, sự giao tiếp sẽ rất thuận lợi cho cả hai”.

Vấn đề khó nói

Theo kinh nghiệm riêng cũng như của đa số các bác sĩ ở phòng mạch đa khoa hay nội khoa tổng quát thì rất khó mà khơi dậy “vấn đề”. Vì phần lớn bệnh nhân, nhất là những người đứng tuổi với quan niệm đạo đức, xã hội, truyền thống văn hóa vốn có, họ luôn cho rằng tình dục là một chuyện không đứng đắn.

Và thật là xấu xa, mất đạo đức, đồi trụy khi nói ra hoặc than phiền về vấn đề này! Mặc dầu người lớn tuổi là nhóm có nhiều nguy cơ nhất mắc phải những rắc rối thuộc loại này nhưng đa số họ chấp nhận rằng mất khả năng tình dục là một điều tự nhiên, nói ra hơi kỳ nên… hay nhất là né tránh hoặc lơ đi thì hơn!

Dù thế nào đi nữa thì người ta vẫn cho rằng chưa nên nói ra trong lúc này, hãy đợi một dịp khác thuận tiện hơn… Do vậy, các rối loạn về chức năng tình dục như xuất tinh sớm, liệt dương hay suy giảm tình dục ở phụ nữ… ít có bệnh nhân nào than phiền với thầy thuốc.

Vấn đề có bi quan như thế không?

Xin thưa là không hề, nếu ta nhìn vấn đề theo một chiều hướng khác, thoải mái hơn, khoa học hơn và tránh bớt các định kiến.

Trước thập niên 1970, nhiều người cho rằng, bệnh liệt dương hầu hết là do nguyên nhân tâm lý hoặc có rối loạn ham muốn tình dục. Vì thế, việc gắn liền bệnh này với vấn đề đạo đức cũng là chuyện không sai bởi vì nó bắt nguồn từ sự ham muốn nhục dục, từ bản năng tính dục.

Hiện nay, y học đã khám phá ra rằng, 75% bệnh nhân bị liệt dương đều có một nguyên nhân thực thể như bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, xương khớp, do stress, do lão hóa, do rượu, thuốc lá hay do uống các loại thuốc khác…

Nguyên nhân tâm lý thuần túy chỉ chiếm khoảng 25%, tuy nhiên vấn đề tâm lý luôn là yếu tố trong tất cả mọi nguyên nhân gây ra tình trạng bất lực thật sự hay bất lực tuyệt đối; Và trong mọi nguyên nhân gây bất lực, luôn có sự lồng ghép nguyên nhân tâm lý.

Tâm lý của bệnh nhân suy nhược tình dục là ít khi muốn bày tỏ chuyện này với bất cứ người nào, thậm chí ngay cả với người hôn phối. Vì thế, bất cứ ai có biểu hiện rối loạn chức năng tình dục, nên đi khám sức khỏe tổng quát ngay vì đó có thể là triệu chứng của một bệnh tiềm ẩn nào đó như bệnh đái tháo đường, tim mạch, phì đại tuyến tiền liệt, viêm khớp âm đạo...

Thầy thuốc giúp gì cho bệnh nhân suy yếu tình dục ?

1. Giải thích cho bệnh nhân hiểu rằng bệnh liệt dương cũng giống như các bệnh khác. Và để biết được điều đó, phải hướng dẫn cho họ hiểu các vấn đề về sinh sản, giới tính, các bệnh lây truyền qua đường tình dục rồi mới đề cập đến các rối loạn chức năng tình dục.

2. Bệnh nhân nên đến khám ở một thầy thuốc chuyên khoa về tình dục vì người thầy thuốc lẫn bệnh nhân đều biết được ý định cũng như công việc cần làm.

3. Người bị suy yếu tình dục là những “người không chịu nói”. Để giúp họ thì ngoài những thông tin về giới tính trên phương diện truyền thông, thầy thuốc thường chủ động gợi ý để họ thẳng thắn trao đổi vấn đề.

Việc khám và điều trị suy yếu tình dục, cần thực hiện qua các giai đoạn như: Làm một bệnh sử tổng quát; Khai thác bệnh sử về tình dục; Đánh giá về mặt tâm lý; Khám lâm sàng; Gửi làm các xét nghiệm cận lâm sàng.

Thầy thuốc cũng là nhà tư vấn

Ở lần thứ nhất, tùy theo mức độ hiểu biết vấn đề mà bệnh nhân đang gặp, thầy thuốc phải hiểu được các khó khăn khiến họ thực sự bối rối mà không có dịp nói ra. Qua đó, phải mô tả cho họ hiểu thế nào là xuất tinh sớm, thế nào là rối loạn cương dương vật, thế nào là liệt dương bất lực, thế nào là di tinh, mộng tinh, hoạt tinh, thận yếu, thế nào là mãn kinh, sa tử cung…?

Cuối cùng đưa cho bệnh nhân một bản trắc nghiệm gồm có 25 câu hỏi về những vấn đề liên quan đến các hoạt động tình dục; Gửi cho người hôn phối của họ một bản gồm 20 câu hỏi liên quan đến việc đánh giá mức độ tình dục của hai người cùng những hiểu biết về tình dục cũng như tâm lý của người hôn phối.

Lần thứ hai sẽ trao đổi với cả hai người về các vấn đề gia đình, công ăn việc làm, áp lực và những stress của môi trường đối với cuộc sống và đời sống tình dục. Sau đó, tiếp xúc riêng từng người để nghe những nhận xét riêng của họ về nhau trong các vấn đề, nhất là vấn đề về hoạt động tình dục và những rắc rối mà mỗi người đang gặp. Hỏi họ xem, họ có muốn làm cho “chuyện đó” được tốt đẹp hơn không?.

Lần thứ ba là khám lâm sàng một cách cẩn thận, không nên bỏ sót một chi tiết nào. Nói cho họ biết tại sao lại có sự khác nhau giữa người bị bệnh bất lực và người bình thường, giữa người trẻ và người lớn tuổi, tai hại của rượu và thuốc lá, sự cần thiết phải thích nghi với môi trường và cuộc sống, cách hóa giải các stress… cho bệnh nhân đi làm các xét nghiệm lâm sàng.

Lần thứ tư thông báo cho bệnh nhân biết chẩn đoán sơ khởi, giải thích và giới thiệu các phương pháp điều trị, thời gian điều trị, kết quả cũng như một vài hệ lụy nhất định.

BS. HỒ ĐẮC DUY