Mất thính lực tiến triển ở trẻ em Thứ Ba, 25/02/2020, 19:00

Nếu bạn lo lắng rằng có thể mất thính lực  của con bạn  đang trầm trọng hơn, bạn nên thảo luận về mối quan tâm của bạn với bác sĩ nhi khoa. Kiểm tra thính giác có thể xác định liệu  thính giác của con bạn có bị giảm hay không và các xét nghiệm khác có thể giúp xác định nguyên nhân. Điều trị mất thính giác tiến triển ở trẻ em bao gồm các chiến lược nhằm cải thiện khả năng nghe và nói, cũng như xử lý nguyên nhân cơ bản.

Các triệu chứng

Mất thính giác tiến triển là  thính lực trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Hầu hết mọi người không thể phát hiện ra những thay đổi tinh tế trong thính giác và trẻ nhỏ có thể không thể nhận biết được sự suy giảm khả năng nghe của mình.Điều này có nghĩa là cha mẹ cần có khả năng nhận ra các triệu chứng giảm khả năng nghe của con.

Các triệu chứng mất thính giác tiến triển ở trẻ em có thể bao gồm:

Không trả lời, đặc biệt là khi con bạn không thể nhìn thấy người đang nói.

Không phản ứng với tiếng ồn.

Tăng âm lượng trên máy tính hoặc tivi.

Không nghe đầy đủ các hướng dẫn trong trường học.

Có các khó khăn về hành vi hoặc  các mối quan hệ.

Thất vọng hoặc kích động.

Từ vựng không đủ  theo độ tuổi.

Bất thường lời nói và/hoặc ngôn ngữ.

Có các vấn về đề học tập.

Phàn nàn về nghe không rõ hoặc ù tai.

Chóng mặt, đau tai hoặc đau đầu.

Có một số giải thích có thể cho các triệu chứng này, và mất thính giác chỉ là một nguyên nhân tiềm năng.Trẻ em bị và có những biển hiện về các vấn đề trên có thể bị mất thính lực cùng với một vấn đề khác (chẳng hạn như nhiễm trùng) hoặc có thể không bị mất thính giác.

Các nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

Có nhiều nguyên nhân gây mất thính giác tiến triển ở trẻ em, bao gồm nhiễm trùng, dị tật bẩm sinh, các rối loạn thần kinh, khối u, độc tố, thuốc, và chấn thương hoặc tổn thương thần kinh. Con bạn cũng có thể bị mất thính giác di truyền.

Trẻ sinh thiếu tháng hoặc nhẹ ký  sẽ có nguy cơ bị giảm thính lực tiến triển cao hơn. Nếu người mẹ bị một số  loại nhiễm trùng trong thai kỳ, cũng có thể dẫn đến con bị mất thính giác tiến triển.

Mất thính giác ở trẻ em có thể tiến triển vì bất kỳ hư tổn nào đối với các cấu trúc việc kiểm soát thính giác có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Hơn nữa, khi thính giác của trẻ đang phát triển, thì  hư tổn  có thể ngăn chặn sự phát triển thính giác bình thường.

Trẻ bị mất thính giác tiến triển có thể sử dụng máy nghe

Các bệnh di truyền và phát triển

Các yếu tố di truyền có thể dẫn đến mất thính giác tiến triển trong thời thơ ấu.Ví dụ, các đột biến gien Connexin 26 và gien PRPS1 có liên quan đến mất thính lực.

Các hội chứng như hội chứng Pendred, hội chứng Alport, hội chứng Turner và hội chứng Usher có liên quan đến mất thính giác tiến triển ở trẻ em. Các vấn đề bẩm sinh (khi sinh ra đã bị) như hội chứng Mondini: dị tật của tai trong, cũng có thể dẫn đến mất thính giác tiến triển.

Các nhiễm trùng

Em bé có thể được sinh ra với nhiễm trùng do lây truyền từ mẹ. Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh toxoplasmosis, giang mai và virus Zika, có thể gây mất thính giác bắt đầu trong những năm mới sinh và có thể tiến triển trong suốt thời thơ ấu.

Một số bệnh nhiễm trùng ở trẻ em, chẳng hạn như virus cytomegalovirus (CMV), rubella và varicella (virus gây bệnh thủy đậu), cũng có thể gây mất thính giác.

Hư tổn tai và thần kinh

Các chấn thương tai hoặc dây thần kinh kiểm soát thính giác có thể gây mất thính giác tiến triển ở mọi lứa tuổi. Chấn thương, khối u não và bệnh thần kinh có thể can thiệp vào quá trình bình thường phát hiện và nhận ra âm thanh của não.

Các thuốc độc tai là thuốc gây hại cho dây thần kinh kiểm soát thính giác. Ví dụ về các thuốc độc tai bao gồm aspirin, thuốc hóa trị liệu, gentamycin và kháng sinh.

Chẩn đoán

Ủy ban Liên kết về Thính lực Trẻ sơ sinh (The Joint Committee on Infant Hearing)  khuyến cáo  các  trẻ sơ sinh có bất kỳ yếu tố nguy cơ bị mất thính giác tiến triển nào  nên được kiểm tra thính giác trước 3 tuổi, ngay cả khi kiểm tra thính giác trẻ sơ sinh bình thường. Điều này là do em bé có thể bị mất thính lực nhẹ không thể phát hiện khi sinh, và nó có thể xấu đi sau khi sinh.

Nếu bạn hoặc con bạn nhận thấy bé bị giảm thính lực, bác sĩ nhi khoa của con bạn sẽ cần phải làm một bệnh án kỹ lưỡng và khám  thể chất, bao gồm khám tai. Con bạn cũng có thể được đo thính lực, đây là một  kiểm tra thính giác chuyên biệt.

Đôi khi, với mất thính giác tiến triển, thính lực đồ  thay đổi tồi tệ hơn theo thời gian.

Các xét nghiệm bổ sung

Con bạn có thể cần các xét nghiệm chẩn đoán bổ sung để xác định nguyên nhân gây mất thính giác tiến triển. Các xét nghiệm sẽ được điều chỉnh dựa trên bệnh sử và khám sức khỏe của bé.Ví dụ, nếu con bị phát ban, sốt, hoặc cứng cổ, xét nghiệm máu hoặc chọc dò tủy sống có thể cần thiết để xác định nhiễm trùng.

Khi có tiền sử gia đình có bị mất thính giác tiến triển ở trẻ em, các xét nghiệm di truyền có thể hữu ích. Và nếu tai trong có biểu hiện không chuẩn, trẻ có thể cần các xét nghiệm hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI).

Điều trị

Trẻ bị mất thính giác tiến triển có thể sử dụng máy nghe, đây là những thiết bị mà trẻ có thể mang vào và tháo ra dễ dàng.Đối với một số trẻ em, máy nghe có thể giúp cải thiện khả năng nghe.

Đôi khi, cấy ốc tai điện tử có thể giúp cải thiện chức năng thính giác của trẻ và ngăn không cho nó trở nên tồi tệ hơn. Trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi trẻ có khối u, việc loại bỏ khối u có thể cải thiện thính giác.Tương tự, một số khiếm khuyết về mặt giải phẫu có thể được sửa chữa bằng phẫu thuật và điều này có thể ngăn ngừa tiến triển mất thính giác hoặc thậm chí cải thiện khả năng nghe.

Điều trị nhiễm trùng

Nếu con bạn bị nhiễm trùng, điều trị bằng kháng sinh thường là cần thiết. Mặc dù nó có thể không cải thiện thính giác, nhưng việc loại bỏ nhiễm trùng có thể ngăn ngừa mất thính giác tiến triển trong một số trường hợp.

Nếu người mẹ mang thai được chẩn đoán bị nhiễm trùng, mẹ và bé có thể được điều trị bằng thuốc chống vi trùng để ngăn ngừa tác hại cho em bé.

TTƯT.BS.CKII. NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY (dịch)